Τρίτη 29 Ιουνίου 2010

«Έρωτος ποίησις…αγάπης μέλος» Χοροδραματική αναπαράσταση της ποίησης της Σαπφούς στο Παλαμήδι

Eπιμέλεια  Λίνα Νικολακοπούλου.
 Τις τελευταίες μέρες, ενώ κανείς τριγυρίζει στη πόλη του Ναυπλίου βλέπει σε πολλές μεριές μια ιδιαίτερα καλαίσθητη αφίσα που προσκαλεί σε μια επικείμενη παράσταση μέσα στο κάστρο του Παλαμηδίου στα τέλη του μήνα.
Το σκίτσο παραπέμπει στην Αρχαία Ελλάδα και έχει μια γλυκιά αίσθηση για τη χάρη των γυναικών τότε…Και λέγοντας γυναικών και δη οργανώσεις ομαδικής ανατροφής νεαρών γυναικών, το μυαλό όλων πάει στη Σαπφώ...Διότι, η Σαπφώ ήταν αυτή που είχε οργανώσει και λειτουργούσε ιδιαίτερη σχολή στο νησί της, τη Λέσβο, και σκοπό είχε να ετοιμάσει τις νεαρές κοπέλες -τόσο στο σώμα όσο και στη ψυχή και το πνεύμα- και να τις μετατρέψει σε ολοκληρωμένες γυναίκες έτοιμες για γάμο. Σε αυτές τις εποχές πρόκειται να μας ταξιδέψει, λοιπόν, η πολιτιστική ομάδα του 1ου Γενικού Λυκείου Ναυπλίου. Δεκαέξι μαθητές μαζί με τις υπεύθυνες καθηγήτριες, Γιαγκιόζη Εύα, Κωτσιομύτη Μαρία και Κορομπίλη Μαρίνα, πρόκειται να παρουσιάσουν μία πρωτότυπη παράσταση στις 29 και 30 Ιουνίου στον αρχαιολογικό χώρο του Παλαμηδίου. Η παράσταση αυτή αποτελεί το
αποκορύφωμα των δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν, κατά τη διάρκεια της χρονιάς αυτής, στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος του σχολείου « Έρωτος Ποίησης, Αγάπης Μέλος: Από τη Σαπφώ ως τις μέρες μας», που έχει θέμα τη δραματοποίηση και τη μελοποίηση της ποίησης της Σαπφούς. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με στόχο τα παιδιά να αγαπήσουν τον ποιητικό λόγο και την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας. Έτσι θα μπορούσε να πραγματωθεί ουσιαστικά ο κυριότερος –ίσως- σκοπός της ποίησης: η απόλαυση και η ευχαρίστηση του αναγνώστη, μακριά από τον τεχνοκρατικό τρόπο διδασκαλίας της ποίησης ως αντικείμενο εξέτασης των μαθητών στο τέλος της χρονιάς. Για το εγχείρημα αυτό, το 1ο Γενικό Λύκειο Ναυπλίου έχει κάνει άνοιγμα σε πολλούς
ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Πολιτισμού στη χώρας μας. Αξιοσημείωτο είναι ότι την καλλιτεχνική επιμέλεια έχει η στιχουργός κα Λίνα Νικολακοπούλου. Επίσης, ένα σημαντικό μέρος του λόγου έχει επενδυθεί μουσικά από τους ίδιους τους μαθητές, αλλά πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα και τις μουσικές δημιουργίες της μουσικού κας Δάφνης Αλεξανδρή. Τέλος, την προσπάθεια των τριών υπεύθυνων καθηγητριών πλαισιώνει ο κος Γιάννης Σαρηγιάννης, ψυχολόγος –σκηνοθέτης και διευθυντής του Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών της Ν. Κίου Αργολίδας.
Η παράσταση συνιστά χοροδραματική αναπαράσταση των σπαραγμάτων της μεγάλης λυρικής ποιήτριας. Ο αρχαίος λόγος τόσο πρωτότυπος όσο και μεταφρασμένος θα μας μεταφέρει στη σφαίρα της λυρικής ποίησης. Και η μετάφραση που επελέγη ανάμεσα στις τόσες που υπάρχουν είναι αυτή του Οδυσσέα Ελύτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη μετάφραση είναι ιδιαίτερη και συνιστά πρόκληση για τον αναγνώστη επειδή παρουσιάζει τη ποίηση μέσα στη ποίηση: τη λυρική