Τρίτη 30 Μαΐου 2017

Αρχοντικά στο Κρανιδι

greekgastronomyguide
Το Κρανίδι είναι κωμόπολη του Νομού Αργολίδας και βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου. Ο πληθυσμός του είναι 4.000 κάτοικοι και απέχει από το Ναύπλιο περίπου 50 χλμ. και επικοινωνεί με τον Πειραιά και τα νησιά του Αργοσαρωνικού μέσω των λιμανιών της Ερμιόνης και του Πορτοχελίου αποτελεί δε σήμερα την έδρα του Δήμου Ερμιονίδας.
Το Κρανίδι είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στους λόφους της Αγίας Άννας και της Μπαρδούνιας.
Σύμφωνα με μια εκδοχή το σύγχρονο όνομά του προέρχεται από το κραναός, που σημαίνει τραχύς και θεωρείται δηλωτικό της περιοχής.
Υπήρξε ισχυρή ναυτική δύναμη, με μεγάλο αριθμό εμπορικών πλοίων, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, που διατηρούσε καθεστώς ημιανεξαρτησίας και ήταν γνωστό και ως «Κάτω Ναχαγιέ», που σημαίνει κάτω επαρχία. Αποτέλεσε ένα από τα λίγα αστικά κέντρα της Ελλάδας, ενώ το 1823 -1824 υπήρξε η έδρα της Κυβέρνησης και του Εκτελεστικού Σώματος.

Το σημερινό Κρανίδι έχει χαρακτηριστικό νησιώτικο χρώμα που θυμίζει τα νησιά του Αργοσαρωνικού, ενώ αξιοσημείωτη είναι η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών που δίνουν ένα υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα.
Πιο συγκεκριμένα, τα πρώτα οικήματα του Κρανιδίου (έως το 1850) τα «Αγροτικά», ήταν μονώροφα και αργότερα διώροφα, φτωχικά, χτισμένα με ευτελή υλικά, χωρίς ρυμοτομικό σχέδιο και χωρίς πρόβλεψη πλατειών και οδών.
Ήταν επίσης χωρισμένα με μικρά στενά δρομάκια, τις «ρούκιζες» όπως τις ονομάζουν, o χώρος των οποίων δεν επιτρέπει ούτε το άνετο πέρασμα ενός ατόμου. Από το 1850 έως το 1925, και ιδιαίτερα το 1840 – 1890 κατά την εποχή της ακμής της ιστιοφόρου ναυτιλίας στη Ελλάδα, όπου το Κρανίδι πρωταγωνιστεί, ταυτόχρονα με την οικονομική ευρωστία της πόλης, παρατηρείται άνθηση και έξαρση της ανοικοδόμησης. Μόνο που δεν κτίζονται πλέον «Αγροτικά» σπίτια αλλά τα λεγόμενα «Καπεταναίικα», τα σπίτια των καραβοκύρηδων, κατασκευασμένα με καλύτερα υλικά και πελεκητή πέτρα, ενώ είναι πιο τετραγωνισμένα και με μεγαλύτερες επιφάνειες, με κορνίζες γύρω από τα παράθυρα και τις πόρτες, ακροκέραμα νεοκλασικού τύπου και περίτεχνα μπαλκόνια. Αργότερα, από το 1925 και μετά ανοικοδομούνται τα «Εμπορικά» κτίσματα τα οποία ήταν λίγο πιο χαμηλά από τα Καπεταναίικα και με μικρότερη επιφάνεια, ενώ πάντα φρόντιζαν να υπάρχει μεγάλος αποθηκευτικός χώρος και ένα μαγαζί το οποίο κοιτούσε στο δρόμο, με χαρακτηριστικό τους φεγγίτες πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα.
Σήμερα το τμήμα του οικισμού που βρίσκεται στο Κάτω Κρανίδι διατηρεί σχεδόν στο ακέραιο την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου. Την ιδιαίτερη εικόνα του, πέρα από τα χαρακτηριστικά για την τοπική αρχιτεκτονική κτήρια του Δημαρχείου και της βιβλιοθήκης, συμπληρώνουν το πηγάδι του Πύργου, οι τρεις ανακαινισμένοι ανεμόμυλοι, τα παραδοσιακά λιοτρίβια με τις μεγάλες πέτρες καθώς και τα πολλά ξωκλήσια του.