Τρούλλος της Αγια-Σοφιάς
Σαν σήμερα το 537 τελέσθηκαν τα θυρανοίξια, της Αγια-Σοφιάς, έργο των αρχιτεκτόνων Ανθέμιου και Ισίδωρου. Αυτοκράτορας
της Ανατολικής Ρωμαικής Αυτοκρατορίας, ο Ιουστινιανός (527-565), αποφάσισε να ξαναχτίσει τον ναό της Αγίας Σοφίας, μετά
την καταστροφή του στη διάρκεια μιας περιόδου ταραχών. Τα ερείπια απομακρύνθηκαν και δέκα χιλιάδες εργάτες άρχισαν να δουλεύουν επί έξι χρόνια για την κατασκευή του ναού.Ο μεγάλος τρούλλος ήταν με τόση εφυια σχεδιασμένος και τα παράθυρα στην βάση του τόσα πολλά και τόσο επιδέξια τοποθετημένα, ώστε ολόκληρο το εσωτερικό της εκκλησίας-33 μέτρα πλάτος και 55 μέτρα ύψος-λούζονται απο το ηλιακό φώς.Όταν τον κοιτάζει κανείς απο κάτω , έχει την αίσθηση ότι ο τεράστιος αυτός τρούλλος δεν στηρίζεται πουθενά αλλά κρέμεται απο τον ουρανό.Ο τρούλλος ή θόλος είναι μαι ημισφαιρική δομή στην κορυφή ενός κτίσματος. Είναι ένα εντυπωσιακό αρχιτεκτονικό στοιχείο και επι πλέον, δίνει την δυνατότητανα κατασκευασθούν κατακόρυφα παράθυρα που επιτρέπουν την είσοδο του φωτός.Οι Ρωμαίοι εισήγαγαν για πρώτη φορά τους θόλους στο Πάνθεον, ένα κτίριο που η οικοδόμησή του άρχισε το 27 π.χ.Πρόκειται για τον μεγαλύτερο θόλο που έχει κατασκευαστεί στην αρχαιότητα.Ωστόσο έχει μεγάλο βάρος, είναι κτισμένος πάνω σε ένα κυκλικό κτίριο,δεν έχει ανοίγματα , εκτός απο ένα στην κορυφή, και έτσι παρουσιάζει περιορισμένη αισθητική έλξη.Το 480 περίπου, οι αρχιτέκτονες της Ανατολικής Ρωμαικής Αυτοκρατορίας τελειοποίησαν ένα σύστημα, που τους επέτρεπε να τοποθετήσουν έναν ημισφαιρικό τρούλλο πάνω σε ένα τετράγωνο κτίριο, με τέτοιο τρόπο ώστε η βάση του τρούλλου να έχει πολλά παράθυρα,χωρίς να θυσιάζεται η αντοχή του.Η ευκαιρία για την δοκιμή αυτής της επινόησης δόθηκε όπως προανέφερα από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό, όταν αποφάσισε να ξαναχτίσει την Αγια-Σοφιά.
Απο το βιβλίο, "Το χρονικό των επιστημονικών ανακαλύψεων". ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ
