Ενα ελπιδοφόρο πείραμα ανακύκλωσης στην πηγή εξελίσσεται στον αττικό δήμο, στηριγμένο στη συμμετοχή των δημοτών αλλά και των εργαζομένων. Αν και βρίσκεται ακόμα σε πιλοτικό στάδιο, αποδεικνύει ότι μπορεί να υλοποιηθεί και στην Ελλάδα. Ξεχάστε τους μπλε κάδους, όπου πέφτουν «χύμα» όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά, για να σκεπαστούν συχνά από κάθε είδους σκουπίδι. Στον Βύρωνα, οι πολίτες διαθέτουν εδώ και ένα χρόνο τέσσερις διαφορετικούς κάδους ανακύκλωσης. Από το Νοέμβριο του 2008, έχουν τοποθετηθεί στον μεγάλο αθηναϊκό δήμο, σε 45 σημεία («στάσεις ανακύκλωσης»), 45 κάδοι για χαρτί (με μπλε καπάκι), 45 για πλαστικό (κίτρινο καπάκι), 45 για αλουμίνιο (πορτοκαλί καπάκι) και 15 για γυαλί (καφέ καπάκι). Οι τελευταίοι έχουν τοποθετηθεί σε χώρους όπου υπάρχει παραγωγή γυαλιού, όπως, για παράδειγμα, έξω από καταστήματα με τζάμια. Επιπλέον, έχουν τοποθετηθεί άλλοι 20 μικρότεροι κάδοι, αποκλειστικά χαρτιού, μέσα σε σχολεία, υπηρεσίες κ.α. Η ιδιομορφία αυτών των κάδων είναι ότι είναι κλειδωμένοι (δεν ανοίγει το καπάκι τους) και έχουν πολύ μικρά ανοίγματα, για να χωρέσουν μόνο τα συγκεκριμένα υλικά. Ετσι, δεν μπορούν κάποιοι να ρίξουν
kathimerini Του Γιάννη Ελαφρού
σακούλες με σκουπίδια μέσα στον κάδο της ανακύκλωσης. Μέσα στον πρώτο χρόνο εφαρμογής (Νοέμβριος 2008 - Νοέμβριος 2009), σύμφωνα με τα στοιχεία του δήμου, ανακυκλώθηκαν 516,4 τόνοι χαρτιού, 8,7 τόνοι αλουμινίου, 66,6 τόνοι πλαστικού και 41,1 τόνοι γυαλιού. Πρόκειται για ένα μικρό ακόμα τμήμα των οικιακών απορριμμάτων του δήμου (περίπου το 3 - 5%), αλλά η τάση είναι σταθερά αυξανόμενη. «Η συμμετοχή των πολιτών ξεπερνά κάθε προσδοκία.
Σήμερα το σύστημα δουλεύει στο 110%, οι κάδοι δεν επαρκούν», μας λέει ο κ. Γιάννης Μαυρίκης, υπεύθυνος του δήμου για το πρόγραμμα. «Καθώς η πυκνότητα των στάσεων δεν είναι ακόμα μεγάλη, υπάρχουν δημότες που περπατούν ακόμα και 300 μέτρα για να αφήσουν τα ανακυκλώσιμα υλικά». Στα υπέρ του προγράμματος είναι η καθαρότητα του υλικού που συγκεντρώνεται, λόγω και της συνέπειας που δείχνει ο κόσμος. «Ο,τι συλλέγει ο δήμος ανακυκλώνεται μέχρι το τελευταίο κουτάκι. Τίποτα δεν καταλήγει στη χωματερή. Κάθε μέρα το όχημα συλλέγει ένα από τα υλικά. Η σοδειά της μέρας πηγαίνει αμέσως σε εταιρείες που έχουν συμφωνήσει να αγοράζουν το φορτίο σε αρκετά καλές τιμές, γιατί είναι καθαρό. Εταιρεία «βαθμολόγησε» το υλικό μας με 98% καθαρότητα». Ας σημειωθεί ότι οι αγοραστές βρέθηκαν από το προσωπικό του δήμου χωρίς κάποια βοήθεια από το υπουργείο ή από αλλού. Ολα ξεκίνησαν όταν ο σύλλογος εργαζομένων στο Δήμο Βύρωνα εισηγήθηκε να αναλάβει ο δήμος εξ ολοκλήρου την ανακύκλωση, διαφωνώντας με την αρχική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να συνεργαστεί με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ Α.Ε.).
