Του Γιάννη Λακούτση
Η ανακωχή των
Χριστουγέννων το 1914,
κατά τη διάρκεια
του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου,
είναι μια ανθρώπινη
ιστορία ανάμεσα σε
απάνθρωπες πράξεις που
προκάλεσε ο πόλεμος.
Γερμανοί, Βρετανοί και
Γάλοι στρατιώτες άφησαν
τα όπλα και
έπαιξαν όλοι μαζί
ποδόσφαιρο. Εάν δεν
υπήρχαν κάποιες φωτογραφίες
και οι επιστολές
που έστειλαν κάποιοι
από τους πρωταγωνιστές
σε δικούς τους
ανθρώπους για να
διηγηθούν το συμβάν, ποτέ
δεν θα μπορούσε
να γίνει πιστευτή
αυτή η ιστορία.
«Τις πρώτες πρωινές
ώρες βρισκόμουν στο
χαράκωμα. Ήταν νύχτα
όταν ξαφνικά οι
Γερμανοί στρατιώτες άρχισαν
να τοποθετούν στολισμένα
χριστουγεννιάτικα δέντρα και
ένας εξ αυτών
να τραγουδά την Άγια Νύχτα.
Βγήκαν αυθόρμητα από το ανάχωμα
και άρχισαν να
περπατούν. Αρχίσαμε να
τραγουδάμε κάλαντα και
μία μεγάλη μάζα από εμάς
βγήκε να τους
συναντήσει στη νεκρή
ζώνη», γράφει στο
ημερολόγιό του ο
υποδεκανέας του Βρετανικού
στρατού, Κούλσον. Οι άνδρες
από τα αντίπαλα
στρατόπεδα ανέβηκαν από
τα χαρακώματα και
αντάλλασσαν ότι είχε
ο καθένας, τσιγάρα,
φαγητό, αλκοόλ. Μέσα
σε λίγη ώρα
στο
μεγαλύτερο μέρος
του Δυτικού Μετώπου
οι εχθροπραξίες είχαν
σταματήσει και είχαν
δώσει την θέση
τους σε ειρηνικές
δραστηριότητες. Η φήμη
για έναν ποδοσφαιρικό
αγώνα την ίδια
μέρα διαδόθηκε γρήγορα
σε όλο το
Δυτικό Μέτωπο. Ήταν
ένα παράξενο γεγονός.
Οι ορκισμένοι εχθροί
έγιναν φίλοι σε
λίγη ώρα. Το παιχνίδι διήρκησε
μία ώρα. « Παίξαμε ποδόσφαιρο,
αν μπορείς να το πεις
έτσι. Κάποιος το
πρότεινε και το
παιχνίδι ξεκίνησε. Δεν
ήταν αγώνας όπως τον
ξέρουμε περισσότερο έμοιαζε
με κλοτσοπατινάδα και
ήταν ελεύθερο για
όλους. Μπορεί να
ήταν και πενήντα
από κάθε πλευρά.
Το παιχνίδι τελείωσε
όταν ο ταγματάρχης
βγήκε από το
ανάχωμα φωνάζοντας: Σκοτώστε
τους Ούννους, μην
κάνετε φιλίες με
αυτούς», δήλωνε αργότερα
ο Ουαλός Μπέρτι
Φελσταντ, που πέθανε
το 2001 και
ήταν ένας από
τους 
επιζήσαντες του πολέμου. Στο βιβλίο του “Silent Night”, o
διαπρεπής ιστορικός Stanley Weintraub περιγράφει την
αυθόρμητη ανακωχή που
πραγματοποιήθηκε πέντε μήνες
μετά το ξέσπασμα
του Α’ Παγκόσμιου
Πολέμου: Εκατοντάδες μίλια
μέσα στο Βέλγιο,
τα γερμανικά στρατεύματα
είχαν παραταχθεί μέσα
στις τάφρους, σε
απόσταση που μπορούσαν
να ακουστούν από
τα Βελγικά, Βρετανικά
και Καναδέζικα στρατεύματα.
