Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2010

Βασίλης Γκάτσος. Σχετικό με τη μόλυνση περιβάλλοντος

Έλαβα ένα τηλεφώνημα από παλιό φίλο και μου είπε:
«Παρακολουθώ τα blog της Ερμιονίδας και αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι ότι όλοι οι οικολογούντες, ακόμη και συ, μιλάτε για διοξίνες , καύσεις, απόβλητα αλλά αναφερόσαστε πάντα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Εκεί φτιάξανε μεγάλες μονάδες καύσεις, εκεί βγαίνουν οι διοξίνες, εκεί κάνανε μετρήσεις και βρήκανε μόλυβδο, εκεί, εκεί κ.λ.π. Όμως και όταν μιλάνε για πρότυπη ανακύκλωση πάλι αυτές τις χώρες επικαλούνται ως σωστές και μάλιστα της Βόρειας Ευρώπης ως ιδανικές.
Μόνον εσύ κάπου ανέφερες τη λίμνη Αράλη της πάλε ποτέ Σοβιετικής Ενώσεως. Από πολύ παλιά αλλά και τώρα ταξιδεύω πολύ. Στην Ευρώπη και στην Αμερική υπήρχε μόλυνση κυρίως στις πόλεις και σε λίγες βιομηχανικές περιοχές. Σήμερα είναι τα πάντα καθαρά, ντρέπεσαι να περπατάς στις πόλεις και στα εργοστάσιά τους. Όχι ότι δεν υπάρχουν ακόμη προβλήματα.
Όμως όταν πήγαινα παλιά στις λεγόμενες Ανατολικές Χώρες και στη Σοβιετική Ένωση γινόταν

εκεί στην κυριολεξία ο χαμός. Και σήμερα η κατάσταση έχει βελτιωθεί σχετικά αλλά περισσότερο γιατί κλείσανε πάρα πολλά παλιά εργοστάσια. Δηλαδή οι οικολογούντες δεν γνωρίζουν ή κάνουν ότι δεν γνωρίζουν; Γιατί μόνον από τις καπιταλιστικές χώρες φέρνουν παραδείγματα ή προτείνουν site για ανάγνωση; Δηλαδή εξ ορισμού ο καπιταλισμός μόλυνε, ενώ ο υπαρκτός σοσιαλισμός όχι; Αυτό είναι αριστερή οικολογία; Να ισχυριστώ και εγώ ότι ό,τι είδα στον Δυτικό κόσμο είναι καπιταλιστική οικολογία; Ή μήπως κάνω λάθος; Η green peace δεν ξέρει τίποτε για αυτά ή επιλέγονται άρθρα της μόνον για τον Δυτικό κόσμο;».
Του απάντησα:
«Συμφωνώ μαζί σου και ιδιαίτερα στο ότι παλιά πιστεύαμε όλοι ότι εκεί οι βιομηχανίες και οι πόλεις τους βγάζουν ....ανθόνερο. Όταν άρχισα να δουλεύω σε βαριά βιομηχανία τότε αντιλήφθηκα ότι δεν νοιάζονταν καθόλου για την υγεία και το περιβάλλον.
Η προσπάθεια ήταν να υπερβούν σε παραγωγή χάλυβα, ηλεκτρικής ενέργειας κ.λ.π. τον Δυτικό κόσμο, ασχέτως κόστους. Μάλιστα συνάδελφοι που επισκέπτονταν επαγγελματικά την τότε Τσεχοσλοβακία, Ανατολική Γερμανία μένανε έκπληκτοι όταν διαπίστωναν ότι δεν υπήρχαν πουθενά φίλτρα και όλα γύρω από τα εργοστάσια ήταν μέσα στη σκόνη και στη βρομιά. Τα χρόνια αυτά στα πανεπιστήμια της χώρας μας δεν είχαμε μαθήματα για ρύπανση και περιβάλλον, δηλαδή διαμορφώναμε αντίληψη ότι η φύση όλα τα χωνεύει. Όμως στην Ευρώπη και την Αμερική είχαν αρχίσει σοβαρή κινητοποίηση κυρίως για την όξινη βροχή που κατέστρεφε τα δάση τους. Μάλιστα η επιμονή τους ότι κύρια πηγή του φαινομένου ήταν το ανατολικό Μπλοκ, δεν μας έπειθε, όχι τόσο από ιδεολογική προκατάληψη, αλλά γιατί δεν έφταναν τέτοιου είδους πληροφορίες στον τύπο, και είχαμε μια ιδεατή τέλεια εικόνα λειτουργίας όλης της βιομηχανικής δομής του Μπλοκ.
