Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2010

Βασ.Γκάτσος ΕΞΟΧΙΚΑ, ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ, ΛΥΜΑΤΑ.

  Οι βιολογικοί σταθμοί επεξεργασίας λυμάτων, κυρίως δε της Ερμιόνης και του Κρανιδίου, μονοπωλούν το ενδιαφέρον των οικολόγων και των οικολογούντων.
  Της Ερμιόνης λειτουργεί πλέον ικανοποιητικά με μόνη εκκρεμότητα την αδειοδότηση σωστής διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων στη θάλασσα ή τη δημιουργία δάσους ευκαλύπτων δίπλα στον βιολογικό σταθμό που θα ποτίζονται με τα επεξεργασμένα λύματα. Λέω ότι λειτουργεί ικανοποιητικά, γιατί κατά κανόνα χρειάζονται 2-3 χρόνια λειτουργίας για να στρώσει ένας βιολογικός σταθμός και να λύσει τα βασικά του προβλήματα. Δεν είναι αυτοκίνητο να πατήσεις το κουμπί και να δουλεύει τέλεια μέχρι την επόμενη προγραμματισμένη συντήρηση.
   Ο βιολογικός σταθμός Κρανιδίου, που θα δέχεται και τα λύματα Πορτοχελίου, Κοιλάδας και κατά πάσα πιθανότητα Φούρνων και Διδύμων δεν έχει ακόμη λειτουργήσει. Όταν όμως λειτουργήσει και αυτός θα έχουμε στην πράξη δύο μικρής πλέον σημασίας εστίες μόλυνσης (βιολογικός σταθμός Κρανιδίου και Ερμιόνης), και δύο ακόμη μικρότερες όταν λειτουργήσει ο βιολογικός Θερμησίου και Ηλιοκάστρου, αν τα λύματα του Ηλιοκάστρου δεν πάνε στον σταθμό Θερμησίου).

  Άρα αν φέρουμε τον Ανάβαλο, αν φτιάξουμε φράγματα, αν τελικά επαναφέρουμε τον υδροφόρο ορίζοντα στην προ 50 ετών κατάσταση, θα έχουμε νερό που θα είναι πόσιμο, και μη πόσιμο μόνο στους έντονα καλλιεργημένους κάμπους λόγω κυρίως λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και όχι μικροβιολογικού φορτίου.
  Δυστυχώς για την επαρχία μας δεν είναι έτσι τα πράγματα. Θυμάστε τι είχα γράψει για την αχρήστευση του πηγαδιού στα Δισκούρια που κάθε Παρασκευή έδινε, μέσω ενός τεράστιου έργου αγωγών και δεξαμενών, πόσιμο νερό στην Ερμιόνη.       Απέκτησε μικροβιολογικό φορτίο από τα λύματα των πρώτων εξοχικών που κτίστηκαν γύρω του και όχι πολύ κοντά του.
  Ένα ιστορικό χωριό που ξεκίνησε πριν αιώνες με μη στεγανούς βόθρους, ως νομιμότατος χώρος κατοίκησης, μέχρι την πλήρη λειτουργία βιολογικού σταθμού επί των ημερών μας, νομιμοποιείται για οποιαδήποτε ενδιάμεση λύση δώσει στη διάθεση των λυμάτων του. Για λόγους δημόσιου συμφέροντος και ύψιστης κοινωνικής ανάγκης.
Όμως τα εξοχικά έγιναν στην καλλιεργήσιμη γη μας και παρανόμως στις δασικές εκτάσεις μας. Σήμερα είναι πάνω από 2-3 χιλιάδες και όλο προστίθενται νέα. Εκ κατασκευής είναι υποχρεωμένα να έχουν στεγανούς βόθρους οι οποίοι αδειάζουν με βυτίο.
Ερώτημα: Πόσα εξοχικά έχουν όντως στεγανούς βόθρους;

