Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

Π.Ο.Π. τυριά από την ελληνική γη

Προτείνει η Έλλη Βασιλάκη
Η Ελλάδα παράγει μια μεγάλη γκάμα τυριών,
το πιο γνωστό όλων και παγκοσμίως είναι η αγαπημένη φέτα.
Ας γνωρίσουμε και τα υπόλοιπα τυριά.

Τί σημαίνει τυρί Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης δηλαδή Π.Ο.Π.
Όταν πλέον ένα παραδοσιακό εθνικό προϊόν αναγνωριστεί σαν Π.Ο.Π. τότε κανείς δεν μπορεί να ονομάσει ένα άλλο προϊόν έστω και σχετικό με το όνομα του παραδοσιακού προϊόντος που προστατεύεται. Έτσι βάση νομοθεσίας και θέλοντας να προστατεύσουν από την εξαφάνισή τους τα προϊόντα αυτά, αλλά και εκτιμώντας την οικονομική και εμπορική σημασία τους για κάθε τόπο προέλευσης, με κανονισμό που θεσμοθετήθηκε το 1992, θεσπίστηκε η προστασία αυτών των προϊόντων.

Τα Ελληνικά Π.Ο.Π. τυριά
Στην χώρα μας έχουν καταγραφεί περισσότερα από 70 είδη τυριών!
Η μεγάλη κτηνοτροφική παράδοση και η τυροκομική παραγωγή αποτελούν τον θησαυρό της Ελλάδας με αποτέλεσμα να αναγνωρίζονται 21 ελληνικά τυριά με ετικέτα Π.Ο.Π. και εκκρεμούν αιτήσεις για άλλα 4 τυριά.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 3η θέση σε αριθμό τυριών με Π.Ο.Π. ετικέτα σε σύνολο 126 αναγνωρίσιμων τυριών.

Οι Π.Ο.Π. ετικέτες τυριών:

Ανεβατό Γρεβενών και Βοΐου Κοζάνης: Μαλακό κοκκώδες τυρί, λευκού χρώματος, με υπόξινη γεύση και άρωμα, χωρίς σχήμα και περίβλημα, χωρίς τρύπες και με μαλακή μάζα. Παρασκευάζεται από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή ακομη και από μίγμα και των δύο. Κατάλληλο για επάλειψη, βασικό υλικό για σαλάτες, πίτες αλμυρές και γλυκές, συνοδεύευτικό για τσίπουρο, φρούτα, μέλι.

Γαλοτύρι Θεσσαλίας: Τυρί που ωριμάζει μέσα σε κάδους με προσθήκη γάλακτος, είναι ξινό και ελαφρά γιαουρτώδες. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα. Κατάλληλο για επάλειψη, συνοδευτικό-ορεκτικό.

Γραβιέρα  Αγράφων: Φτιαγμένη στο ορεινό όγκο των Αγράφων με το ψυχρό κλίμα, με πλούσια αρώματα και τις γεύσεις, από τις καλύτερες γραβιέρες της Ελλάδας. Παρασκευάζεται απο πρόβειο γάλα. Κατάληλλο για ορεκτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί, σαγανάκι και σχάρα, βασικό υλικό για σαλάτες, ζυμαρικά, γέμιση σε κρεατικά, συνοδευτικό για φρούτα και μέλι.

Γραβιέρα  Κρήτης: Γεύση ελαφρά αλμυρή και γεμάτη από το βούτυρο και τις πρωτεΐνες του γάλακτος, με χαρακτηριστικές μικρές τρύπες. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα αλλά η καλύτερη ποιότητα είναι όταν γίνεται από αμιγές πρόβειο. Κατάλληλο για ορεκτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί, σαγανάκι και σχάρα, βασικό υλικό για σαλάτες, ζυμαρικά, γέμιση σε κρεατικά, συνοδευτικό για φρούτα και μέλι.

Γραβιέρα Νάξου: Ελαφρά κίτρινη με φίνο άρωμα, σπάνια γεύση και μικρές διάσπαρτες τρύπες. Παρασκευάζεται από αγελαδινό γάλα. Κατάλληλο για ορεκτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί, βασικό υλικό για σαλάτες, πίτες και το καλύτερο συνοδευτικό τυρί για φρούτα.

