Από την επίσκεψη του κ. Διδασκάλου στον Δήμο μας:
Σε αυτά πρέπει να προστεθούν:
Μια σειρά ρωμαϊκών βιλλών (villae rusticae) στα ρηχά, 3-5 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, προϊστορικός οικισμός στην Κουβέρτα κάτω από τη θάλασσα, τα αρχαία που βρίσκονται στον βυθό, στην άκρη του Κροθιού, που προήλθαν από τις εκβαθύνσεις του λιμανιού της Ερμιόνης που προκάλεσαν την εκθεμελίωση περίπου 10 στρεμμάτων της αρχαίας μας πόλης, τη Ρωμαϊκή - Βυζαντινή παραθαλάσσια θέση κατοίκησης στο Φράχθι (δυτικά του Νταμαριού μέχρι τα βράχια προς Σπήλαιο), το κάστρο στο νησάκι Σουπιά στη Φουρκαριά, το απέναντι αρχαίο κάστρο που έγινε μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, το κάστρο και ο ανεμόμυλος στο εκκλησάκι της Παναγίας στα Τσελεβίνια, το αρχαίο κάστρο και η πολιτεία των Ειλεών (Ηλιόκαστρο), η οχυρή θέση στο βουνό του Πρ. Ηλία Κρανιδίου πάνω από τη Μιλίντρα, το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Ερμιόνης που καταρρέει, το διαλυμένο καστράκι πάνω στις Αδέρες, τα πολλά βυζαντινά εκκλησάκια που όμως έχουν καλυφθεί - επισκευαστεί με μοντέρνα υλικά ή είναι ερειπωμένα, οι 8 ανεμόμυλοι στον Πρώνα της Ερμιόνης, που ήταν το σημαντικότερο νεότερο μνημείο - κόσμημά της, και στο μακρινό μέλλον πρέπει να ξανακτιστούν, έστω και μετατοπισμένοι.
Επίσης να προστεθούν τα παρακάτω που φαίνεται ότι τα αγνοεί ο Δήμαρχος μας ή δεν τα θεωρεί πολιτιστικούς θησαυρούς:
- Οι παμπάλαιες ελιές της Ερμιονίδας (μερικές προφανώς αρχαίες), ιδιαίτερα στην Πικροδάφνη. (Μία αρχαία ελιά στην Κρήτη την επισκέπτονται ετησίως πάνω από 300 000 τουρίστες και ζει έτσι ένα χωριό).
- Ο παμπάλαιος ελαιώνας της Μονής Αγίων Αναργύρων.
- Τα δεκάδες ασβεστοκάμινα, μερικά των οποίων παμπάλαια έως αρχαία.
- Οι υπόλοιποι ανεμόμυλοι σε Δίδυμα, Φούρνους, Κοιλάδα.
- Οι υδρόμυλοι της Ερμιονίδας.
- Τα αλωνοτόπια Κρανιδίου.
- Αρχαία πηγάδια.
- Μαγγανοπήγαδα.
- Τα Μεταλλεία Λευκόλιθου και τα Μεταλλεία Μποδοσάκη.
(Τα ως άνω πρωτοκαταγράφτηκαν, μεταξύ πολλών άλλων, στο βιβλίο μου: Η ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΜΙΟΝΙΔΑΣ).
Πέραν όλων των ως άνω, μέσω άρθρων μου στα τοπικά μας μπλόγκ, τόνισα τη μεγάλη σημασία που έχουν για τον τόπο μας και την πολιτιστική του κληρονομιά τα παρακάτω:
- Οι στάνες και τα στανοτόπια που μερικά είναι καντούνες. Μέσω των Google maps μετράμε πάνω από 400 θέσεις που στην πραγματικότητα πρέπει να είναι τουλάχιστον διπλάσιες. Επειδή κάθε θέση πρέπει να είναι κατάλληλη για στάνη, πολλές έρχονται από την αρχαιότητα με συνεχή ανακατασκευή της λιθοδομής τους.
- Παλιές εγκαταστάσεις με λίγα σπίτια ή καλύβια, ερείπια πια, που έχουν δίπλα τους ένα ή δύο αλώνια.
- Παλιές, πιο οργανωμένες καντούνες τις οποίες έστηναν οι Αρβανίτες του τόπου μας.
- Παμπάλαιες διαδρομές - μονοπάτια και γιδόστρατες στα βουνά των Διδύμων και στις Αδέρες.
- Η σημαντική χλωρίδα ιδιαίτερα των Αδερών.
- Η πανίδα που αναπτύχθηκε και ακόμα επιβιώνει στους κλειστούς ζεστούς κολπίσκους της Ερμιονίδας.
- Έργα παλιά διαχείρισης και εκμετάλλευσης των υδάτινων πόρων του τόπου μας. (Βλέπε αναλυτικά τη σχετική Μελέτη μου στο site της ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΕΡΜΙΟΝΗΣ).
Πιστεύω με τα ως άνω να συμπληρώνεται η "τεράστια πολιτισμική κληρονομιά" της Ερμιονίδας, που αν όχι τεράστια, όμως εξαιρετικά σημαντική, πολυσχιδής και σε πολλά μοναδική.
Και το κρίσιμο ερώτημα: Και τι κάνουμε με όλα αυτά; Πώς τα "αναδεικνύουμε και τα αξιοποιούμε"; Πώς δηλαδή τα εντάσσουμε στην πνευματική, αισθητική και οικονομική σφαίρα της Ερμιονίδας; Πώς μια ακόμα επίσκεψη - σύσκεψη αρμοδίων φορέων να μην περάσει ανεκμετάλλευτη για την προκοπή του τόπου μας;
Περί αυτών στο επόμενο Σημείωμα 2.
Βασίλης Γκάτσος
