Τετάρτη 4 Αυγούστου 2010

Τι είπε για την διαχείριση των απορριμμάτων ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας Πελοποννήσου κ. Φώτης Χατζημιχάλης

Αναρτήθηκε απο την ΠΑ.ΠΟ.ΕΡ   και απο
Οικολογική Εναλλ.Πρωτοβουλία Ερμιονίδας

ΤΙ ΕΙΠΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της Περιφέρειας, που έχουμε συζητήσει πολλές φορές, είναι το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Όπως είχα πει στην αρχή, το πρόβλημα αυτό είναι κυρίαρχο και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με σωστό σχεδιασμό, χωρίς λαϊκισμούς, χωρίς συνθηματολογίες, με συνέπεια, μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα. Γνωρίζω ότι η πίεση είναι πάρα πολύ μεγάλη. Είναι ένα οξυμμένο πρόβλημα, που εγώ προσωπικά το έχω χαρακτηρίσει ως προσβολή για τον πολιτισμό μας. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου καθυστέρησε σημαντικά στην υλοποίηση ολοκληρωμένων έργων υποδομής για τη διαχείριση των απορριμμάτων της και στην ουσία μετατράπηκε σε μία απέραντη χωματερή. Με εξαίρεση το ΧΥΤΑ του Κιάτου, ο οποίος σχεδόν εξαντλεί τη δυναμικότητά του, δεν υπάρχει κανένα άλλο έργο υποδομής.
 Ο Περιφερειακός Σχεδιασμός ο οποίος υπήρχε και εγκρίθηκε το 2005 δεν υλοποιήθηκε ούτε κατ’ ελάχιστο. Αυτό μας οδήγησε στην απόφαση να τον αναθεωρήσουμε. Όπως θυμάστε ο Περιφερειακός Σχεδιασμός που είχε εγκριθεί συμπλήρωσε την πενταετία στις 10 Φεβρουαρίου του 2010. Την ίδια μέρα έστειλα την έκθεση για την υλοποίηση του Σχεδιασμού στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής εξηγώντας στην Υπουργό την κατάσταση που υπάρχει και ζητώντας τη δυνατότητα να αναθεωρήσω τον Περιφερειακό Σχεδιασμό, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα σε νέα βάση και παίρνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα που υπάρχουν.

Ξεκινήσαμε αυτή τη διαδικασία από τότε και σήμερα φθάσαμε στο σημείο να παραλαμβάνουμε τη μελέτη για το νέο Περιφερειακό Σχεδιασμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Πελοποννήσου.

Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί στη συνέχεια είναι ένας διάλογος με τους κοινωνικούς φορείς για να καταλήξουμε στο τέλος μετά και τις γνωμοδοτήσεις που θα έχουμε από τους συναρμόδιους φορείς στην ολοκλήρωση του Περιφερειακού
Σχεδιασμού, την έγκρισή του από τα συναρμόδια υπουργεία και στη συνέχεια στη διαδικασία υλοποίησής του. Όπως είχα υποσχεθεί η διαδικασία αυτή θα ολοκληρωθεί το Σεπτέμβρη.

Με την έναρξη του διαλόγου θα πρέπει μέσα σε 45 μέρες όλοι οι συναρμόδιοι φορείς να καταθέσουν τις προτάσεις τους και παίρνοντας υπόψη αυτές τις προτάσεις να προχωρήσουμε στην τελική απόφαση για τον Περιφερειακό Σχεδιασμό. Ξεκινάμε, λοιπόν, τη διαδικασία του διαλόγου με τους φορείς, αφού πρώτα η Περιφέρεια εξετάσει και εγκρίνει τη μελέτη η οποία έχει κατατεθεί. Αυτό θα γίνει τις αμέσως επόμενες μέρες.

Όπως είχα πει και στην πρώτη συνέντευξη που είχα δώσει για το θέμα των απορριμμάτων, αντιμετωπίζουμε τη διαχείριση των απορριμμάτων με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο από αυτόν που είχε αντιμετωπιστεί στο παρελθόν.

Πρώτη επιλογή μας και θα έλεγα στρατηγική επιλογή είναι η μείωση του όγκου των παραγόμενων απορριμμάτων, η διαλογή στην πηγή, η ανακύκλωση και στη συνέχεια η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων. Αυτή η βασική κατεύθυνση διέπει το συνολικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Άρα λοιπόν, το πρώτο πράγμα στο οποίο θα δώσουμε έμφαση είναι η ενίσχυση κάθε δυνατότητας, κάθε διαδικασίας και κάθε φορέα που εμπλέκεται στη ν ανακύκλωση, στη διαλογή στην πηγή, στη μείωση του όγκου των απορριμμάτων.

