Η εκλογή των πληρεξουσίων
αντιπροσώπων του Κάτω Ναχαγέ (Ερμιονίδας) της «Γ΄ Σεπτεμβρίου εν Αθήναις»
Εθνοσυνέλευσης (1843)
του
Γιάννη Μ. Σπετσιώτη
Β΄ Μέρος
Οι αναφορές
Στο πρώτο μέρος της έρευνας δημοσιεύσαμε τη
διαδικασία της εκλογής των πληρεξουσίων αντιπροσώπων, όπως αυτή καταγράφεται
στα πρακτικά «της Συναθροίσεως».
Στο
δεύτερο μέρος παρουσιάζουμε τα συγκλονιστικά γεγονότα που ακολούθησαν μέσα από
τις αναφορές των ενδιαφερομένων. Στις 18 Οκτωβρίου 1843 οι τέσσερις (4)
εκλογείς της Ερμιόνης, ένας(1) του Διδύμου και ένας (1) από τα Μα(γ;)ώματα
ακολουθούμενοι από πλήθος πολιτών, κυρίως του Μάσητος, της Ερμιόνης και του
Διδύμου, διενήργησαν ξεχωριστές εκλογές στην Ερμιόνη αμφισβητώντας τη
νομιμότητα της πρώτης εκλογής.
Εξέλεξαν
«παμψηφεί», ως πληρεξουσίους του Κάτω
Ναχαγέ, τον Κωνσταντίνο Ζέρβα, κάτοικο Μάσητος και τον Σταμάτη Αδρ. Μήτσα,
κάτοικο Ερμιόνης, με «παραπληρωματικά
μέλη» τους Αναγνώστη Βασιλείου και Αναγνώστη Λέκα, αντίστοιχα, κατοίκους Μάσητος.
Τις αμέσως επόμενες ημέρες κάτοικοι του Μάσητος και του Διδύμου υπέβαλαν
αναφορές στις αρμόδιες αρχές υποστηρίζοντας άλλοι την προαναφερθείσα πρώτη και
άλλοι τη δεύτερη εκλογική διαδικασία. Αναφορές υπέβαλαν και οι ενδιαφερόμενοι
πληρεξούσιοι των δύο διαφορετικών εκλογικών αναμετρήσεων.
Πρώτη αναφορά: Στις 25 Οκτωβρίου 1843,
διακόσιοι δύο (202) «πολίται» του
Μάσητος υπέβαλαν ένσταση κατά της πρώτης εκλογής (Μάσητος), την οποία θεωρούν
παράτυπη και άκυρη. Την αναφορά τους επικυρώνει ο ειρηνοδιακός πάρεδρος. Οι
παραπάνω συντάσσονται με τις εκλογές που έγιναν στην Ερμιόνη.
Δεύτερη αναφορά: Στις 26 Οκτωβρίου 1843
εβδομήντα έξι (76) κάτοικοι του Διδύμου υποβάλουν αναφορά την οποία υπογράφει ο
ειδικός πάρεδρος του χωριού, Αναγνώστης Παπαγιαννόπουλος. Ισχυρίζονται ότι οι
δύο εκλέκτορες του χωριού «εις του
οποίους ενεπιστεύθημεν των εκλογών… καταχρασθέντες της εμπιστοσύνης μας
παρεδέχθησαν πως υπέγραψαν… τους παρανόμως και βιαίως εκλεγέντας εις Κρανίδιον
Άγγελον Γουζούασην και Ανδρέαν Πέππαν». Στη συνέχεια αναφέρουν πως
αποδοκιμάζουν αυτές τις εκλογές και παραδέχονται ως σύμφωνες με τον νόμο τις
διενεργηθείσες στην Ερμιόνη.
Τρίτη αναφορά: Στις 27 Οκτωβρίου 1843,
ορισμένοι κάτοικοι του Διδύμου έστειλαν δεύτερη αναφορά «Προς την επί την Εσωτερικών Γραμματείαν (Υπουργείο)» στην οποία
ισχυρίζονται ότι καμιά ενοχή δεν πρέπει να αποδίδεται στους δύο εκλογείς αλλά
ούτε και ο τρίτος ο Αναγνώστης Παπαγιαννόπουλος υπέστη εκβιασμό. Τουναντίον
μάλιστα ενώ παρουσιάστηκαν σ’ αυτόν την 1η Νοεμβρίου για να
επικυρώσει, ως πάρεδρος, την αναφορά τους αυτός αρνήθηκε.
Ωστόσο,
εμείς με απόσταση 165 χρόνων από τα γεγονότα μπορούμε να φανταστούμε τον
αναβρασμό και την αναστάτωση που επικρατούσε στην κοινωνία του Κάτω Ναχαγέ…
Αναφορών…
συνέχεια!
Μετά την παρέλευση μιας εβδομάδας οι εκλεγμένοι πληρεξούσιοι
των δύο εκλογικών αναμετρήσεων υποβάλλουν τις δικές τους αναφορές.
Πρώτη αναφορά: Την υποβάλλουν από την Αθήνα
στις 6 Νοεμβρίου 1843 οι δύο εκλεγμένοι πληρεξούσιοι από τις δεύτερες εκλογές
(Ερμιόνης) Σταμάτης Μήτσας και Κωνσταντίνος Ζέρβας «Προς την επί της εξετάσεως των πληρεξουσίων εγγράφων Σεβαστήν Επιτροπήν».
Ζητούν να αναγνωριστούν εκείνοι ως οι νόμιμοι πληρεξούσιοι και να λάβουν
μέρος στην Εθνική Συνέλευση «κατ’ εντολήν»
των συμπολιτών τους. Στη συνέχεια αναφέρουν ότι ενώ οι εκλογές «των εκλογέων»
προκηρύχθηκαν για στις 19 Σεπτεμβρίου 1843 στο Κρανίδι, ματαιώθηκαν, καθώς ένοπλοι
οπαδοί με κραυγές και βία «διετάραξαν την
συνέλευσιν των πολιτών». Ακολούθησαν και άλλες παράνομες ενέργειες τις
οποίες περιγράφουν και επιρρίπτουν ευθύνες, κατά κύριο λόγο, στον Δήμαρχο
Κρανιδίου Αναγνώστη Γουζούαση, αδελφό του υποψηφίου πληρεξουσίου, Άγγελου
Γουζούαση.
«Οι πολίται του
Κρανιδίου καθώς και των χωρίων, ειδότες ταύτας τας παρανομίας και βιαιοπραγίας
ότι οι διορισθέντες εκλογείς οίτινες δεν έλαβον μέρος καθώς και οι πλείστοι των
πολιτών του Κρανιδίου διώρισαν ημάς πληρεξουσίους δια των επισυναπτομένων
εγγράφων».
Και καταλήγουν: «Ελπίζομεν ότι η
δικαιοσύνη της Σεβαστής επιτροπής θέλει διδάξη τους ειρημένους δια να μην
τολμούν τόσο αδίκως να προσβάλλουν τα δικαιώματα των πολιτών, ρίπτοντας και τον
εαυτόν των εις το αποτρόπαιον κακούργημα της πλαστογραφίας».
Δεύτερη
αναφορά: Την
υποβάλλουν από την Αθήνα, στις 10 Νοεμβρίου 1843, οι εκλεγμένοι, από τις πρώτες
εκλογές (Μάσητος), πληρεξούσιοι Άγγελος Γουζούασης και Ανδρέας Πέππας προς την
Εξεταστική Επιτροπή των πληρεξουσίων εγγράφων.
Στην αναφορά τους ισχυρίζονται πως
πληροφορήθηκαν «μετά θετικότητος» ότι
μόλις τελείωσαν οι εκλογές της 6ης Οκτωβρίου οι κ. Μήτσας και Ζέρβας
ήλθαν στο Ναύπλιον και κατόπιν στην Αθήνα, για να συμβουλευτούν με ποιο τρόπο
να διενεργήσουν δεύτερες εκλογές, τις οποίες και έκαναν τελικά στην Ερμιόνη,
χωρίς να ανακοινώσουν τόπο και χρόνο. Μάλιστα «προς επιτυχίαν του σκοπού των εσχημάτισαν και νέες εκλογές… χωρίς να
πράξη τι ο κ. Διοικητής…».
