Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012

Αιρετοί και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των έργων τους

Του Βασίλη Γκάτσου
 
Μια λίγο έως πολύ ουδέτερη ματιά.

Έχουμε παρακολουθήσει τον προφορικό και γραπτό λόγο αιρετών. Ένα μοτίβο ξύλινης πολιτικής γλώσσας είναι κυρίαρχο με το οποίο οι μεν καταφέρονται κατά των δε: Έχετε ακέραια την ευθύνη, είστε συνυπεύθυνοι, σας έχει καταδικάσει η συνείδηση του κόσμου, ενεργήσατε εν κρυπτώ εξυπηρετώντας συμφέροντα (πάντα μη κατονομαζόμενα), είσαστε μαύρη αντίδραση, ενεργήσατε κατά του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών, ενεργήσατε  αποσιωπώντας τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, πράξατε εις γνώση σας παράνομα, εξυπηρετείτε ξένα συμφέροντα, ιδιωτικά συμφέροντα, καταστρέψατε τον τόπο. Και άλλα που δεν έχουν τελειωμό, τόσο που στέκει ως διπλωματική εργασία η μελέτη αυτών των φράσεων και αυτής της συμπεριφοράς.

Βλέποντας τα έργα και τα σχετικά έγγραφα όντως όχι μόνον υπάρχουν παραλήψεις, όχι μόνον έχουν γίνει έργα χωρίς περίσκεψη, αλλά και σήμερα ό,τι λειτουργεί και έχει σχέση με το περιβάλλον λειτουργεί και τεκμηριώνεται κατά τρόπο που θα προξενούσε τα γέλια στις ελεγκτικές αρχές της Γερμανίας, της Σουηδίας, του Καναδά, των ΗΠΑ, της Αυστραλίας κ.λ.π.

