Φωτογρ.: Ελιά Liverani, στη Χίο,
περίπου 1400 ετών και με περίμετρο 13 μ., όπως καταγράφεται. Γίνονται
προσπάθειες να αναγνωριστεί ως μνημείο
της φύσης.
Της Μυρσίνης Σαμαρά
Όταν το Μάρτιο του 2002 ο Ιταλός βοτανολόγος Paolo Liverani, μετά από πρόσκληση, έφτασε στη Χίο για να φωτογραφίσει τη χιώτικη χλωρίδα (είναι
πρόεδρος του ιταλικού φυσιολατρικού συλλόγου για τις αυτοφυείς ορχιδέες, GIROS),
Παρένθεση: Υπάρχουν αυτοφυείς
ορχιδέες στο Μπίστι,
βρέθηκε μπροστά σε μια ελιά που του προκάλεσε έκπληξη το
μέγεθός της.
Αυτή η ελιά βρίσκεται στην τοποθεσία «Πέρα Μύλος» της
Καλλιμασιάς, του δήμου Ιωνίας.
Ο Liverani υπολόγισε ότι η ελιά είναι
τουλάχιστον 1000 χρόνων και τόνισε ότι θα έπρεπε να χαρακτηριστεί μνημείο της
Φύσης.
«Τέτοια δέντρα έχουμε
υποχρέωση να τα προστατεύουμε», είπε και σχεδόν επέπληξε τους χιώτες
συνοδούς του. Όταν το 2005 έγινε στη Χίο το 2ο Πανευρωπαϊκό συνέδριο
για τις αυτοφυείς ορχιδέες, οι σύνεδροι, 200 στον αριθμό από 19 κράτη, ομόφωνα
υποστήριξαν την εισήγηση να ονομαστεί Ελιά Liverani.
Υπάρχει, όμως, ακόμη δρόμος να διανυθεί για να αναγνωριστεί,
επίσημα, ως μνημείο της Φύσης.
Πολλά, ωστόσο, έχουν ανακαλυφθεί
στη γύρω περιοχή, που όλα δείχνουν πως τη
χαρακτηρίζει ανθρώπινη δραστηριότητα που οδηγεί στους αρχαίους χρόνους
(αρχαϊκός τρόπος σύνδεσης κάποιων υλικών που βρέθηκαν,
αρχαία νομίσματα και ψηφίδες, μια επιγραφή και -μέχρι σήμερα υπάρχουν εκεί-
συσσωρευμένα όστρακα). Επίσης, έδωσαν περισσότερη προσοχή στις ονομασίες
τοποθεσιών, όπως Πελάμπουδα που παραπέμπει στο αρχαιοελληνικό όνομα Μελάμπους,
(Μαυροπόδης θα λέγαμε σήμερα), καθώς και στη σύνθεση του εδάφους, την ποσότητα
βροχόπτωσης και το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή που ευνοούν την ελιά να ζει
μέχρι σήμερα.
Ας έρθουμε τώρα στα δικά μας…
Οι υπεραιωνόβιες ελιές που έχουν, με επανειλημμένες αναφορές [1], επισημανθεί
από τον συμπατριώτη Βασίλη Γκάτσο, περιλαμβάνονται σ’ αυτό το θέμα: Πώς, δηλαδή,
θα στρέψουμε την προσοχή μας σ’ αυτές για να διασωθούν, πώς θα προχωρήσουμε για
να μελετηθεί η γύρω τους περιοχή και πώς να ονομαστούν, επίσημα, Μνημεία της
Φύσης.
Οι ομοιότητες των δύο
περιπτώσεων είναι εκπληκτικές και επιβεβαιώνουν τη συνύπαρξη των ελιών με
αρχαιολογικά