«Είχαμε ήδη εικόνα από συναδέλφους άλλων δήμων ότι το πρόγραμμα των μπλε κάδων δεν λειτουργούσε σωστά. Επίσης, διαφωνούμε με την ιδιωτικοποίηση στη διαχείριση των απορριμμάτων. Υποστηρίξαμε ότι ο δήμος μπορούσε να κάνει ένα πρόγραμμα πιο αποδοτικό, όπως κι έγινε…», λέει στο ΟΙΚΟ ο κ. Χρήστος Παναγιωτόπουλος, πρόεδρος του συλλόγου. Το σωματείο υποστήριξε ενεργητικά το πρόγραμμα, συνέβαλε στην ενημέρωση των δημοτών (έβγαλε και αφίσα), έσπασε τη ρουτίνα, που θέλει τους εργαζομένους να μην πολυ ενδιαφέρονται για την ουσία της δουλειάς τους. Αποτέλεσμα; Οι δημοτικοί υπάλληλοι που συμμετέχουν στην ανακύκλωση βλέπουν το ζήτημα σαν δική τους υπόθεση. «Εχουμε αγαπήσει το πρόγραμμα· το πήραμε πατριωτικά. Δεν θέλουμε να αποτύχει», μας λέει ο κ. Μπάμπης Κράλλης, οδηγός του οχήματος. «Το συνεργείο της ανακύκλωσης δεν βιάζεται. Εάν υπάρχουν σακούλες γύρω από τους κάδους, τις μαζεύουν, ξεχωρίζουν το ανακυκλώσιμο υλικό, δεν αφήνουν σκουπίδια. Αποδείξαμε ότι έχουμε και την τεχνογνωσία και τους ανθρώπους για να κάνουμε σωστά το έργο μας», συμπληρώνει ο κ. Κράλλης.
Στόχος, η εκπαίδευση του κόσμου
«Ακούσαμε τη γνώμη των εργαζομένων, γιατί η εμπειρία των δήμων που έχουν εφαρμόσει το πρόγραμμα των μπλε κάδων δείχνει ότι συχνά μέσα στους κάδους ρίπτονται όχι μόνο ανακυκλώσιμα υλικά αλλά και οικιακά απορρίμματα, με συνέπεια τα αξιοποιήσιμα υλικά να μην μπορούν να ανακυκλωθούν και να καταλήγουν στη χωματερή», τόνισε στο ΟΙΚΟ ο κ. Νίκος Χαρδαλιάς, δήμαρχος Βύρωνα. «Γι' αυτό επιλέξαμε το σύστημα κλειδωμένων κάδων. Ετσι, η διαλογή γίνεται από τους δημότες. Στόχος είναι η αφύπνιση και η εκπαίδευση των πολιτών. Τα άλλα έρχονται μόνα τους...» συμπληρώνει ο δήμαρχος.
