Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

Η πρώτη μετάφραση των Ευαγγελίων από γυναίκα


Η πρώτη μετάφραση των Ευαγγελίων από γυναίκα
 Του Ιωάννη Λακούτση
«…Την 7ην Ιουνίου 1898 κατά την  εκ της εκκλησίας έξοδόν μας, μετά την απόλυσιν της θείας λειτουργίας, η Βασίλισσα ( Όλγα) στραφείσα προς με μοι λέγει: Πόσον λυπούμαι, διότι κανείς από τους στρατιώτας και τους χωρικούς εδώ δεν καταλαμβάνει την γλώσσαν του Αγίου Ευαγγελίου και δεν εννοεί τίποτε από όσα διαβάζουν τας Κυριακάς και τας εορτάς εις την εκκλησίαν, Αχ, πως ΄θελα να ευρίσκετο κάποιος να μεταφράση το Ευαγγέλιον εις την γλώσσαν του λαού, την γλώσσαν που ομιλούμεν όλοι μας καθημέραν…» έγραψε  στο βιβλίο της « ΌΛΓΑ Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ»η γραμματέας  της Βασίλισσας Όλγας, Ιουλία Σωμάκη- Καρόλου, η οποία προσφέρθηκε να κάνει την μετάφραση της Καινής Διαθήκης, χωρίς να σκεφτεί τυχόν επιπτώσεις.
Μετάφρασε στην αρχή τέσσερις περικοπές των Ευαγγελιστών και στη συνέχεια τις υπέβαλε για έγκριση στον Μητροπολίτη Αθηνών και πρόεδρο της Ιεράς Συνόδου,
Προκόπιο, ο οποίος αρχικά έδωσε την  άδειά του «…είχε
παραδώσει (η Βασίλισσα) την μετάφρασίν μου εις χείρας του Μητροπολίτου, όστις τέλος μελετήσας αυτήν επισταμμένη απεφάνθη, ότι είναι «καλή» και έδωκεν εις την Βασίλισσαν την άδειαν να την δημοσιεύση…» αλλά αργότερα και κάτω από την πίεση, προφανώς, της Ιεράς Συνόδου, αποφάσισε ότι « …μη ευδοκούσα η σύνοδος εγκρίναι έκδοσιν Ιερού Ευαγγελίου κατά μετάφρασιν εν γλώσση χυδαία, αφαιρούση εντελώς το κάλλος και ύψος του εν τη ευφθόγγω ημών Ελληνική γλώσση πρωτοτύπου
θεοπνεύστου κειμένου…»
Τελικά δόθηκε προφορικά η άδεια από τον Μητροπολίτη Αθηνών στη Βασίλισσα, να κυκλοφορήσει δοκιμαστική έκδοση των Ευαγγελίων από  1.000 αντίτυπα
«… ίνα γίνει όλως αθορύβως και με τον όρο η αυτή έκδοση να γίνει δίστυλος, εκ παραλλήλου κείμενον και μετάφρασις και εις την πρώτην στήλην να εκτυπωθούν τα εξής προς άρσιν πάσης δυνατής  παρεξηγήσεως:
Κείμενον και μετάφρασις
του Ιερού Ευαγγελίου
προς αποκλειστικήν οικογενειακήν
του Ελληνικού λαού χρήσιν
μερίμνη της Α.Μ της Βασιλίσσης των Ελλήνων Όλγας»

Είχε προηγηθεί τον 17ο αιώνα, η μετάφραση της Καινής Διαθήκης από τον Μάξιμο Καλλιπολίτη. Το 1818 μια άλλη νεοελληνική μετάφραση, από τον Ιλαρίωνα, η οποία άρχιζε να τυπώνεται στο Πατριαρχικό τυπογραφείο επί Πατριάρχου Γρηγορίου
του Ε΄. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, κληρικοί και λαϊκοί (Βάμβας, Τυπάλδος, Βαλέτας και άλλοι), δημοσίευσαν νεοελληνική μετάφραση και της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Δυστυχώς όμως η Παλαιά Διαθήκη μεταφράστηκε απευθείας από το εβραϊκό κείμενο χωρίς να ληφθεί υπ’ όψιν και το ελληνικό κείμενο των εβδομήκοντα, το αυθεντικό και επίσημο. Τις παραλήψεις αυτές ο τότε Πατριάρχης Γρηγόριος ο ΣΤ΄ τις θεώρησε σαν παραχωρήσεις στον Προτεσταντισμό και εξέδωσε απαγορευτική εγκύκλιο των νεοελληνικών μεταφράσεων των Αγίων Γραφών.