Το γεμάτο βυτίο υποχρεούται να πάει το φορτίο του σε εγκεκριμένο ΚΕΛ (Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων). Στην πρωτεύουσα τέτοιο κέντρο είναι το ΚΕΛ Μεταμόρφωσης. Παλιά δεχόταν γύρω στα 1200 βυτία την ημέρα, αλλά μετά την ολοκλήρωση του έργου της Ψυτάλλειας δέχεται γύρω στα 300-400 την ημέρα.
Διαδικασία: Πάει το βυτίο στην πύλη του ΚΕΛ, ελέγχεται αν όντως έχει λύματα και όχι βιομηχανικά υγρά απόβλητα, κόβει εισιτήριο μπαίνει, αδειάζει και παίρνει τα νόμιμα παραστατικά. Πληρώνει αν δεν κάνω λάθος 20-30 € ανά κυβικό λυμάτων που παραδίδει.
Ερώτημα: Ο βιολογικός σταθμός Ερμιόνης, ή η ‘γούβα λυμάτων’ Κρανιδίου δέχονται βυτία με λύματα; Αν ναι, πόσα τo χρόνο; Και τι εισπράττουν; Και τι παραστατικά δίνουν; Αν όχι, σε ποιο ΚΕΛ πάνε τα βυτία και αδειάζουν;
Αν είχαν στεγανότατους βόθρους τα εξοχικά, θα έπρεπε τους δύο καλοκαιρινούς μήνες 15 έως 20 βυτία ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ να οδεύουν προς τοπικά ΚΕΛ ή σε ΚΕΛ εκτός Ερμιονίδας. Έχει κάποιος διαπιστώσει τέτοια κίνηση βυτίων λυμάτων;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει απάντηση. Ο κανόνας είναι να φτιάχνεται τύποις στεγανός ο βόθρος αλλά με ένα σύστημα ξερολιθιάς ή αγωγών να διοχετεύει τα λύματα στον υδροφόρο ορίζοντα. Γι’ αυτό και χάλασε το νερό στο πηγάδι στα Δισκούρια.
Τα λύματα του εξοχικού είναι πολύ συμπυκνωμένα και είναι λογικό να καταλήγουν σε αυτά μισοτελειωμένα φυτοφάρμακα, λάδια κ.λ.π., χώρια τα υλικά που προστίθενται στο βόθρο για να ‘μένουν ανοικτοί του οι πόροι’.
Κάθε εξοχικό λοιπόν που δεν έχει πλήρως στεγανοποιημένο βόθρο γίνεται εστία μόλυνσης των υπογείων υδάτων και λόγω της διασποράς των εξοχικών δημιουργούνται εκατοντάδες εστίες μόλυνσης.
Άρα τα υπόγεια νερά δεν κινδυνεύουν από τους βιολογικούς σταθμούς. Ακόμη και σήμερα που τα λύματα Κρανιδίου πάνε σε μια γούβα, η μόλυνση είναι τοπική, αφορά μέρος του Κάμπου Κρανιδίου.
Άρα αφού λειτουργήσουν όλοι οι βιολογικοί σταθμοί, το μέγα περιβαλλοντικό πρόβλημα θα είναι οι βόθροι των εξοχικών.
Γιατί όμως μέχρι σήμερα δεν λέμε τίποτα γι’ αυτούς αλλά μιλάμε μόνον για τους βιολογικούς σταθμούς;
Πιστεύω ότι άλλη χάρη και κύρος έχεις όταν τα βάζεις με την τοπική αυτοδιοίκηση, τα κόμματα, την κεντρική διοίκηση, την Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί παλεύεις για τα κοινά ως ‘ενεργός’ πολίτης, ενώ αν τα βάλεις με τους ιδιώτες θα κατηγορηθείς ως εχθρός του λαού (για τα φτωχικά εξοχικά, τα μισοπαράνομα και τα παράνομα) ή ως εχθρός της ανάπτυξης του τόπου σου (για τα πλούσια εξοχικά). Τουλάχιστον αυτή είναι η εμπειρία μου, όταν γράφαμε παλιά για την κακογουστιά των εξοχικών, τις παρανομίες, τις καταπατήσεις ακτών και τη μόλυνση των νερών. Γινόμαστε εχθροί όλων, ενώ άμα τα βάζαμε με τη τοπική αυτοδιοίκηση, τουλάχιστον μας θεωρούσαν ήρωες οι της αντιπολίτευσης!
Όμως το πρόβλημα είναι πρόβλημα και μάλιστα πολύ μεγαλύτερο από τους βιολογικούς που στο κάτω κάτω τα επεξεργασμένα λύματα που βγάζουν είναι σχεδόν νερό.
Υπάρχει λύση;
Πριν 20 χρόνια δεν υπήρχε, αλλά σήμερα υπάρχει οικονομικότατη λύση, πιο οικονομική από το να αδειάζεις έναν όντως στεγανό βόθρο με βυτιοφόρο και να διαθέτεις νομίμως το φορτίο του σε ΚΕΛ.
Υπάρχουν μικροί αυτόματοι βιολογικοί σταθμοί για εξοχικό με 6 κατοίκους έως συγκρότημα οικιών. Βγάζουν λίγα κιλά λάσπης (σαν χώμα μοιάζει) που είναι πολύ καλό λίπασμα και τα επεξεργασμένα λύματα (νερό) απαλλαγμένα μικροβιολογικού φορτίου οδεύουν υπογείως σε μια στεγανή πλαστικοποιημένη λεκάνη με επιφάνεια ολίγων τετραγωνικών μέτρων όπου αναπτύσσονται υδροχαρή φυτά. Το νερό εξατμίζεται από τα φύλλα τους Έτσι λύνεται οριστικά το πρόβλημα, υπέρ του περιβάλλοντος και κυρίως των υπόγειων υδάτων. Και αν πρόκειται μέχρι το 2015 να εφαρμοστεί η οδηγία 60 της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, πρέπει αυτή η λύση να επιβληθεί σε όλα τα εξοχικά. Αν όχι, τότε τα υπόγεια νερά μας θα γίνουν κάποτε χωρίς άλατα αλλά ποτέ με ασφάλεια πόσιμα. Μόνον για πότισμα.