Στη συνέχεια θα πάμε στην ολοκληρωμένη διαχείριση με μονάδες που θα χωροθετηθούν, αφού πάρουμε υπόψη και το διάλογο, ο οποίος θα γίνει στα πλαίσια της κοινωνικής διαβούλευσης για την ολοκλήρωση του Περιφερειακού Σχεδιασμού. Στα πλαίσια αυτά και με βάση τα χρονοδιαγράμματα θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και ένα πρόβλημα που είναι ουσιαστικό και πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστεί. Είναι η εκπόνηση ενός μεταβατικού σχεδίου, γιατί ο χρόνος για την ολοκλήρωση των μονάδων επεξεργασίας των αποβλήτων που θα γίνουν στην Πελοπόννησο, είναι τέτοιος που δεν μας επιτρέπει να αφήσουμε να συνεχίζεται η κατάσταση όπως υπάρχει τώρα με ανεξέλεγκτες χωματερές στο σύνολο της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Άρα θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και αυτό το μεταβατικό διάστημα με οργανωμένο τρόπο. Για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε πέρα από τις πρωτοβουλίες της Περιφέρειας, τη στήριξη των φορέων και των πολιτών. Γιατί διαχείριση των απορριμμάτων χωρίς τη συνεργασία των πολιτών, χωρίς την άμεση εμπλοκή της κοινωνίας και χωρίς τη συμπαράσταση και την ενεργοποίηση των φορέων δεν μπορεί να προχωρήσει.

Ο στόχος μας είναι με όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικό και πιο φιλικό στο περιβάλλον τρόπο, να διαχειριστούμε αυτό το πρόβλημα. Γι αυτό ξεκινάμε αποκαθιστώντας πρώτα απ’ όλα 71 ΧΑΔΑ που υπάρχουν σήμερα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και είναι ανενεργοί. Αυτοί με γρήγορες διαδικασίες και με πρωτοβουλία και ευθύνη της Περιφέρειας θα αποκατασταθούν άμεσα το επόμενο διάστημα. Ήδη βρισκόμαστε στο στάδιο των προσκλήσεων για να ξεκινήσουν τέσσερις εργολαβίες στο σύνολο της Πελοποννήσου και να αποκατασταθούν άμεσα οι ΧΑΔΑ με χρηματοδότηση από πόρους του ΠΕΠ. Στη συνέχεια έχουμε, όπως γνωρίζετε, 79 ενεργούς ΧΑΔΑ που αρχίζουν και αυτοί να μειώνονται γιατί σε κάποιες περιοχές άρχισαν να λειτουργούν οι γνωστοί δεματοποιητές, σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου.

Όπου εγκαθίσταται ένας δεματοποιητής ή ένα σύστημα μεταβατικής διαχείρισης των απορριμμάτων, εκεί αμέσως θα γίνεται μελέτη αποκατάστασης και στη συνέχεια άμεση αποκατάσταση των ΧΑΔΑ που καλύπτουν αυτή την περιοχή. Αυτό για παράδειγμα αυτή την περίοδο αφορά στους ΧΑΔΑ που καλύπτονται σήμερα από τη λειτουργία του δεματοποιητή που έχει εγκατασταθεί στο Κρανίδι και στη συνέχεια εκείνους που καλύπτονται από το δεματοποιητή που έχει στηθεί στην Πύλο και θα αρχίσει να λειτουργεί. Αντίστοιχη τέτοια λειτουργία προβλέπεται και για άλλες περιοχές. Θα τον δούμε όμως όλο αυτό το σχεδιασμό στα πλαίσια του μεταβατικού διαστήματος που σχεδιάζουμε για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Πελοπόννησο.

Η πρόταση της μελέτης που κατατίθεται είναι να μην υπάρχει μία μονάδα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, αλλά να υπάρχουν τρεις μονάδες, σε τρεις διαχειριστικές ενότητες, οι οποίες καλύπτουν τις περιοχές της Μεσσηνίας, της Λακωνίας και των άλλων τριών νομών της Πελοποννήσου. Υπάρχει επίσης και μία σκέψη που θα τη συζητήσουμε με τους φορείς για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί ενδεχομένως και αυτή είναι να σπάσουμε τα σύνορα των νομών. Να ξεπεράσουμε δηλαδή τα διοικητικά όρια των νομών, όπως υπήρχαν μέχρι τώρα και αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και την εφαρμογή του «Καλλικράτη», αλλά και την αρχή της εγγύτητας που αναγάγεται στη διαχείριση των απορριμμάτων.