Να βγάλουμε λοιπόν το συμπέρασμα ότι τα εν λόγω πρόσωπα ενήργησαν και ενεργούν γνωρίζονταν σε κάθε λεπτομέρεια τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πράξεών τους, των ιδεών τους, των προτάσεων τους, των έργων τους; Άρα, και ως εκ τούτου, πράττουν εκ προθέσεως, εκ προμελέτης κ.λ.π.; Δηλαδή γνώριζαν με κάθε λεπτομέρεια τις επιπτώσεις μιας χωματερής στο περιβάλλον, τις επιπτώσεις από την καύση των υλικών, τις επιπτώσεις από τα λύματα, από τα επεξεργασμένα λύματα, από τα λιπάσματα, φυτοφάρμακα κ.λ.π.;
Κατηγορηματικά όχι.
Είναι όλοι τους, όπως και όλοι μας, μέρος του προβλήματος μιας χώρας που πέρασε από την αθώα αγροτική οικονομία σε μια βιομηχανική και στα γρήγορα μεταβιομηχανική εποχή χωρίς το ενδιάμεσο μιας αστικής τάξης πραγμάτων. Δηλαδή μας έτυχαν τα φαινόμενα και η διαχείρισή τους. Κατακλυστήκαμε ξαφνικά από όλα τα
απορρίμματα του πολιτισμού μας προσπαθώντας να δίνουμε ως πολίτες, ως δημότες, ως αιρετοί σε δημοτικές και δημόσιες θέσεις, λύσεις εκ των ενόντων, χωρίς επίγνωση της νέας κατάστασής μας.
Όλοι κάποτε είμαστε παιδιά με κοντά παντελονάκια, παίζοντας ευτυχισμένα στην πανέμορφη γη μας με τους σταθερούς θεσμούς της αγροτικής μας υπόστασης και μέσα στην αγαπητική σχέση της εκκλησίας μας. Βυζαντινόπαιδες και όχι Ελληνόπαιδες (με την αρχαία έννοια).
Οι περιβαλλοντικοί προβληματισμοί και τα περιβαλλοντικά αδιέξοδα, οι νομοθετικές προσπάθειες των βιομηχανικών κρατών, ιδιαίτερα των ΗΠΑ και της Βόρειας Ευρώπης, άργησαν να έλθουν στον τόπο μας. Πριν το 2000 ήταν σχεδόν άγνωστες οι ΜΠΕ, οι ΑΕΠΟ, οι περιβαλλοντικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ, τα όρια ρύπων, οι επιθεωρητές περιβάλλοντος, τα περιβαλλοντικά μελετητικά γραφεία κ.λ.π.
Την δεκαετία του 1970 νομίζω ότι κανένα Πανεπιστημιακό Τμήμα δεν είχε μάθημα ειδικό για περιβάλλον, για περιβαλλοντικές μετρήσεις κ.λ.π. Μάλιστα η διδακτορική εργασία του αειμνήστου Δημάρχου Ελευσίνας για τη ρύπανση του κόλπου της Ελευσίνας αυτή την εποχή, με τα όποια μέσα και όργανα διέθετε (παντελώς πρωτόγονα για την εποχή μας) θεωρήθηκε πρωτοπόρα σε αυτό το νέο πεδίο του περιβάλλοντος.
Δειλά – δειλά και με την πίεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το 2000 άρχισε το περιβάλλον να έρχεται στο προσκήνιο. Ελάχιστοι ήσαν σε θέση να χειριστούν το νέο πεδίο γνώσης και πρακτικής, λίγοι που μπλέχτηκαν αυτή την περίοδο με το περιβάλλον και τις επιπτώσεις, κυρίως στελέχη της βαριάς βιομηχανίας, ελάχιστα στελέχη του εκάστοτε υπουργείου που είχε την αρμοδιότητα των περιβαλλοντικών θεμάτων, λίγοι καθηγητές ανωτέρων και ανωτάτων ιδρυμάτων, και ελάχιστα μελετητικά γραφεία. Μετά το 2005 βελτιώθηκαν κατά πολύ τα πράγματα και σήμερα έχουν καλώς, όμως η πρακτική δράση έχει μείνει πολύ πίσω, γιατί είναι και αυτή συνάρτηση όλης της κατάστασης που βιώνουμε και κυρίως του δημόσιου και δημοτικού τομέα. Αλλά και η βιομηχανία, και η βιοτεχνία βρέθηκαν μόνες. Ξηλώθηκαν από τον Κηφισό, από το κέντρο του λεκανοπεδίου υποχρεωτικά και δια νόμου πλήθος βιοτεχνιών και βιομηχανιών, που ανθούσαν, όπως τα βυρσοδεψεία του Μοσχάτου, και δεν είχαν πού να πάνε. Σε βόρεια ευρωπαϊκή χώρα θα ήταν ήδη φτιαγμένα το βιοτεχνικά πάρκα και οι βιομηχανικές περιοχές άψογα οργανωμένες για να τις υποδεχθούν, και στη χώρα μας υποχρεώθηκαν να μετακομίσουν στο πουθενά. Να αγοράζουν αμπέλια και χέρσα στη Βοιωτία για να ξαναστήσουν τη δουλειά όχι μόνο τη δική τους αλλά και των χιλιάδων εργαζομένων τους. Έτσι προέκυψε και το πρόβλημα του Ασωπού ποταμού.

Ως εκ τούτου, θα ήταν επιεικώς ανοησία, να απαιτούμε επίπεδο γνώσης και εμπειρίας από τους ως άνω συμπατριώτες μας, μόνο και μόνον γιατί εμείς τους εκλέξαμε.
Εννοώ ότι για μια Μελέτη του δεματοποιητή κάκιστη, το μόνο που έκανε ο Δήμαρχος ήταν να την παραγγείλει σε ένα μελετητικό γραφείο το οποίο με τη σειρά του αυτά γνώριζε, αυτά έκανε, που με τη σειρά τους οι δημόσιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί αυτά γνώριζαν αυτά έπραξαν. Όταν το μελετητικό γραφείο γράφει ότι  με τα επεξεργασμένα λύματα να ποτίζεται δασική έκταση στο Κρόθι της Ερμιόνης και αυτό το αποδέχεται η Νομαρχία, είναι γιατί σε αυτό το χαμηλό επίπεδο γινόταν η προστασία του περιβάλλοντος και ο κάθε δήμαρχος δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει κάτι παραπάνω.
Έτσι τα παρακάτω ήταν πρόοδος, όμως όχι κατά τρόπο περιβαλλοντικά νόμιμο και ορθό.