ποίηση μέσα από τα μάτια του Νομπελίστα Έλληνα ποιητή και αντικατοπτρίζει το πνεύμα του. Διότι, στο εν λόγω κείμενο, ο ποιητής παρεμβαίνει ενεργά στα κείμενα της Σαπφούς, μέσα από μια πιο σύγχρονη ματιά. Ο ίδιος ο Ελύτης, μάλιστα, στο επιλογικό σημείωμα της μετάφρασής του γράφει… «δεν ακολούθησα σε τίποτα την κλασική κατάταξη των αποσπασμάτων της Σαπφώς, μια που η προσπάθειά μου απέβλεπε αλλού και όχι στο χώρο της φιλολογικής επιστήμης». Αυτή η μετάφραση, συνεπώς, δίνει την ευκαιρία τόσο στους μαθητές που συμμετέχουν όσο και στους θεατές που θα παρακολουθήσουν την παράσταση αυτή, να γευτούν το μεγαλείο της ποίησης και τη συνέχεια της μέσα στους αιώνες...
Ο ποιητικός λόγος της Σαπφούς ενδύεται το μουσικό μανδύα που ταξιδεύει τον θεατή στον αρχαίο ελληνικό κόσμο της Σαπφούς και γεννά όμορφα συναισθήματα γαλήνης και γλυκιάς νοσταλγίας για έναν κόσμο τον οποίο ποτέ δεν γνώρισε αλλά βρίσκει μέσα του με έναν τρόπο μαγικό, λες και αυτός ο κόσμος βρίσκεται καταγραμμένος στα γονίδιά του! Εδώ τόσο οι μαθητές του Λυκείου όσο και η μουσικός Δάφνη Αλεξανδρή έκαναν πολύ καλή δουλειά.
Η μουσική αυτή γεννά την ανάλογη κίνηση πάνω στη σκηνή. Τα παιδιά χορεύουν, αυτοσχεδιάζουν, εκφράζοντας, με αυτό τον τρόπο, όχι μόνο τα συναισθήματα που προκύπτουν από τον λόγο, αλλά και από την μουσική.
Στη συγκεκριμένη παράσταση πρωταγωνιστικό ρόλο πέρα από το λόγο, τη μουσική, και το χορό έχει ο ιστορικός χώρος και το φώς…Το κάστρο του Παλαμηδίου κυριεύει το θεατή μόνο και μόνο με την ιδέα ότι θα αγκαλιάσει μια παράσταση. Η επιλογή του χώρου δεν ήταν καθόλου τυχαία… Πίσω από αυτή την επιλογή κρύβονται δύο πολύ σημαντικοί λόγοι, που αρκετοί από εμάς αγνοούμε. Ο ευγενής και σοφότατος ήρωας, Παλαμήδης, το όνομα του οποίου φέρει το κάστρο του Ναυπλίου, συναντούσε συχνά τις Μούσες – σύμφωνα με τον Αχιλλέα και τον Απολλώνιο Τυανέα- και η μεγάλη λυρική ποιήτρια, Σαπφώ, θεωρείται ότι έχει θέση ανάμεσα στις Μούσες, καθώς από πολλούς αναγνωρίζεται ως η δέκατη Μούσα. Και το σπουδαιότερο, ο τάφος του Παλαμήδη εικάζεται ότι βρίσκεται στην πατρίδα της Σαπφούς, τη Λέσβο, και συγκεκριμένα στην Αιολίδα, στη Μήθυμνα (το σημερινό Μόλυβο).
Και μετά το χώρο έρχεται το ΦΩΣ… έτσι απλά για να καθηλώσει… Άλλωστε, το φώς πρωταγωνιστεί στην εικόνα που έχουμε όλοι μας για την Ελλάδα. Η χώρα αυτή είναι συνυφασμένη με το φως. Είτε είναι το φυσικό φώς απευθείας από τον ήλιο, είτε η αντανάκλασή του στα βαθυγάλανα νερά του Αιγαίου, είτε το φώς που με μαγικό τρόπο – θα έλεγε κανείς- κάνει την άμμο πλάι στο κύμα να χρυσίζει…
Το φως στην παράσταση λειτουργεί παρέα με φυσικούς ήχους. Μαγικές εικόνες συνδυασμένες με τον ήχο των κυμάτων και των μικρών πουλιών που νωχελικά κάθονται σε κλαδάκια σε κάποιο από τα αρμυρίκια στην αμμουδιά είτε ξαφνικά πετιούνται στον αιθέρα σκίζοντας το γαλάζιο του ουρανού…

Θα χαρούμε πολύ να τους συντροφέψουμε σε αυτό το «ποιητικό ταξίδι» …προς αυτή την μαγική «Ιθάκη» της λυρικής ποίησης, το φωτεινό νησί της Σαπφούς, τη Λέσβο!
Αναχώρηση στις 9 το βράδυ της Τρίτης 29 και της Τετάρτης 30 Ιουνίου στο Παλαμήδι…. Θα είμαστε εκεί!
paratiritis