ΤΟΥ
ΑΓΙΟΥ ΑΒΕΡΚΙΟΥ
του Γιάννη Μ. Σπετσιώτη
Όταν
τελείωνε το πάτημα των σταφυλιών, στα μέσα του Σεπτέμβρη, ο φρέσκος μούστος «έβραζε»
στα βαρέλια μαζί με το ρετσίνι, για σαράντα, περίπου, μέρες.
Θυμάμαι καλά τον «ήχο του
βρασμού» αλλά και τις αναθυμιάσεις που έφταναν στα υπνοδωμάτια του σπιτιού μας -βρίσκονταν
πάνω ακριβώς από τη «στοίβα» των βαρελιών, και τους γονείς μας να λεν πως κινδυνεύουμε
από το «φτιάξιμο» και τη ζαλάδα. Για
καλό και για κακό, λοιπόν, τις πρώτες
10 - 15 μέρες, αφήναμε τα κρεβάτια μας τα βράδια και πηγαίναμε για ύπνο σε
σπίτια συγγενικά.
Στις
22 Οκτωβρίου, στη γιορτή του Αγίου Αβερκίου, μετά τη
θεία λειτουργία στην «Παναγία» γινόταν αγιασμός και διαβαζόταν η σχετική ευχή,
για να γενεί ο μούστος κρασί «καλόπιοτο».
Αγιασμό έπαιρναν οι ταβερνιάρηδες
που είχαν βάλει μούστο να φτιάξουν τα νέα κρασιά, αλλά και οι νοικοκυραίοι, που
είχαν βάλει «ένα βαρελάκι για το σπίτι», για
να έχουν την ευλογία του Αγίου και να βγει το κρασί καλό…
Έριχναν λίγο από το
αγιασμένο νερό σε όλα τα βαρέλια, που τα ’χαν βαλμένα στη σειρά, το ένα δίπλα
στ’ άλλο, σε οριζόντια θέση. Ύστερα σφράγιζαν προσεχτικά, αεροστεγώς, με γύψο την τάπα, το μικρό βούλωμα που έκλεινε το
στρογγυλό ή παραλληλόγραμμο άνοιγμα στο πάνω μέρος του βαρελιού, ακριβώς στη
μέση, για να μην πάρει το κρασί αέρα και χαλάσει και ξινίσει.
Στη συνέχεια «έπιαναν»
λίγο κρασί από τον «πίρο», τη μικρή τρύπα στο μπροστινό, μεσαίο «φούντι» του βαρελιού, για
να το δοκιμάσουν και να διαπιστώσουν, αν ο μούστος «έχει ψηθεί» και το κρασί
«έχει γίνει». Αν όλα ήσαν έτοιμα, έβαζαν την κάνουλα στο πρώτο βαρέλι. Έτσι, μετά
τη μικρή αυτή τελετή, ανήμερα του Αγίου Αβερκίου άνοιγαν τα «νέα κρασιά», με
την ευχή να είναι καλόπιοτα και καλοπουλημένα!
Λέγεται πως κάποτε ένας συγχωριανός
μας ταβερνιάρης, ο Μ.Ο., έστειλε δείγμα του κρασιού του στο Γενικό Χημείο του Κράτους.
Όταν τον ρώτησαν για την «απάντηση» που πήρε από το Χημείο, δήλωσε αινιγματικά:
-Το κρασί είναι για παφ –
πουφ!
Αυτό σήμαινε, όπως μάθαμε
εκ των υστέρων, ότι το κρασί ήταν χαλασμένο, «ξιδέλα», γι’ αυτό έπρεπε να ανοίξει την κάνουλα - «παφ», για να τρέξει
- «πουφ», και να το πετάξει…
Η
εικόνα του Αγίου, αγιογραφημένη από τον
π. Λάζαρο Καρβελά, ιερέα από τις
Σπέτσες, δωρεά των οινοπωλών της Ερμιόνης στα 1908, υπάρχει στο ναό της «Παναγίας»,
τοποθετημένη σε περίτεχνο σκαλιστό εικονοστάσι, στην τρίτη κολώνα, στα δεξιά. Στο
κάτω μέρος της εικόνας, διακρίνουμε «το θαύμα του Αγίου», το διαχωρισμό του κρασιού
από το λάδι και το νερό.
ΣΗΜ. Στην Ερμιονίδα
συναντάμε το όνομα Αβέρκιος.