Βλέπετε, σ’ όλα τα ευνομούμενα κράτη προστατεύεται η καλλιεργήσιμη γη και το κτίσιμο επιτρέπεται μόνον σε οικισμούς. Αφού εμείς κάναμε το αντίθετο, τουλάχιστον ας επιβληθούν τα προσήκοντα διορθωτικά μέτρα.
*** Πιστεύω με τη σειρά των εκλαϊκευμένων άρθρων μου με θέματα περιβαλλοντικά που αφορούν την περιοχή μας, συνέβαλα στην κατανόηση του πολύπλευρου περιβαλλοντικού προβλήματος της Ερμιονίδας, χωρίς περιβαλλοντική υπερβολή ή κινδυνολογία. Από τότε που το περιβάλλον μπήκε ως κόστος αλλά και ως όφελος στην οικονομική σφαίρα οι εξελίξεις θα είναι επιταχυνόμενες και στην περιοχή μας, επιβαλλόμενες δε από ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ελπίζω να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις των καιρών.
Όμως σε μια χώρα χρεοκοπημένη, που γλεντούσε αμέριμνη, δεκαετίες τώρα, με επιδοτήσεις και δανικά, κατατρώγοντας τις σάρκες της και το μέλλον των παιδιών της, δεν ήταν η Ερμιονίδα εξαίρεση του κανόνα. Κάθε άλλο μάλιστα. Όλοι μας ξέρουμε πολύ καλά τι κάναμε, μακροχρόνιοι και συνειδητοί διαχειριστές της γενικής αποτυχίας μας. Γι’ αυτό η αρθρογραφία μου (blog-ολογία καλύτερα) θα αφήσει το περιβάλλον και θα επικεντρωθεί σε άλλα ζέοντα θέματα.

Έρρωσθε,

Βασίλης Γκάτσος

18-02-10