Για περισσότερα μπορούν να σας απαντήσουν οι υπόλοιποι οικολογούντες.».
Επέλεξα τρία δημοσιεύματα από το Internet (φυσικά είναι χιλιάδες) και σας τα στέλνω προς ανάρτηση, με την παράκληση να δημοσιευθεί και αυτό το μικρό κείμενο.
Με εκτίμηση,
Βασίλης Γκάτσος
21-01-10
...............................................................................................................................................................
Με την κατασκευή ενός τεράστιου φράγματος το Καζακστάν θα προσπαθήσει να σώσει μέρος της Λίμνης Αράλης, η οποία συρρικνώθηκε σε όγκο κατά 90% σε διάστημα 40 ετών. Το φιλόδοξο έργο θα είναι πάντως αδύνατο να αναστρέψει την «χειρότερη ανθρωπογενή περιβαλλοντική καταστροφή του πλανήτη».

Η Αράλη, κάποτε η τέταρτη μεγαλύτερη εσωτερική θάλασσα του κόσμου, έχει μειωθεί κατά το ήμισυ σε βάθος και έχει πλέον χωριστεί σε δύο τμήματα από ένα νησί που αναδύθηκε στο μέσο της.
Το Καζακστάν θα επιχειρήσει να σώσει το βόρειο τμήμα της κατασκευάζοντας φράγμα από τσιμέντο, μήκους 12,7 χιλιομέτρων, το οποίο θα διέρχεται από το νησί.
Το νότιο τμήμα της λίμνης θα παραμείνει αποξηραμένο για πάντα.
Το έργο, που αντικαθιστά το φράγμα από λάσπη που κατέρρευσε πέρυσι, εκτιμάται ότι θα ανεβάσει τη στάθμη στα 38 με 42 μέτρα, για πρώτη φορά έπειτα από μια δεκαετία. Η κατασκευή του αναμένεται να ολοκληρωθεί σε περίπου τέσσερα χρόνια.
ήην Λίμνη Αράλη μοιράζονται το καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν. Οι δύο χώρες έχουν ιδρύσει το Διεθνές Ταμείο για τη Σωτηρία της Αράλης (Ifas), μαζί με το Τατζικιστάν, το Τουρμενιστάν και το Κιργιστάν.
«Σκουπιδότοπος»
«Σε οκτώ με δέκα χρόνια ελπίζουμε ότι η βόρεια ακτογραμμή θα επιστρέψει εκεί που βρισκόταν πριν από δέκα χρόνια» αναφέρει στο BBC ο επικεφαλής της εκτελεστικής επιτροπής του Ifas Σιριτζίντιν Ασλοφ.
Η συρρίκνωση και η μόλυνση της Αράλης έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ειδικούς η μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή όλων των εποχών.
Η υποβάθμιση ξεκίνησε την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, όταν τεράστιες εκτάσεις και ποσότητες νερού διατέθηκαν για την εντατική καλλιέργεια βαμβακιού. Τα εγγυοβελτιωτικά έργα μείωσαν τη ροή προς τη λίμνη από τα 65 κυβικά χιλιόμετρα το 1960 στα 1,5 κυβ. χλμ σήμερα, σύμφωνα με τον Ασλοφ.
«Οι επιπτώσεις από εκείνη την εποχή είναι καταστροφικές, πάνω από όλα για την υγεία των ανθρώπων εκεί» είπε.
«Στις περιοχές που βρίσκονται πλησιέστερα στη λίμνη, η αναιμία, οι καρκίνοι, οι ασθένειες του ήπατος και των νεφρών και οι παιδικές ασθένειες αυξάνονται. Οι Σοβιετικοί μετέτρεψαν την Αράλη σε σκουπιδότοπο» συνεχίζει.
Στο Ifas σκοπεύει να γίνει μέλος και το Αφγανιστάν, από όπου διέρχεται ο ποταμός Σιρ Ντάρια που τροφοδοτεί τη λίμνη.
................................................................................................................................................................
