Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016

Η «ΚΑΡΔΙΑ» ΤΟΥ ΚΑΝΑΡΗ

Του Γιώργου Φασιλή

«ΥΜΝΟΣ   ΣΤΗΝ  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»
« Μια νύχτα  πώτρεμε  η γή  κι ο κόσμος εχαλούσε
τ’ αστρο του Άρη ολόφωτο και χωριστό  απ΄ τα ’αλλα,
χαμήλωνε, χαμήλωνε, τη  θάλασσα  ζητούσε…
κι εκείνη ανέβαινε  ψηλά  στα σύννεφα  καβάλα.
Και τη στιγμή  που  φίλησε τα κύματα ο Άρης,
μ΄ ένα  της  θάλασσας  σπασμό,  γεννήθηκε ο Κανάρης »

Ο θρυλικός αγωνιστής, ο μεγαλύτερος πυρπολητής του 1821, ο Κωνσταντίνος Κανάρης ο «Μπουρλοτιέρης», γιός Ψαριανού δημογέροντα, πολύ μικρός εντάχθηκε στο στόλο των Ψαριανών. Έγινε ο φόβος και ο τρόμος του τουρκικού  στόλου και αναδείχθηκε σε μια από τις σημαντικότερες  μορφές του ναυτικού  αγώνα  της  επανάστασης, ο σπουδαιότερος ήρωας των θαλασσών. Στο ενεργητικό του μεγαλειώδη επιτεύγματα, με  πυρπολισμούς  εχθρικών  πλοίων, με κυριότερο την ανατίναξη  της  Τουρκικής  ναυαρχίδας, στη  Χίο, τον Ιούνιο 1822, με 2886 νεκρούς. 
Η μορφή του ξεπέρασε τα όρια της Ελλάδας, το όνομά του αντήχησε στα πέρατα της οικουμένης και έγινε συνώνυμο της φιλοπατρίας και της λεβεντιάς. Έγραψαν γι’ αυτόν ο Λόρδος Βύρων και ο Βίκτωρ Ουγκώ, μουσουργοί έψαλλαν τους θριάμβους του, γλύπτες και ζωγράφοι παρέδωσαν το ομοίωμά του στους αιώνες.  Ο Άγγλος ιστορικός  Γκόρντον  αναφέρει: «Είναι ο πιο έξοχος εκπρόσωπος του ηρωισμού, που η  Ελλάδα όλων των εποχών μπορεί να υπερηφανεύεται».                                                     
Σε ηλικία μόλις 34 ετών, ως πληρεξούσιος των Ψαρών (η πρώτη συμμετοχή του ως πληρεξούσιος), πάτησε στα χώματα της Ερμιόνης,  συμμετέχοντας  στην Γ’ Εθνοσυνέλευση το 1827, που  ως  γνωστό έγινε στην  οικία  Οικονόμου, που σήμερα στεγάζεται το ΙΛΜΕ. Με άλλους 140 πληρεξούσιους, μεταξύ των οποίων και οι μεγάλοι αγωνιστές  Κολοκοτρώνης  και
Κουντουριώτης,  εισήλθε στον ΙΝ Ταξιαρχών, (εφημέριος ήταν ο παπά Νικόλας Μπίσσας), όπου έγινε η ορκωμοσία των μελών της Εθνοσυνέλευσης  υπό τον Πρόεδρο  Γεώργιο Σισίνη.  Στο νεοσύστατο Ελληνικό  κράτος, ο μπουρλοτιέρης Ναύαρχος διετέλεσε Υπουργός Ναυτικών και για μικρό διάστημα Πρωθυπουργός.
Δεν είναι ευρέως γνωστή η ιστορία της ληκύθου, που περιέχει την καρδιά του Κωνσταντίνου Κανάρη, που αφαίρεσε από τη σορό του (1877) ο γιατρός Ιωάννης  Ζωχιός  και φυλάχτηκε για να θυμίζει τις μεγάλες στιγμές του έθνους. Ο γλύπτης Θωμάς Θωμόπουλος, φιλοτέχνησε τη λήκυθο και τη μαρμάρινη λάρνακα, στην οποία τοποθετήθηκε με κάθε επισημότητα, στο Υπουργείο Ναυτικών, το
1929.