Ήταν πρόοδος που φτιάχτηκε ο βιολογικός Ερμιόνης και έριχνε τα νερό του στο Κρόθι για να ποτίζονται τα βένια, που βέβαια δεν αντέχουν το νερό και πνίγονται. Ήταν πρόοδος στη συνέχεια η διοχέτευσή του στη θάλασσα έστω με τον όχι σωστό τρόπο. Τίποτα όμως δεν μας εμποδίζει από δω και πέρα να ολοκληρώσουμε αυτό το σωτήριο έργο για τον οικισμό της Ερμιόνης με ευρωπαϊκές πλέον προδιαγραφές.

Πρόοδος ήταν όταν τα λύματα Κρανιδίου μαζεύτηκαν από το το ρέμα του Γραμματικού και πήγαν στο σκάμμα του Κάμπου. Πρόοδος και ο ατελής βιολογικός που πετάει στο ρέμα τα επεξεργασμένα λύματά του. Τίποτα όμως δεν μας εμποδίζει από δω και πέρα να ολοκληρώσουμε αυτό το σωτήριο έργο για τον οικισμό τουλάχιστον Κρανιδίου και Κοιλάδας με ευρωπαϊκές πλέον προδιαγραφές και να εξυγιάνουμε και αποκαταστήσουμε το σκάμμα του Κάμπου.

Πρόοδος να κλείσουν οι χωματερές Ερμιόνης και Κρανιδίου και να μπει δεματοποιητής, ή να γίνει μια νέα χωματερή μακρύτερα. Όμως για την μισή Ερμιονίδα, για την άλλη, καταστροφή. Εδώ η επιλογή του τόπου είναι σκόπιμη πράξη και όχι επιπόλαια. Γιατί το σωστό ήταν να δεματοποιούνται τα σκουπίδια στις παλιές τους χωματερές μέχρι να βρεθεί λύση. Τίποτα όμως δεν μας εμποδίζει από δω και πέρα να αδειάσουμε και καταργήσουμε αυτή τη χωματερή και να περάσουμε στην ανακύκλωση και στην νόμιμη διάθεση των υπολειμμάτων.

Και να γνωρίζουμε ότι καμιά τεχνολογική λύση δεν αφήνει ανεπηρέαστη τη φύση και την αισθητική. Θέλουμε δε θέλουμε δημιουργούμε ανθρωπογενές περιβάλλον.

Και πλέον στην Ερμιονίδα γίνεται αντιληπτό ότι με τη σωστή λειτουργία των βιολογικών σταθμών, τη σωστή ανακύκλωση και την διάθεση των απορριμμάτων λύνουμε ένα σπουδαίο πρόβλημα, αλλά το πρόβλημά μας το ουσιαστικό είναι η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ αγροτικών προϊόντων η ΠΑΡΑΓΩΓΗ υπηρεσιών, η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ενέργειας, αφού με τις νέες τεχνολογίες έχουμε και παραέχουμε πλεονεκτήματα, η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ και ΑΝΑΠΤΥΞΗ των θαλασσών μας, των υπόγειων νερών μας και όλων των υποδομών που συμβάλουν στην παραγωγή πλούτου.
Γι’ αυτό υποστηρίζω ότι ακόμη και τώρα είναι καιρός να ομονοήσουν και να συνεργαστούν συμπολίτευση και αντιπολίτευση σε αυτά τα θέματα που καίνε. Κυρίως για τις απαραίτητες υποδομές και την προστασία που έχει ανάγκη η παραγωγική διαδικασία. Τα υπόλοιπα τα κάνει ο ιδιωτικός τομέας όταν του έχεις καθορίσει σταθερό πλαίσιο.

Αλλιώς μετά από καμιά εικοσαριά χρόνια, ο ντόπιος πληθυσμός, απογυμνωμένος από τη γη και τη θάλασσά του, θα έχει γίνει υπηρετικό προσωπικό και οι γονείς με λύπη θα περιφέρονται στη γη μας για να δείχνουν στα παιδιά τους την τάδε βίλα και το τάδε ξενοδοχείο που παλιά ήταν το περιβόλι και το κτήμα του παππού. Και θα αντιμετωπίζουν το αμείλικτο ερώτημα των νέων: Και εσείς καλοί μου γονείς, γιατί τα πουλήσατε;


Έρρωσθε,

Βασίλης Γκάτσος

Με την ελπίδα να διαψευστώ στην πρόβλεψή μου.