Το πρώτο δάνειο και ο Λόρδος Byron

Του Γιάννη Λακούτση

 Οι άνθρωποι όλων των εποχών μοιάζουν. Η ιστορία δεν είναι χρήσιμη

επειδή διαβάζει κανείς το παρελθόν, αλλά επειδή διαβάζει το μέλλον.

                                            Jean Baptiste Say 1767-1832                                                                     (Γάλλος οικονομολόγος)

Ένα από τα βασικά προβλήματα του ξεσηκωμού του ’21 ήταν η κάλυψη των οικονομικών αναγκών του αγώνα. Οι συμμετέχοντες κοτσαμπάσηδες όχι μόνο δεν άνοιξαν τα παραγεμισμένα σεντούκια τους αλλά πρωτοστάτησαν για το ποιος θα αρπάξει πρώτος εθνικά κτήματα τα οποία είχε αποφασιστεί να μπουν ως υποθήκη προκειμένου να βρεθούν χρήματα και να διατεθούν στον αγώνα. Τα πρώτα χρήματα που είχαν προσφέρει οι Φιλικοί και οι έμποροι του εξωτερικού γρήγορα ξοδεύτηκαν.
«Εκ δε των συνεισφορών, αι  οποίαι εδόθησαν εις το έθνος από τους φιλέλληνας και Έλληνας εκτός και εντός της επικρατείας, απ’ αρχής του ιερού αγώνα μέχρι τέλους της γ` περιόδου και αι οποίαι ημπορούν να αναβαίνουν εις μιλλιόνια γροσίων, δεν ευρίσκονται περασμέναι εις τα κατάστιχα ειμή μόνον μερικαί εκατοντάδες χιλιάδων γροσίων. Το ίδιον δε τρέχει και  εις τους κατά καιρούς δοθέντας εράνους…»
Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων η επιτροπή « επί των εθνικών λογαριασμών» στην έκθεσή της, την οποία υπόβαλε στις 11 Απρίλη στην Γ’ Εθνική Συνέλευση.
Η ανάγκη δανείου από το εξωτερικό γινόταν όλο και περισσότερο επιτακτική.
Έτσι, ο Άρειος Πάγος με πρόταση του Θ.Νέγρη στις 23 Νοε. 1821, σε συνέλευση των αντιπροσώπων της ανατολικής Ελλάδας στα Σάλωνα, αποφάσιζε τη σύναψη  δανείου, 150.000 φλορινιών και όριζε διαπραγματευτές τον Θεοχάρη  Κεφαλά και τον Χρόνια Δροσινό, ( κατά Αναστάσιο Λιγνάδη) η Βαρώνο Θεοχάρη  Χ.Δροσινό, Κεφαλά Ολύμπιο, ( κατά  Ανδρ. Ανδρεάδη), οι οποίοι πήγαν σε Ιταλία Γερμανία και Ελβετία, όπου είχαν ορισμένες προτάσεις. Η συμφωνία για ένα σοβαρό ύψος δανείου δεν ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί παρά μόνο σε περίπτωση που υπήρχε οργανωμένη γενική διοίκηση. Γι αυτό η πρώτη  Εθνική Συνέλευση που ξεκίνησε τις εργασίες της
20 Δεκ 1821, αποφάσισε να στείλει στην Ιταλία και Γερμανία,
ανεξάρτητα από τον Κεφαλά και Δροσινό, τον Μιχάλη Σχινά και Βίλχελμ Δίττμαρ, ως αντιπροσώπους πλέον της Διοίκησης. Στις 9 Μαρτίου 1822 η ελληνική διοίκηση  εκδίδει διάταγμα για εξωτερικό δανεισμό, ενός εκατομμυρίου τάλιρων  (ισπανικών δίστηλων). Η διαπραγματευτική επιτροπή αποτελείται από τον Λουριώτη, τον μητροπολίτη Ιγνάτιο και τον Δημ. Περούκα και έναν ξένο ( τον Ελβετό  Γνέπερ κατά Π.Π.Γερμανό, Εϋνάρδο κατά Εμμ. Πρωτοψάλτη). Οι χώρες που θα επισκέπτονταν ήταν η Ισπανία, Πορτογαλία, Αγγλία. Ο Ιγνάτιος, ως προς την δυνατότητα σύναψης δανείου, δεν αισιοδοξούσε, γιατί και άλλη φορά είχε μεσολαβήσει για δάνειο 25 εκατομμυρίων ρουβλιών από τη Ρωσία. Η σιωπή όμως του Καποδίστρια, στον οποίον είχε αποταθεί έδειχνε το αποτέλεσμα. Την ίδια τύχη είχαν και ανάλογες προτάσεις προς τους ομογενείς της Οδησσού, τους οποίους κατηγορούσε για φιλαργυρία.
Τέλος του 1822, έφτανε στην Ερμιόνη ο Ρούπενταλ, αντιπρόσωπος Άγγλων κεφαλαιούχων, ο οποίος πρότεινε στην ελληνική διοίκηση  τη σύναψη δανείου 40 εκατομμυρίων γροσιών με τιμή έκδοσης 50% και τόκο 6% με βάση υποθήκη εθνικών κτημάτων. Με την πρόταση αυτή ήταν αντίθετος ο Κανακάρης ο οποίος διέβλεπε ανάμειξη του αγγλικού δάχτυλου στα ελληνικά πράγματα. Η θέση του Κανακάρη υπερίσχυσε, ο Ρούπενταλ όμως  θα επέστρεφε με νέες προτάσεις αργότερα.