Η καρδιά του «Ναύαρχου», όπως  αποκαλούσε ο λαός τον Κανάρη, τοποθετημένη στην ασημένια λήκυθό της, έγινε σύμβολο των αγώνων της πατρίδας για ελευθερία και ανεξαρτησία. Γι’ αυτό, το 1933 αποφασίστηκε η μεταφορά της στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο  Αθηνών, ώστε να μετατραπεί σε προσκύνημα των νεώτερων γενεών. Στις πλευρές
της λάρνακας είναι χαραγμένα με χρυσά γράμματα τα ονόματα της Χίου, των Ψαρών, του Τσεσμέ και της Αλεξάνδρειας, τόποι που μεγαλούργησε ο ένδοξος θαλασσομάχος και στη λήκυθο χαραγμένη η φράση:                                 

“ χαίρε  καρδία  Ναυάρχου  Κανάρη ”
Η καρδιά του Κανάρη φυλάσσεται με ευλάβεια και σεβασμό, για να θυμίζει στους Έλληνες, ότι ο αγώνας του 1821 παραμένει διαχρονικός και το “Συμβόλαιο Ελευθερίας” που μας  παρέδωσαν οι αγωνιστές, είναι βγαλμένο  από τα ιερά κόκκαλα τους και γραμμένο με το αίμα τους.  Μας θυμίζει, ότι για την εξεγερμένη  γενιά του ’21, η ελευθερία δεν ήταν  απλά μια αξία ανάμεσα στις άλλες, αλλά η ανώτατη, ήταν η ζωοδόχος πηγή που απέρρεαν και τροφοδοτούνταν όλες οι άξιες και αρετές. Μας θυμίζει, ότι η ελευθερία, το μέγα ζητούμενο και το  αιωνίως  ποθούμενο του ανθρώπου,  το πιο σπάνιο άνθος της ιστορίας,  δεν είναι δικαίωμα, ούτε δεδομένο, που εξασφαλίζει άνεση και ευδαιμονία. Δεν απονέμεται «άνωθεν», ούτε χαρίζεται, αλλά  κατακτιέται με πολλούς αγώνες και με ακόμη περισσότερους διατηρείται.     Το βαθύρριζο δένδρο της, είναι ποτισμένο με αίμα ηρώων! Η σπουδαιότητα του Ξεσηκωμού δεν έγκειται στη δημιουργία του ανεξάρτητου κράτους των Ελλήνων, έγκειται στην έννοια του αγώνα για την ελευθερία.
Το ένδοξο επίγραμμα των αγωνιστών προγόνων μας  «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ»  φανερώνει, ότι  ο αγώνας  και  η θυσία τους συνδέονται  με την ίδια την  υπόσταση του ανθρώπου,  φανερώνει  ότι η  ελευθερία είναι ανώτερη από την ύπαρξη.  Δεν  νοείται  ύπαρξη  χωρίς  ελευθερία!
Τούτη την ώρα της συλλογικής  δοκιμασίας της πατρίδας, ας  μη μείνουμε  στην  αποφώνηση  «Ζήτω το Έθνος», που  ακούσαμε στους πανηγυρικούς της ημέρας.  Οφείλουμε, στη συνείδηση της ιστορικής μας ευθύνης, με τη μνήμη  μας  στραμμένη  στους αγώνες  των προγόνων μας, να  αναλογιστούμε και να  αναρωτηθούμε, εάν και κατά πόσο είμαστε αντάξιοί τους,  εάν έχουμε εκπληρώσει το χρέος  μας για τη θυσία τους  και εάν έχουμε διαφυλάξει  το «συμβόλαιο»  ελευθερίας  και  ανεξαρτησίας  που μας παρέδωσαν.  Οφείλουμε  να αναλογιστούμε,  εάν έχουμε   διασώσει τα ιερά και τα όσια που παραλάβαμε  και  κατά πόσο  έχουμε αποτινάξει  τη λογική του «ραγιά», που για αυτήν πάλευαν οι ήρωες του ’21. Οφείλουμε να αναρωτηθούμε,  εάν  είμαστε ικανοί  να  διαφυλάξουμε  και να θωρακίσουμε τη δοκιμαζόμενη συθέμελα  δημοκρατία μας, αντιστεκόμενοι σε οποιαδήποτε  μορφή  βίας, ρατσισμού και  φασισμού,  από  όπου  και αν προέρχεται. Τέλος να σκεφτούμε τη νεολαία μας, που με αγωνία και φόβο παρακολουθεί τη πορεία της χώρας και περιμένει από μας, (τη γενιά της ευδαιμονίας), ελπίδα και όραμα και να αναρωτηθούμε: Είμαστε ικανοί να της παραδώσουμε  ένα ελεύθερο  και πραγματικά  εθνικά κυρίαρχο κράτος  και μια δημοκρατική, δημιουργική, αξιοκρατική και δίκαιη κοινωνία,  που να απολαμβάνει τουλάχιστον  τα τρία βασικά  ανθρώπινα αγαθά:  Υγεία- Παιδεία- Ασφάλεια;



Χρόνια Πολλά!

Γεώργιος  Ν.  Φασιλής

Αντιπτέραρχος  ε.α