Ένα εκατομμύριο ήταν
ήδη νεκροί και
παγωμένα κορμιά ήταν
σκορπισμένα μεταξύ των
γραμμών. Κατά καιρούς
μια λευκή σημαία
θα ανέβαινε και
μια άοπλη ομάδα
στρατιωτών θα διακινδύνευε
μαζεύοντας νεκρούς. Καθώς
τα Χριστούγεννα πλησίαζαν
οι Γερμανοί ήταν
πολύ καλύτερα εφοδιασμένοι
από τους συμμάχους
και είχαν χριστουγεννιάτικα δέντρα,
κεριά στις τάφρους,
καθώς και δώρα.
Όλα άρχισαν όταν
την παραμονή των
Χριστουγέννων, τοποθέτησαν μερικοί
από τους Γερμανούς
τα αναμμένα δέντρα
τους στα στηθαία
των τάφρων. Αυτή
η ενέργεια πήρε
σύντομα έκταση σε
όλη τη γραμμή.
Το τραγούδι άρχισε
να ακούγεται και
από τις δύο πλευρές. Άοπλοι
στρατιώτες αυθόρμητα βγήκαν
από τις τάφρους
σε διάφορες θέσεις
και στις δύο
πλευρές. Άρχισαν οι
χειραψίες, οι χαιρετισμοί.
Σύντομα ξεκίνησαν συνομιλίες
και τραγούδια. Το
τραγούδι που τραγουδήθηκε
και από τα δύο στρατόπεδα
ήταν το “ Silent Night”… Την ημέρα
των Χριστουγέννων το
ίδιο περιστατικό επαναλήφθηκε
ακόμα πιο έντονα
και τα πυροβόλα
όπλα παρέμειναν σιωπηλά… Σε
μερικές περιπτώσεις εμφανίστηκαν
μπάλες ποδοσφαίρου και
ξεκίνησαν παιχνίδια μεταξύ
των συμμάχων η με τους
Γερμανούς, με τους
υπόλοιπους στρατιώτες να
τους ενθαρρύνουν ως
θεατές. Τελικά, άρχισε
να σκοτεινιάζει και όλοι
γύρισαν πίσω στις
τάφρους τους. Τότε,
οι αξιωματικοί βρήκαν
την ευκαιρία και
άρχισαν τις διαταγές
και σύντομα οι
πυροβολισμοί άρχισαν και
πάλι, όπως πριν,
πάνω από τα
κεφάλια του εχθρού.
Έτσι, σε λίγο
ακολούθησε σφαγή…
Πιθανότατα, τα Χριστούγεννα
του 1915, ένα
χρόνο μετά να
υπήρξε και πάλι κατάπαυση των
πυρών χωρίς ποδοσφαιρικό
αγώνα αυτή τη
φορά. Η ανακωχή
των Χριστουγέννων δεν
επαναλήφθηκε ποτέ πια. Ο
πόλεμος συνεχίστηκε με
μεγαλύτερη ένταση. Το
περιστατικό των πολεμικών
Χριστουγέννων του 1914,
έγινε κινηματογραφική ταινία,
με τίτλο « Καλά
Χριστούγεννα» και προβλήθηκε
στις ελληνικές αίθουσες
το 2005. Από το θέμα αυτό εμπνεύστηκε,
το 1990 η
μπάντα «The
Farm” και
κυκλοφόρησε το άλμπουμ
“Spartacus” με
εξώφυλλο έναν Βρετανό στρατιώτη
επάνω σε μία
βάση Subbuteo. Το άλμπουμ περιέχει
το τραγούδι “All together
now»” που αναφέρεται
στα Χριστούγεννα του
1914.
Πηγές: mirror.co.uk, telegraph.co.uk, blackcablondon.net,
redskywarning.blogspot.gr.