Τον Οκτώβριο – Δεκέμβριο 1822, άλλη  επιτροπή αποτελούμενη από τους Ανδρέα Μεταξά και τον απόστρατο Γάλλο πλοίαρχο  Φ. Ζουρνταίν,  προσπάθούσε να εξασφαλίσει δάνειο τεσσάρων εκατομμυρίων φράγκων, από το Τάγμα των Ιωαννιτών Ιπποτών. Το Τάγμα  αυτό κατά το Συνέδριο της Βιέννης ( 1815), είχε κατορθώσει να εκμαιεύσει  απόφαση για παραχώρηση σε αυτούς τα Ιόνια Νησιά, «την οποίαν  είχε αποκρούσει δι’ ευφυών ελιγμών ο Καποδίστριας».
Οι  Ιωαννίτες ζητούσαν τώρα να τους δοθούν τα νησιά, Ρόδος, Κάρπαθος, Αστυπάλαια, Σύρος, Οινούσσες  και ερημόνησα στη μεσημβρινοδυτική πλευρά της Πελοποννήσου. Επίσης ζητούσαν να συναφθεί δάνειο 10 εκατομμυρίων, από τα οποία, τα 6 εκατομμύρια, θα χρησιμοποιούσε το Τάγμα  για δική του χρήση, ρίχνοντας στην ελληνική διοίκηση την ευθύνη της απόσβεσης.

Η Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος απόρριψε την πρόταση.
Στις 2 Ιουν. 1823, το εκτελεστικό εξουσιοδότησε τους Ιω. Ορλάνδο, ( καταγωγή από το Κρανίδι) Ι. Ζαΐμη ( αδελφό του  Ανδρέα Ζαΐμη) και Ανδρέα Λουριώτη από την Ήπειρο), να μεταβούν στο Λονδίνο για σύναψη δανείου τεσσάρων εκατομμυρίων Ισπανικών τάλιρων. Όμως για το ταξίδι αυτό δεν υπήρχαν χρήματα. Αρχές Νοεμβρίου του 1823, ο Ορλάνδος επισκέφτηκε το λόρδο Βύρωνα  ο οποίος με έντοκο δάνειο 4.000 λιρών κάλυψε τα έξοδα του ταξιδιού.
Στις 20 Φεβρουαρίου 1824, υπογράφεται η συμφωνία για το δάνειο.Στις 27 του ίδιου μήνα, ακολούθησε η υπογραφή. Η επίσημη σύναψη του δανείου ανακοινώθηκε δημοσίως στις 29 Φεβρουαρίου1824 και  θα δινόταν σε έξι δόσεις. 
Είχε ονομαστική αξία 800.000 λίρες και το τελικό ποσό που απόμεινε ήταν 298.700 λίρες, περίπου.

Ως εγγύηση δινόταν για μεν την πληρωμή των τόκων όλα

τα δημόσια έσοδα, για δε την πληρωμή του κεφαλαίου όλα τα εθνικά κτήματα.