Τα προβλήματα υγείας εξ αιτίας της περιβαλλοντικής μόλυνσης προκαλούν το 20% των θανάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ οι τοξίνες στο περιβάλλον απειλούν 1.000.000.000 πολίτες με δηλητηριασμούς, καρκίνους και μολύνσεις των πνευμόνων, καθώς και με τη γέννηση παιδιών με νοητική υστέρηση, σημειώνει σε έκθεσή του το ινστιτούτο Blacksmith, που δραστηριοποιείται για την προστασία του περιβάλλοντος.

Το ινστιτούτο, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη, παρουσίασε μια έκθεση για τις δέκα πιο μολυσμένες περιοχές στη Γη. Ανάμεσά τους είναι η πόλη Ντζερζίνσκ της Ρωσίας, όπου, στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, παρασκευάζονταν χημικά όπλα, περιλαμβανομένου του Σαρίν. Σήμερα, το προσδόκιμο ζωής στην πόλη φθάνει τα 42 έτη για τους άνδρες και τα 47 για τις γυναίκες.
Η περιοχή όπου βρίσκονται οι οικισμοί Ντάλνεγκορσκ και Ρούντναγια Πριστάν, στη ρωσική Άπω Ανατολή, αντιμετωπίζουν επίσης σοβαρά προβλήματα λόγω της μόλυνσης από το μόλυβδο που χρησιμοποιείτο σε ένα παλιό χυτήριο και τη μεταφορά, χωρίς μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, μόλυβδου που εξορυσσόταν από ένα ορυχείο.
Αλλη μια πόλη της Ρωσίας, η Νορίλσκ, που είχε ιδρυθεί ως στρατόπεδο εργασίας το 1935, βρίσκεται στον κατάλογο. Εκεί υπήρχαν χυτήρια χωρίς απολύτως κανέναν έλεγχο της μόλυνσης για το νικέλιο, το χαλκό, το μόλυβδο και το κάδμιο που χρησιμοποιούνταν.
Στη Μαϊλού Σου του Κιργιστάν, όπου υπήρχε ένα ορυχείο και εργοστάσιο επεξεργασίας ουρανίου, στα απομεινάρια των εγκαταστάσεων βρίσκονται ραδιενεργά απόβλητα, που φθάνουν το 1,96 εκατομμύριο κυβικά μέτρα. Τα επίπεδα της εκπεμπόμενης ραδιενέργειας είναι ιδιαίτερα υψηλά, ενώ υπάρχουν επίσης διεσπαρμένα βαρέα μέταλλα και δηλητηριώδεις ουσίες. Τα απόβλητα απειλούν την κοιλάδα Φεργκάνα, μια από τις πιο εύφορες και πυκνοκατοικημένες περιοχές της κεντρικής Ασίας.
Στο Τσέρνομπιλ, στην Ουκρανία, παρά το εν εξελίξει πρόγραμμα για τον περιορισμό της διαρροής ραδιενέργειας και της μόλυνσης από το δυστύχημα του 1986, τα υλικά που παραμένουν στο εργοστάσιο μολύνουν το έδαφος, καθώς ανακυκλώνονται μέσω της βροχής, ενώ παραμένει ο κίνδυνος νέου δυστυχήματος.
Στην Κάμπουε της Ζάμπια, μία από τις έξι πόλεις στη λεγόμενη «ζώνη του χαλκού», τα επίπεδα μόλυνσης του εδάφους από τα βαρέα μέταλλα είναι πολύ υψηλότερα των ανωτάτων επιτρεπομένων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αναφέρει το ινστιτούτο. Το μέσο επίπεδο μολύβδου στο αίμα κάθε παιδιού στην πόλη είναι δέκα φορές πάνω από το επιτρεπόμενο επίπεδο στις ΗΠΑ.
Στην Μπάχος δε Αΐνα της Δομηνικανής Δημοκρατίας, όπου υπήρχε το εργοστάσιο ανακύκλωσης μπαταριών αυτοκινήτων «Μεταλόχα», που έκλεισε και μεταφέρθηκε το 1997, τα επίπεδα του μολύβδου είναι σε επίπεδο συναγερμού. Η μόλυνση προκαλεί δηλητηριασμούς από μόλυβδο, ειδικά στα παιδιά. Το ινστιτούτο αναφέρει ότι το 28% των παιδιών χρειαζόταν άμεση θεραπεία και ότι μόλις το 8% των παιδιών στην περιοχή είχαν επίπεδα μολύβδου στον οργανισμό τους κάτω από τα όρια του ΠΟΥ.