Καλαθάκι Λήμνου: Λευκό τυρί που συντηρείται σε άλμη, αλμυρό, πικάντικο και ελαφρά όξινο με μεστή και γεμάτη γεύση.'Εχει το σχήμα καλαθιού, αφού που ωριμάζει μέσα του, από το οποίο προκύπτει και το όνομά του! Παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα ή και μείγμα αιγοπρόβειου. Κατάλληλο για ορεκτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί, βασικό υλικό σε εδέσματα με κρεατικά και πίτες, τέλος όταν ωριμάσει έξω απο την άλμη, σκληραίνει και γίνεται κατάλληλο για τα ζυμαρικά.

Κασέρι Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ξάνθης, Λέσβου: Ημίσκληρο λιπαρό και βουτυρώδες τυρί με κίτρινη συμπαγή μάζα, ήπιο άρωμα, γεύση και μαλακή υφή. Ένα από τα πιο δημοφιλή ελληνικά τυριά μαζί με την φέτα! Παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα. Κατάλληλο για ορεκτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί, βασικό υλικό για σαλάτες, πίτες και εδέσματα φούρνου καθώς είναι ενα τυρί που δεν λιώνει τελείως και διατηρεί την ελαστικότητα του.

Κατίκι Δομοκού: Λευκό, χαμηλών λιπαρών και αλοιφώδες τυρί, με ελαφρύ άρωμα και γεύση. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα. Κατάλληλο για ελαφριά διατροφή, για επάλειψη, ορεκτικό και συνοδευτικό, βασικό υλικό για σαλάτες, πίτες αλμυρές και γλυκές, συνοδεύευτικό για φρούτα, μέλι.

Κεφαλογραβιέρα Αιτωλοακαρνανίας, Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας:  Σκληρό, πικάντικο, αλμυρό με συμπαγή μάζα τυρί, σχεδόν λευκό με διάσπαρτες, μικρές τρύπες. Όταν είναι φρέσκο 3-6 μηνών ωρίμανση είναι μαλακό και όσο ωριμάζει σκληραίνει. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα. Κατάλληλο για ορεκτικό καθώς είναι και επιτραπέζιο τυρί, σαγανάκι και σχάρα, βασικό υλικό για σαλάτες, ζυμαρικά, γέμιση σε κρεατικά και πίτες.

Κοπανιστή Kυκλάδων: Μαλακό, κρεμώδες τυρί με πικάντικη, πιπεράτη γεύση. Το ελληνικό ροκφόρ! Παρασκευάζεται από μη παστεριωμένο κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα κι ενίοτε από αγελαδινό ή από μείγμα τους και με από φυσική πυτιά. Κατάλληλο για επάλειψη, συνοδευτικό-ορεκτικό, ιδανικός μεζές για ούζο και τσίπουρο.

Μπάτζος Μακεδονίας και Θεσσαλίας: Σκληρό άπαχο τυρί με ευχάριστη υπόξινη γεύση, ελαφρά πικάντικη και αλμυρή γεύση. Παρασκευάζεται από μερικώς αποβουτυρωμένο πρόβειο γάλα ή αιγοπρόβειο. Κατάλληλο για σαγανάκι, σχάρα, συνοδεύευτικό για τσίπουρο και ούζο.

Λαδοτύρι Μυτιλήνης: Πικάντικο, πολύ πιπεράτο κιτρινοκόκκινο, στην μέγιστη ωρίμανσή του, τυρί μεστής γεύσης και εντόνου αρώματος που ωριμάζει μέσα στο λάδι. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα. Κατάλληλο για ορεκτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί.

Μανούρι Θεσσαλίας, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας: Ελαφρά αλμυρό τυρί με πλούσια, λιπαρή κι υπόξινη γεύση καθώς φτιάχνεται από ολόπαχο γάλα, όπου το βούτυρο δίνει μια μεστή γεύση στο τυρί και οι πρωτεΐνες του γάλακτος του ολοκληρώνουν την γεύση, έχει νωπή συμπαγή και κρεμώδη μάζα, με ένα ελαφρύ άρωμα γάλακτος. Παρασκευάζεται από πρόβειο ή κατσικίσιο ή αιγοπρόβειο πλήρες γάλα ή με κρέμα γάλακτος. Κατάλληλο για ορεκτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί, συνοδευτικο για φρούτα και μέλι και ξηρους καρπούς, βασικό υλικό για σαλάτες, ζυμαρικά, και πίτες. Παλαιωμένο είναι ιδανικό για  παραδοσιακά πιάτα ζυμαρικών.

