Η γενιά του ’30 στην αναζήτηση της Ελληνικότητας
Η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου παράρτημα Ναυπλίου
εγκαινιάζει την έκθεση «Η γενιά του ’30 στην αναζήτηση της
Ελληνικότητας»Η έκθεση αντιπροσωπεύεται από πίνακες των: Κων/νου
Παρθένη, Γ. Γουναρόπουλου, Γ. Μπουζιάνη, Θ.Τριανταφυλλίδη, Ν. Νικολάου,
Γ. Τσαρούχη, Θεόφιλου, Σ. Βασιλείου Ν. Χατηκυριάκου–Γκίκα, Α.
Αστεριάδη, Γ. Μόραλη, Α. Κοντόπουλου, Γ. Στέρη, Ν. Εγγονόπουλου και
γλυπτά του Μ. Τόμπρου και της Μπ. Ραφτοπούλου.
Η “Γενιά του Τριάντα” έχει καθιερωθεί ως όρος και χρονικό πλαίσιο στο
χώρο της λογοτεχνίας. Μέσα σ’ αυτή τη δεκαετία εμφανίζεται στο προσκήνιο
της πνευματικής μας ζωής μια ομάδα από νέους λογοτέχνες, κυρίως
ποιητές, αλλά και πεζογράφους οι οποίοι συνδέονται με την εισαγωγή των
πρωτοποριακών ρευμάτων στην Ελλάδα και τη συνειδητή προσπάθειά τους να
το πολιτογραφήσουν και να τους δώσουν ελληνική ιθαγένεια. Σεφέρης,
Ελύτης, Εγγονόπουλος και Εμπειρίκος αποτελούν φωτεινά παραδείγματα αυτού
του ελληνικού μοντερνισμού.
Η κατά προέκταση χρήση του όρου στις εικαστικές τέχνες είναι
καταχρηστική.Αν δεχτούμε σαν ορόσημο τη Μικρασιατική καταστροφή και την
τραυματική εμπειρία που προκάλεσε, μπορούμε να συνδέσουμε κάποιες
αλλαγές που παρατηρούνται τώρα στην ελληνική ζωγραφική μ’ αυτό το βίωμα.
Η στροφή προς την παράδοση ταιριάζει εξάλλου απόλυτα με το γενικότερο
μεταπολεμικό κλίμα σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Είναι η περίφημη επιστροφή
στην τάξη( retour a l’ ordre), όπως έχει χαρακτηριστεί. Ας θυμηθούμε την
κλασική περίοδο του Πικάσσο ή του Ντεραίν, την ομάδα Novecento
(εικοστός αιώνας) στην Ιταλία, τον Μαγικό Ρεαλισμό και τη Νέα
Αντικειμενικότητα στη Γερμανία για να μείνουμε σε λίγα μόνο
παραδείγματα. Τα ανερχόμενα απολυταρχικά καθεστώτα θα ευνοήσουν αυτές
τις επιστροφές στην τάξη και στην παράδοση.Στην δεκαετία του’20
διαμορφώνονται τα χαρακτηριστικά που θα επικρατήσουν στους καλλιτέχνες
της Γενιάς του ’30.
Η τέχνη των ζωγράφων αυτής της γενιάς είναι ανθρωποκεντρική. Βασικό της
γνώρισμα είναι η κυριαρχία της νόησης πάνω στην αίσθηση, που εκδηλώνεται
με ισχυρές σχηματοποιήσεις στη σύνθεση και το σχέδιο, ενώ το χρώμα
απομακρύνεται από τη φύση και γίνεται πιο πνευματικό. Το ώριμο έργο του
Κων/νου Παρθένη μαρτυρεί αυτές τις αλλαγές. Στις αλληγορικές και
θρησκευτικές συνθέσεις του συγχωνεύονται επιδράσεις από την Αρχαιότητα,
το Βυζάντιο και τα νεότερα ρεύματα. Ο Μικρασιάτης Φώτης Κόντογλου
αναζητεί πηγές έμπνευσης αποκλειστικά στο Βυζάντιο και στην ανατολική
παράδοση, απορρίπτοντας κάθε επαφή με την δυτική τέχνη. Η προσωπικότητα
και οι ιδέες του θα επηρεάσουν πολλούς καλλιτέχνες της Γενιάς του ’30.
Σε αντίθεση με τον Κόντογλου, ο φίλος του Σπύρος Παπαλουκάς προσεγγίζει
την παράδοση μέσα από την εμπειρία της σύγχρονης τέχνης. Ο Γιάννης
Τσαρούχης επίσης κατανοεί το αδιέξοδο της διδασκαλίας του Κόντογλου και
ανοίγει έναν γόνιμο διάλογο με πολλές παραδόσεις (ελληνιστική ζωγραφική,
Βυζάντιο, Αναγέννηση, λαϊκή τέχνη ), πάντα μέσα από τον προβληματισμό
της σύγχρονης τέχνης, ιδιαίτερα του Ανρί Ματίς. Μερικά από τα μεγαλύτερα
ονόματα της ελληνικής τέχνης του 20ου αιώνα ανήκουν σ’ αυτή την ομάδα:
Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Σπύρος Βασιλείου, Νίκος Εγγονόπουλος, Νίκος
Χατζηκυριάκος-Γκίκας και οι νεότεροι Γιάννης Μόραλης και Νίκος Νικολάου.
Για την Γενιά του ’30, παράδοση και Μοντερνισμός, λειτούργησαν, σαν
αμφίδρομοι καταλύτες. Καθένας βοήθησε στη βαθύτερη κατανόηση και
οικειοποίηση του άλλου.
http://www.magikona.gr/
argolikeseidiseis