Οικονομικά το σύστημα στηρίχτηκε αποκλειστικά από τον δήμο, με τη συνεισφορά, από το υπουργείο Εσωτερικών, δύο οχημάτων φυσικού αερίου (σήμερα χρησιμοποιείται στην ανακύκλωση το ένα). Ο Βύρωνας δεν πήρε την ενίσχυση που δικαιούται από το τέλος ανακύκλωσης, που πληρώνουμε όλοι μας και καταλήγει στην ΕΕΑΑ Α.Ε., ούτε κάποια επιχορήγηση από το ΥΠΕΧΩΔΕ. «Επικαιροποιούμε τα αιτήματά μας και προς την ΕΕΑΑ Α.Ε. και προς το υπουργείο Περιβάλλοντος», τόνισε ο κ. Χαρδαλιάς. Από τις πωλήσεις βέβαια των υλικών ο δήμος έχει έσοδα ήδη πάνω από 17.000 ευρώ. Πάντως, έχουν αναδειχθεί και προβλήματα. Κάτοικοι του Βύρωνα παραπονιούνται για το μέγεθος των οπών στους κάδους. «Πολλά υλικά, όπως πλαστικά μπουκάλια από απορρυπαντικά, δεν χωρούν», λέει η Ειρήνη. «Ηδη ανοίγουμε μεγαλύτερες τρύπες», μας λέει ο κ. Κράλλης.
Μεγάλη συμμετοχή
Βεβαίως, το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι ότι οι κάδοι δεν επαρκούν για τις ανάγκες των πολιτών. «Από Μάρτιο - Απρίλιο διπλασιάζουμε τα σημεία και τους κάδους ανακύκλωσης, ενώ ξεκινάμε μεγάλη καμπάνια ενημέρωσης ειδικά στα σχολεία, με την ενεργοποίηση της μασκότ της ανακύκλωσης, «Λίτσα η Αλεπουδίτσα»», μας λέει ο κ. Χαρδαλιάς. «Στόχος μας είναι να συνεγείρουμε τα παιδιά. Επίσης, θα μοιράσουμε σε 7.000 οικογένειες τριπλές τσάντες ανακύκλωσης, ενώ ξεκινάμε πιλοτικά και κομποστοποίηση. Στόχος, μέχρι το 2012 να καλύψουμε όλη τη γειτονιά». «Χρειάζονται πιο γρήγορα βήματα για την ανάπτυξη του προγράμματος», τονίζει ο πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων.
«Πρέπει να λυθεί άμεσα το ζήτημα της χρηματοδότησης του δήμου, να μπει και τοδεύτερο όχημα φυσικού αερίου στην ανακύκλωση, να γίνει ενημέρωση των δημοτών, να δημιουργηθεί δημοτικό κέντρο συλλογής και ανακύκλωσης», συμπληρώνει. «Τα πρώτα θετικά στοιχεία από τον δήμο μας δείχνουν ότι πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία και να γίνει η ανακύκλωση δημόσια υπόθεση, χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση των πολιτών, που πληρώνουν ήδη υπέρογκα δημοτικά τέλη». Οπως τονίζει και ο Μπάμπης, ο οδηγός του φορτηγού της ανακύκλωσης στον Βύρωνα, «εάν ξεβολευτούμε όλοι μας, και δημοτικοί υπάλληλοι και πολίτες, μπορούμε να τα καταφέρουμε».
45 σημεία ανακύκλωσης για: Xαρτί (μπλε καπάκι), Αλουμίνιο (πορτοκαλί καπάκι), Πλαστικό (κίτρινο καπάκι), Γυαλί (καφέ καπάκι).
150 κάδοι ανακύκλωσης με κεντρικό κλείδωμα και μικρά ανοίγματα στο σχήμα των υλικών που συγκεντρώνουν.
516,4 τόνοι χαρτιού, 8,7 τόνοι αλουμινίου, 66,6 τόνοι πλαστικού και 41,1 τόνοι γυαλιού συλλέχθηκαν σε ένα μόλις χρόνο (2008-2009) και απέδωσαν έσοδα 17.000 ευρώ στον Δήμο.
2 οχήματα φυσικού αερίου συμμετέχουν στη συλλογή και μεταφορά των υλικών.
INFO
Δήμος Βύρωνα, Τμήμα Καθαριότητας, T 15693, 210-76.40.512.
