Ο τροχονόμος της ενδεκάτης και τα δώρα

Ένα «πρωτοχρονιάτικο» έθιμο που έχει τις ρίζες του το 1936 και που αφορούσε τους παλιούς Έλληνες τροχονόμους, φέρνει αναμνήσεις από μακρινές εποχές της ενδεκάτης.

Μια φωτογραφία που διέσωσε ο γνωστός δημοσιογράφος Κώστας Σεραφείμ από την Ενδεκάτη του 1964, έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα με αφορμή τις γιορτές των χριστουγέννων και της πρωτοχρονιάς, δεδομένου ότι αυτές τις μέρες τηρούταν ένα έθιμο που είχε τις ρίζες του την πρωτοχρονιά του 1936.
Οι παλιότεροι ίσως θυμούνται όταν στον κυκλικό πλέον κόμβο της ενδεκάτης υπήρχε ένα βάθρο στο οποίο έμπαινε μέσα ο τροχονόμος που ρύθμιζε την αραιή εκείνα τα χρόνια κυκλοφορία. Ανάλογα κουβούκλια ή βαρελάκια αν θέλετε, υπήρχαν σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας και οι τροχονόμοι δεν ήταν οι σημερινοί "μπαμπούλες" με το μπλοκάκι αλλά άνθρωποι που δούλευαν αρκετές ώρες υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες και ήταν ιδιαίτερα συμπαθείς στον απλό κόσμο.
Οι πολίτες του Ναυπλίου, αλλά και των άλλων πόλεων, λίγο πριν την πρωτοχρονιά αυθόρμητα προσέρχονταν στις σταθερές θέσεις των τροχονόμων και άφηναν διάφορα δώρα (κυρίως γλυκά ή τρόφιμα) ως αναγνώριση της προσφοράς της Τροχαίας στην ασφαλή ρύθμιση της κυκλοφορίας και στην ομαλή λειτουργία της πόλης. Το ίδιο έθιμο να σημειώσουμε πως τηρούταν και τις μέρες του Πάσχα.
Το έθιμο αυτό διατηρήθηκε ακμαίο για αρκετά χρόνια και μέχρι να καταργηθούν κατά τόπους τα «ξύλινα βαρελάκια» για τους τροχονόμους.

Ενδεκατη με το κουβούκλιο του τροχονόμου (FB Group: Παλαιές φωτογραφίες του Ναυπλίου - Γ. Σιαχάμης)

Το Ιστορικό Τροχονόμοι σε μια Ελλάδα γεμάτη από καρόδρομους με
λακκούβες και λάσπες. Χωρίς φανάρια και πεζοδρόμια. Τα κάρα, τα αμαξάκια και τα αυτοκίνητα να πηγαινοέρχονται μέσα στους δρόμους ανάκατα. Οι καραγωγείς και οι αμαξάδες να προσπαθούν να μαζέψουν τα ζώα τους που στη θέα και τον ήχο των αυτοκινήτων ταράζονταν, οι νέοι και άπειροι τότε οδηγοί των αυτοκινήτων να ουρλιάζουν με περισσή υπεροψία να κάνουν στην άκρη τα ζωοκίνητα οχήματα για να περάσουν αυτοί με την μεγαλοπρεπή τους "κούρσα" (έτσι λέγανε το αυτοκίνητο τότε) ή για να μην τους κάνουν και καμιά ζημιά… σκέτο κυκλοφοριακό μπάχαλο. 
Οι οδηγοί των ζωοκίνητων οχημάτων, μέσα από την χρόνια εμπειρία τους, ξέρανε από μόνοι τους να λύνουν τα κυκλοφοριακά τους προβλήματα, όταν όμως ανάμεσά τους άρχισαν να κυκλοφορούν και τα μηχανοκίνητα που η τότε τεχνολογία τους δεν είχε και καμία σχέση με τη σημερινή, και πόσο μάλιστα στα χέρια των πρωτάρηδων τότε οδηγών, τα πολλά ατυχήματα μέσα από το κυκλοφοριακό κομφούζιο που υπήρχε στους Ελληνικούς δρόμους, φανταστείτε πόσο αναγκαία έκανε την παρουσία των Τροχονόμων.
Περισσότερα: anagnostis