Η πρόταση, λοιπόν, είναι αυτή, δεν συζητάμε σήμερα για τη χωροθέτηση, η οποία θα γίνει μετά το διάλογο με τους συναρμόδιους φορείς και βεβαίως με τους πολίτες, με την ενεργό κοινωνία. Η χωροθέτηση θα γίνει παίρνοντας υπόψη όλες τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι τώρα, όλες τις μελέτες που έχουν γίνει. Θα κρατήσουμε ό,τι είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί απ’ ότι έχει μελετηθεί στο παρελθόν και θα ανατρέψουμε και θα απορρίψουμε ότι εκτιμάμε ότι δεν ταυτίζεται με την πολιτική που έχουμε και την εφαρμογή της στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Θέλω να επαναλάβω ότι ο βασικός μας στόχος δεν είναι να αξιοποιήσουμε σύμμικτα απορρίμματα. Πάμε σε μία τελείως διαφορετική λογική. Πάμε στη λογική της μείωσης του όγκου των απορριμμάτων, της διαλογής στην πηγή, της ανακύκλωσης και με αυτή τη λογική στηρίζουμε και στη συνέχεια τη διαχείριση, όσων απορριμμάτων μένουν και βεβαίως δεν αναφέρομαι μόνο στα οικιακά απορρίμματα, αλλά και στο σύνολο των άλλων ρευμάτων των αποβλήτων όπου εμπλέκεται ο Περιφερειακός Σχεδιασμός που είναι οι ηλεκτρικές – ηλεκτρονικές συσκευές, τα ελαστικά, η λάσπη από τις μονάδες επεξεργασίας, τα αδρανή υλικά, τα νοσοκομειακά απόβλητα, είναι δηλαδή όλα τα ρεύματα των αποβλήτων που μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Εκπονούμε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό για το σύνολο των απορριμμάτων και όχι μόνο για τα αστικά σύνθετα απορρίμματα.

Για να υλοποιηθεί αυτή η πολιτική, όπως είπα, χρειάζεται η βοήθεια της κοινωνίας. Χρειάζεται μία διαφοροποίηση στη συνείδηση που υπάρχει μέχρι σήμερα. Γι αυτό θα υπάρχουν δυναμικά προγράμματα ενημέρωσης των πολιτών, καθώς και πιλοτικά προγράμματα με εφαρμογές της διαδικασίας της ανακύκλωσης σε όλη την Πελοπόννησο, αλλά και σε επιλεγμένα σημεία, που προσφέρονται για να γίνει κάτι τέτοιο. Στη διάρκεια του μεταβατικού σχεδίου θα δούμε και σταθμούς μεταβατικής διαχείρισης, οι οποίοι θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος της συσσώρευσης απορριμμάτων μέχρι να στηθούν οι μονάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης. Είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που πιστεύω ότι θα στηριχθεί από τους πολίτες και τους φορείς και βεβαίως θα στηριχθεί και από την Πολιτεία.

Ήδη βρισκόμαστε σε συνεννόηση με το Υπουργείο Περιβάλλοντος για την ενίσχυση της Περιφέρειας Πελοποννήσου με επιπλέον κάδους και απορριμματοφόρα για ανακυκλώσιμα υλικά, για την εφαρμογή αυτών των πιλοτικών προγραμμάτων, αλλά και των προγραμμάτων ενημέρωσης και διαμόρφωσης μιας συνείδησης σε επίπεδο κοινωνίας για την ανακύκλωση και για τη σωστή διαχείριση των απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου.

Ο όγκος των απορριμμάτων που πρέπει να διαχειριστούμε είναι μεγάλος, αλλά θα τα διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τον φιλικότερο προς το περιβάλλον και τον οικονομικότερο για τις τοπικές κοινωνίες.

Ακολουθούν οι βασικοί στόχοι – κατευθύνσεις του νέου ΠΕΣΔΑ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