Στην πόλη Λα Ορόγια του Περού, μια πόλη των ορυχείων στις Ανδεις, ένα εργοστάσιο και χυτήριο που ανήκει στην αμερικανική εταιρεία «Ντο Ραν» ευθύνεται για τη μόλυνση της περιοχής με μόλυβδο, ενώ διαπιστώνεται ότι τα παιδιά έχουν υψηλά επίπεδα μολύβδου στο αίμα.
Η μόλυνση αυτή συνδέεται με βλάβες στη νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Η χλωρίδα στην περιοχή έχει καταστραφεί από τις τοξικές βροχές, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία μελέτη για τη μόλυνση του εδάφους και τη μείωση της έκλυσης επικίνδυνων ουσιών.
Η πόλη Λινφέν της επαρχίας Σανξί της Κίνας, στην καρδιά της βιομηχανίας εξόρυξης άνθρακα, θεωρείται μια από τις πιο μολυσμένες στη χώρα και οι κάτοικοι διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι κάθε βράδυ πνίγονται από την αιωρούμενη σκόνη.
Στην πόλη Ρανιπέτ της Ινδίας η μόλυνση από απόβλητα των βυρσοδεψείων είναι επικίνδυνη για τους πολίτες της ευρύτερης περιοχής του Ταμίλ Ναντού. Τα απόβλητα μολύνουν ποτάμια και τους υδροφόρους ορίζοντες.
...............................................................................................................................................................
Η λίμνη ή θάλασσα Αράλη ήταν κάποτε η Τρίτη μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο (μετά την Κασπία και την Ανω Λίμνη στην Β. Αμερική) με έκταση 68000 τετρ. χιλιόμετρα (μισή Ελλάδα), 1500 νησιά, 70 μέτρα βάθος και ασφαλώς συγκλονιστικός βιότοπος. Αυτά όλα βέβαια κάποτε, γιατί από το 1960 και μετά άρχισε μία συγκλονιστική μετατρεπτική παρέμβαση στον χάρτη της περιοχής με εκτροπή των μεγάλων ποταμών Σιρ Νταριά και Αμού Νταριά, που από τροφοδότες της λίμνης έγιναν αρδευτές της γειτονικής ερήμου. Πράγματι μία μεγάλη περιοχή στέπας έγινε εύφρορη κοιλάδα βαμβακοκαλλιέργειας καθιστώντας το Καζακστάν πρώτη χώρα εξαγωγής βάμβακα και τους συντρόφους καζάκους ευτυχείς για την υπερκάλυψη των παραγωγικών τους πλάνων ...; Ταυτόχρονα, όμως η μαζική χρήση παρασιτοκτόνων μετέτρεπε τη γη σε νεκρή και αδύναμη για κάθε παραγωγή αλλά και την γειτονική και διαρκώς συρρικνούμενη Αράλη σε νεκρά Θάλασσα, όπου συγκλονιστικά μεγάλο μέρος ορνιθοπανίδας και ιχθυοπανίδας πέρασε στην ...; μυθολογία. Η καθεστωτική αλλαγή του 1990 (με ίδια πρόσωπα στην εξουσία) αφού έχυσε κροκοδείλια δάκρυα για την ζημιά στο περιβάλλον, ενίσχυσε την υπερεκμετάλλευση των υδάτινων πόρων και επέφερε μέσα σε λιγότερο από 20 χρόνια την συγκλονιστικά επιταχυνθείσα συρρίκνωση, που φαίνεται στην φωτογραφία ...; Από το 2005 ξεκίνησε ένα σημαντικό σχέδιο επανυδάτωσης της λίμνης με κατασκευή φραγμάτων κ.λ.π., που κατάφερε να επεκτείνει την υδάτινη έκταση αλλά και να επανεμφανίσει μέρος της χαμένης ιχθυοπανίδας και ορνιθοπανίδας ...; Πλην όμως, τα βαρύτατα μολυσμένα εδάφη από παρασιτοκτόνα, βαρέα μέταλλα κ.α. «βοηθήματα» της 40ετούς υπερκαλλιέργειας απετέλεσαν τον βυθό της επεκταθείσας λίμνης με αποτέλεσμα την βαρειά μόλυνση όλων των ειδών, που επανεμφανίστηκαν και, που αποτέλεσαν μέρος και της ανθρώπινης τροφικής αλυσίδας ...; Ετσι, η απόπειρα διόρθωσης του αρχικού περιβαλλοντικού εγκλήματος φέρνει κανούριες αρνητικές συνέπειες για την φύση και τον άνθρωπο.