Αποφασίστηκε να αποσταλούν στην Ελλάδα αμέσως δυο εμβάσματα των 40.000 λιρών το καθένα. Το υπόλοιπο ποσό είχε παραδοθεί μέχρι τον Νοέμβριο του 1824.
Δυστυχώς όμως αυτά τα χρήματα τόσο του πρώτου όσο και του δεύτερου δανείου, χρησίμευσαν για να λήξουν οι εμφύλιοι πόλεμοι τους οποίους αυτά τα δάνεια κατά κύριο λόγο προκάλεσαν.
Το Ελεγκτικό συνέδριο αποφάσισε στις 29 Οκτωβρίου 1834 και κοινοποίησε στους Ι.Ορλάνδο και Α.Λουριώτη, την απόφαση στις 18 Ιανουαρίου 1835, θεωρώντας τους χρεώστες στο Ελληνικό Κράτος για το ποσό των 28.768,17 λιρών στερλινών, δηλ. 809.008,18 τότε δραχμών, για την κακή διαχείριση των δύο πρώτων δανείων. Η απόφαση αυτή δεν εκτελέστηκε. Η Κυβέρνηση του Όθωνα, θεώρησε ότι πρέπει να δώσει χρόνο στους ελεγχόμενους για απολογία. Το 1839 οι  Ι. Ορλάνδος και Α. Λουριώτης, εκδώσαν την απολογία τους σε ένα βιβλίο 529 σελίδων, χρήσιμο μεν δύσχρηστο δε, για τον λόγο αυτό ο Ανδρέας Ανδρεάδης το παρέλειψε στο δικό του βιβλίο. 

Είναι εντυπωσιακό με πόση απέχθεια και αγανάκτηση ο Λόρδος Byron περιγράφει στα ποιήματά του, DON JUAN  και  THE AGE OF BRONZE τους πραγματικούς τότε κυρίαρχους του παγκόσμιου παιχνιδιού, τον Natham Rothschild  τον Thomas Baring γιο του ιδρυτή της ομώνυμης τράπεζας και Jacques Laffitte πανίσχυρο γάλλο τραπεζίτη και πολιτικό. Η προσπάθεια των Rothschilds για παγκόσμια κυριαρχία είχε αρχίσει το 1790 με τον Mayer Bauer  που έφτιαξε το συνασπισμό της κόκκινης ασπίδας ( στα γερμανικά  Rothschild)  

και ίδρυσε την ομώνυμη δυναστεία.

Μερικοί στίχοι από το ποίημα του Λόρδου Byron, Don Juan σελ. 335.

Who hold the balance of the world? Who reign

O’er congress, whether royalist or liberal?

Who rouse the shirtless patriots of Spain?...

Ποιος κρατάει την πλάστιγγα της παγκόσμιας ισορροπίας;

Ποιος άρχει επί των Βασιλοφρόνων και των Φιλελεύθερων βουλευτών αδιακρίτως;
Ποιος ξεσήκωσε τους γυμνούς αχίτωνες πατριώτες της Ισπανίας;

( Και διαδίδει τις φήμες που κάνουν τις εφημερίδες της γηραιάς Ευρώπης να τρίζουν και να τραυλίζουν); 
Ποιος διαχέει ηδονές και βάσανα, τόσο στον Παλιό όσο και στον Νέο Κόσμο;

Ποιος σχεδιάζει και χλευάζει την πολιτική;
Μήπως το φάντασμα του ευγενικού θάρρους του Βοναπάρτη;
Ο Ιουδαίος Ρότσιλντ και ο χριστιανός κολαούζος του, ο Μπέρινγκ.
Αυτοί και ο αναμφισβήτητα φιλελεύθερος πειρατής Λαφίτ, Είναι οι αληθινοί άρχοντες της Ευρώπης.
Κάθε δάνειο, δεν είναι απλώς κερδοσκοπικό χτύπημα, είναι μοχλός για την καθήλωση ενός έθνους η την ανατροπή ενός θρόνου. Και οι Δημοκρατίες συμμετέχουν λιγουλάκι….

Ολόκληρο το ποίημα στην Αγγλική ΕΔΩ.

Πηγές: Το πρώτον δάνειον της Ανεξαρτησίας ( Αναστασίου Λιγνάδη)

Ιστορικόν Αρχείον Διονυσίου Ρώμα,  Απολογία Ιωάννου Ορλάνδου και Ανδρέου Λουριώτου,  Λόγιος Ερμής, εφημ. ΕΘΝΟΦΥΛΑΞ 25 Οκτ. 1863, Ιστορία των Εθνικών Δανείων ( Ανδρέου Ανδρεάδου)  ΕΔΩ .