Τρίτη αναφορά: Την υποβάλλουν από την Αθήνα
στις 11 Νοεμβρίου 1843 προς την Εξεταστική Επιτροπή των πληρεξουσίων εγγράφων
οι εκλεγμένοι πληρεξούσιοι, Άγγελος Γουζούασης και Ανδρέας Πέππας.
Αναφέρουν ότι κατά τις εκλογές ο πρώτος έλαβε
δεκαεπτά (17) ψήφους και ο δεύτερος δεκαέξι (16). Αλλά και ο Αναγνώστης Αντ.
Αντωνόπουλος από το Δίδυμο, που την ημέρα των εκλογών βρισκόταν στο Ναύπλιο ως
μάρτυρας, αυτούς θα ψήφιζε. Έτσι ο αριθμός των εκλογέων ξεπερνούσε τα ¾. Στη
συνέχεια κάνουν λόγο για τους συγγενικούς και φιλικούς δεσμούς των εκλογέων της
Ερμιόνης με τον Σταμάτη Μήτσα εκφράζοντας, έμμεσα, την άποψή τους πως επηρεάζονται
απ’ αυτόν.
Τέταρτη
αναφορά: Ενώ
οι εργασίες της Εθνοσυνέλευσης είχαν ήδη ξεκινήσει, όπως στη συνέχεια θα
αναφέρουμε και ως νόμιμοι πληρεξούσιοι αντιπρόσωποι του Κάτω Ναχαγέ θεωρήθηκαν
οι Άγγελος Γουζούασης και Ανδρέας Πέππας, οι Σταμάτης Μήτσας και Κωνσταντίνος
Ζέρβας επανήλθαν με νέα αναφορά τους από την Αθήνα στις 16 Νοεμβρίου 1843.
Σ’
αυτή επαναδιατυπώνουν τις θέσεις τους για την ακύρωση των εκλογών και
παρατηρούν ότι αυτές διεξήχθησαν «παρανόμως»
και σε έντονο κλίμα βίας. Τέλος παρακαλούν τη Συνέλευση να κηρύξει νόμιμη τη
δική τους εκλογή και να διατάξη να λάβουν μέρος στην Εθνική Συνέλευση «κατά την εντολήν των συνεπαρχιωτών μας».
Η έναρξη της Εθνοσυνέλευσης
«Η της Γ’ Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των
Ελλήνων Συνέλευσις» ξεκίνησε στις 8 Νοεμβρίου 1843 με πανηγυρική συνεδρίαση και
διαλύθηκε στις 18 Μαρτίου 1844. Συμμετείχαν σ’ αυτή διακόσιοι σαράντα τέσσερις
(244) πληρεξούσιοι, που αντιπροσώπευσαν ενενήντα δύο (92) εκλογικές επαρχίες.
Η εναρκτήρια ημέρα χαιρετίστηκε με είκοσι
τέσσερις (24) κανονιοβολισμούς, ενώ μουσικοί παιάνες και εμβατήρια δονούσαν τη
φθινοπωρινή ατμόσφαιρα. Στον Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου
έγινε την 10η πρωινή δοξολογία χοροστατούντος του Μητροπολίτου
Αττικής Νεοφύτου, ενώ τον πανηγυρικό λόγο εκφώνησε ο Νεόφυτος Βάμβας. Στη
συνέχεια, στις 11:00, έγινε ορκωμοσία των πληρεξουσίων και η εκλογή του
Πανούτσου Νοταρά ως Προέδρου της Εθνοσυνέλευσης. Ο Βασιλιάς Όθωνας εκφώνησε
λόγο και κήρυξε την έναρξη των εργασιών. Οι πληρεξούσιοι της Ερμιονίδας, όπως
και κάποιοι άλλοι, λόγω εκκρεμοτήτων, δεν ορκίσθηκαν κατά την Α’ συνεδρίαση της
Εθνοσυνέλευσης αλλά στην Γ’ της 15ης Νοεμβρίου 1843.
Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από το Πρακτικό
της Εθνοσυνέλευσης.
