Τετάρτη 13 Οκτωβρίου 2010

ΤΟ ΤΕΛΜΑ ΚΑΙ Ο ΠΑΤΟΣ

Του Βασίλη Γκάτσου

Στη «Στέρνα της Ερμιονίδας» γράφω:

«Ήλθε το καλοκαίρι, άδειασε η στέρνα και φάνηκε η λάσπη. Τα χρυσόψαρα ζορίσθηκαν και γίνανε ψάρια. Άρχισαν να τρέχουν πανικόβλητα, θόλωνε το νερό, δεν βλέπανε τίποτα. Μερικά άρχισαν να σκέπτονται, άλλα λέγανε ασυναρτησίες, άλλα πιστεύανε ότι όπου νάνε βρέχει, άλλα θέλανε να γίνουν αρχηγοί για να σώσουνε το κόσμο τους, άλλα το ρίξανε στο τραγούδι και άλλα στο κλάμα, άλλα βρίζανε θεούς και δαίμονες και άλλα βρίζανε τα άλλα ψάρια και τα θεωρούσαν υπεύθυνα. Ανθρώπινη κατάσταση δηλαδή

Όταν η στέρνα φτάσει σε αυτήν την κατάσταση, ο ήλιος δεν κτυπά ολημερίς τον πυθμένα της, το θολωμένο νερό δεν εξατμίζεται εύκολα, τα φύλλα καλύπτουν την επιφάνεια της λάσπης και την προστατεύουν, η υγρασία της στέρνας δεν διευκολύνει την εξάτμιση. Όλα συντείνουν στη διατήρηση αυτής της κατάστασης.

Το κύριο λοιπόν χαρακτηριστικό είναι η διάρκεια, ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να κρατήσει αρκετό χρόνο και τα πανικόβλητα ψάρια να τη συνηθίσουν ως μία νέα πραγματικότητα. Αυτή η κατάσταση είναι ένα ΤΕΛΜΑ. Μπορείς να ξεφύγεις με ατομικές και συλλογικές προσπάθειες, αλλά όσο η τελμάτωση παρατείνεται τόσο πιο δύσκολα γίνονται τα πράγματα, γιατί πλέον σταματάς να ονειρεύεσαι την προτέρα ευτυχή θέση σου και συμβιβάζεσαι με τη θολούρα και τη λάσπη, αφού όλοι μέσα σε αυτή τσαλαβουτάνε. Ξεχνάς ότι ήσουν χρυσόψαρο.

Και για του λόγου το αληθές, για μεν τους Υδραίους η σημερινή εικόνα του οικισμού τους που είναι ίδια και απαράλλακτη αιώνες, είναι η πραγματικότητά τους, έχουν επίγνωση ότι μαγεύει τον καθένα.

Για δε τους Ερμιονίτες πραγματικότητα έχει γίνει αυτός ο ανορθόγραφος, άνευ αισθητικής οικισμός που τον καμαρώνουν και προβάλλουν ως νέα πραγματικότητά τους, ξεχνώντας και απωθώντας στο υποσυνείδητό τους τον ονειρικό οικισμό που τους μεγάλωσε και που τον θεωρούν πια ως χαμένο παράδεισο. Έχουν δε εκλάβει τη νέα κατάσταση ως τέτοιας απαράμιλλης αισθητικής που νομίζουν ότι θα συρρεύσει όλη η οικουμένη να γυροφέρνει στα σοκάκια της θαυμάζοντας τα κτίρια και τις πισοτσιμεντοστρώσεις! Παρόμοια διαμορφώνεται και ο ψυχισμός τους, γιατί το τοπίο διαμορφώνει χαρακτήρες.

Το τέλμα δεν είναι ο πάτος, αλλά στο τέλμα πιο εύκολα βυθίζεσαι παρά βγαίνεις από αυτό. Ο ΠΑΤΟΣ είναι όταν ξεραθεί η λάσπη, ψοφήσουν τα ψάρια και ....τετέλεσθαι.

Η Ερμιονίδα είναι σε κατάσταση τέλματος και οι κάτοικοί της (εννοώ πάντα του μόνιμους) είναι στην κατάσταση των τυχαίων κινήσεων, προς τα εκεί που ο καθένας νομίζει ότι θα σωθεί. Δυστυχώς και οι κάτοικοι που προς στιγμή δημιουργούν κάποιες συλλογικότητες στη ίδια μοίρα βρίσκονται. Ο πάτος θα είναι όταν οι μόνιμοι κάτοικοι έχουν πλήρως περιθωριοποιηθεί και κυρίαρχο στοιχείο στην Ερμιονίδα θα είναι οι ιδιοκτήτες εξοχικών, βιλών και τεραστίων εκτάσεων, οι εταιρείες γης, και οι παλιοί και τα παιδιά τους που ζούνε στην πρωτεύουσα και οι οποίοι ήδη κατέχουν μεγάλο μέρος των σπιτιών στους οικισμούς (πατρογονικά) αλλά και μεγάλες εκτάσεις γης, γιατί δεν τις έχουν πουλήσει ακόμη. Δηλαδή ένας στριμωγμένος ντόπιος πληθυσμός που δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα, «θα βολοδέρνει», για να χρησιμοποιήσω μια παλιά φράση, προσπαθώντας να πάρει τις δουλειές των μεταναστών, και μια ανθηρά κοινωνία, κατά κανόνα ευκατάστατων, που ως κοινωνία θα συγκροτείται μόνον ένα μήνα το χρόνο, τον θείο Αύγουστο, και μετά θα εξαφανίζεται στην πρωτεύουσα αλλά και το εξωτερικό.

Αγαπητοί συμπατριώτες, αν σας αρέσει αυτό το τέλμα, ήδη το έχετε πετύχει. Δεν σας το επέβαλαν ούτε οι μεγάλες βίλες, ούτε τα εξοχικά, ούτε οι συμπατριώτες σας που ζουν στην πρωτεύουσα και το εξωτερικό. Αυτοί ήταν και είναι πλούτος για σας, πλούτος όμως που περνάει δίπλα σας και τον διώχνετε.

Και από αυτά τα τέλματα μία και μόνη η ανά τον κόσμο συνταγή: Νόμοι, δικαιοσύνη, αιδώ, σκληρή δουλειά για παραγωγή και διάθεση πραγματικών προϊόντων και υπηρεσιών. Και φυσικά ζωή εν μέτρω, σύμφωνα με τις δυνατότητές μας και με στόχο καλύτερη ζωή (όχι πιο εύκολη) για τα παιδιά μας και όχι για τις αφεντομουτσουνάρες μας. Και όλα αυτά η Παιδεία να τα κάνει τρόπο ζωής. Και δεν εννοώ μόνον τη σχολική ή μάλλον την βάζω τελευταία, αλλιώς είμαι υποχρεωμένος να παραδεχτώ ότι οι παππούδες μας που υπογράφανε με σταυρό και άμα είχαν βγάλει την Τρίτη Δημοτικού θεωρούνταν μορφωμένοι, ήσαν απαίδευτοι άνθρωποι.

Όταν η Ερμιονίδα αρχίσει να δημιουργεί, όταν ο τρόπος της διαφέρει από των άλλων και ξεχωρίζει, τότε και η στέρνα της θα αρχίσει να γεμίζει και πάλι.

Ως τότε,

Έρρωσθε,

Βασίλειος Γκάτσος