Μετσοβόνε (του τυροκομείου του ιδρύματος Τοσίτσα): Ημίσκληρο, καπνιστό τυρί με παλ κίτρινο χρώμα φτιαγμένο με την τεχνική της ελαστικής τυρόμαζας. Η γεύση του ευχάριστα καπνιστή, η υφή του είναι απαλή και λεία, διάσπαρτη με μικρές τρύπες και είναι κερωμένο εξωτερικά. Παρασκευάζεται από μείγμα αγελαδινού και με πρόσμιξη πρόβειου ή κατσικίσιου. Κατάλληλο για ορεκτικό και συνοδευτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί,σαν βασικό υλικό σε πίτες, ζυμαρικά, εδέσματα με λαχανικά ή κρεατικά δίνει το δικό τους ξεχωριστό καπνιστό άρωμα.

Ξυνομυζήθρα Κρήτης: To χαρακτηριστικό τυρί της Κρήτης λευκού χρώματος, με υπόξινη γεύση, άρωμα και με μαλακή μάζα, όπου αφήνεται για 24 ώρες σε φυσική θερμοκρασία για να ξινίσει. Παρασκευάζεται από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή ακομη και από μίγμα και των δύο. Κατάλληλο για επάλειψη, βασικό υλικό για ιδιαίτερα για πίτες αλμυρές και γλυκές, σαλάτες και συνοδεύευτικό για φρούτα, μέλι.

Πηκτόγαλο Χανίων: Μαλακό τυρί, λευκού χρώματος, με υπόξινη γεύση και άρωμα, χωρίς σχήμα και περίβλημα, χωρίς τρύπες και με μαλακή μάζα. Παρασκευάζεται από μη παστεριωμένο πρόβειο η μίγμα αιγοπρόβειου γάλακτος. Κατάλληλο για ορεκτικό και συνοδευτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί, επάλειψη, βασικό υλικό για σαλάτες, πίτες αλμυρές και γλυκές.

Σφέλα Νότιας Πελοποννήσου και Μεσσηνίας: Η φέτα της "φωτιάς" είναι ένα μαλακό λευκό τυρί άρμης, πικάντικο, αλμυρό, λευκό τυρί με πλούσια κι αισθητά υπόξινη γεύση, φτιαγμένο με την μέθοδο της αναθέρμανσης της τυρόμαζας και ωριμάζει σε βαρέλια ή δοχεία από λευκοσίδηρο. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο ή γίδινο γάλα. Κατάλληλο για ορεκτικό και συνοδευτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί, σαν βασικό υλικό σε πίτες ή σαλάτες.

Φορμαέλα Παρνασσού: Ημίσκληρο  πικάντικο ωχροκίτρινο τυρί, η υφή της είναι ελαστική κι η γεύση της είναι μέτρια αλμυρή κι ελαφρά γαλακτώδης γεμάτη. Ωριμάζει σε μικρούς κυλίνδρους λυγαριάς όπου έχει αποτυπώνεται και το χαρακτηριστικό περίβλημα. Παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα η μείγμα αιγοπρόβειου. Κατάλληλο για σαγανάκι, σχάρα η γεύση του αναπτύσσεται μόνο όταν το τυρί ψηθεί, συνοδεύευτικό για τσίπουρο και ούζο.

San Μιχάλη Σύρου: Πικάντικο, αρωματικό, σκληρό κίτρινο τυρί με υφή στεγνή, συμπαγή, με ακανόνιστες τρύπες  και γεύση αλμυρή, κάπως, σαν της παρμεζανας. Παρασκευάζεται από παστεριωμένο αγελαδινό γάλα. Κατάλληλο για ορεκτικό καθώς είναι επιτραπέζιο τυρί,συνοδευτικό με φρούτα, σαν βασικό υλικό σε πίτες, ζυμαρικά και αλλά όπου χρειάζεται σκληρό τυρί.
 
Εύα Μονοχάρη