στοχοι της περιφερειαΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Η Στρατηγική της Περιφέρειας Πελοποννήσου στοχεύει στη βραχυπρόθεσμη ολοκλήρωση των απαιτούμενων υποδομών για τη βιώσιμη διαχείριση των στερεών αποβλήτων και στην υλοποίηση συμπληρωματικών δράσεων για την ενίσχυση της πρόληψης και της ανακύκλωσης. Λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης στερεών αποβλήτων και τα προβλήματα που σήμερα υπάρχουν, δίνεται προτεραιότητα στον άμεσο περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και ακολούθως στη σταδιακή ενσωμάτωση δράσεων και εργαλείων που συνάδουν με την πολιτική μας για την πρόληψη και την ανακύκλωση των αποβλήτων.
Στόχος μας είναι η διαλογή στην πηγή, η μείωση και η ανακύκλωση των στέρεων αποβλήτων της Περιφέρειας, στα πλαίσια της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης τους, με την ενεργό συμμετοχή των πολιτών και των φορέων της.
Για την επίτευξη του προηγούμενου στόχου, έμφαση δίνεται στην ολοκλήρωση των βασικών περιβαλλοντικών υποδομών και στην ανάπτυξη εργαλείων παρακολούθησης της προόδου που συντελείται, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της Περιφέρειας. Επίσης, στην ενίσχυση και προώθηση της πρόληψης και της ανακύκλωσης των αποβλήτων, με τον πλέον αποδοτικό συνδυασμό μέτρων και στόχων, για την προαγωγή της βιώσιμης διαχείρισης αποβλήτων.Η κεντρική ιδέα σχεδιασμού σε ότι αφορά την στρατηγική διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων, των βιοαποδομήσιμων (ΒΑΑ) και των υλικών συσκευασίας (ΥΣ) της Περιφέρειας θα πρέπει να διέπεται από τα παρακάτω:

•Ο κύριος στόχος της στρατηγικής της Περιφέρειας είναι η εφαρμογή προγραμμάτων διαλογής στην πηγή στο σύνολο της Περιφέρειας.

•Τα απόβλητα που θα οδηγούνται για ταφή θα πρέπει να είναι ποσοτικά τα λιγότερα δυνατά.

•Τα απόβλητα που οδηγούνται στους χώρους υγειονομικής ταφής πρέπει να υπόκεινται σε προεπεξεργασία.

•Οι ποσοτικοί στόχοι που τίθενται από την νομοθεσία προσδιορίζονται για την Περιφέρεια σε σχέση με τις υποχρεώσεις της χώρας.

•Σύμφωνα με την Νέα Οδηγία, η ανακύκλωση θεωρείται υψηλότερης προτεραιότητας στην ιεραρχία διαχείρισης των ΑΣΑ σε σχέση με την ανάκτηση ενέργειας

•Η δημιουργία δικτύου συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και ειδικών αποβλήτων (Πράσινα Σημεία – Green Points). Πρόκειται για μια παρέμβαση που θα βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής της τοπικής κοινωνίας. Το δίκτυο θα δέχεται ανακυκλώσιμα υλικά και απόβλητα που δε συλλέγονται με τον κλασικό τρόπο αποκομιδής

•Η στρατηγική της Περιφέρειας δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από τους χρήστες δηλ. τους πολίτες. Τα βιοαποδομήσιμα καθώς και τα υλικά συσκευασίας είναι τέτοιου είδους απόβλητα που απαιτούν την ενεργή συμμετοχή των πολιτών για την επιτυχή διαχείρισή τους. Ως εκ τούτου κύριος στόχος είναι η συμμετοχή των πολιτών.

Σύμφωνα με το προηγούμενο πλαίσιο, οι στόχοι για τη διαχείριση των αποβλήτων σε επίπεδο Περιφέρειας είναι οι επόμενοι:

•Βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων στο σύνολο της Περιφέρειας.

•Πρόληψη ή μείωση της παραγωγής αποβλήτων (ποσοτική μείωση) καθώς και μείωση της περιεκτικότητάς τους σε επικίνδυνες ουσίες (ποιοτική βελτίωση).

•Επαναχρησιμοποίηση υλικών από τα απόβλητα

•Αξιοποίηση των αποβλήτων (ανακύκλωση και ανάκτηση ενέργειας)

•Εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»

•Εφαρμογή της αρχής της εγγύτητας

•Χρησιμοποίηση των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την τεχνολογική εφαρμοσιμότητα και την οικονομική βιωσιμότητα

•Προώθηση της οργάνωσης, με την ευθύνη του παραγωγού, ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης των άλλων ρευμάτων αποβλήτων, πλην των αστικών: μη επικίνδυνα βιομηχανικά, ελαστικά Αυτοκινήτων, ΑΕΕΚ, ΟΤΚΖ, ΑΗΗΕ, ιλύες ΕΕΛ, επικίνδυνα αστικά στερεά απόβλητα, κ.λπ.

•Ουσιαστική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στους τομείς που παρουσιάζουν επιχειρηματικό ενδιαφέρον

•Αποκατάσταση όλων των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων

•Ασφαλής τελική διάθεση των αποβλήτων

•Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού έτσι ώστε να υπάρχει ενεργή συμμετοχή και ευθύνη των πολιτών στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.