Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2011

ΜΕΡΙΚΗ ΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ 2011

Του Γιώργου Φασιλή

Με μια μερική έκλειψη Ηλίου, αύριο Τρίτη 4 Ιανουαρίου, η οποία θα είναι ορατή και από την Ελλάδα ανοίγει το 2011. Η έκλειψη θα αρχίσει στις 08:40 της Τρίτης, από την Δυτική Αφρική ( Αλγερία) και θα είναι ορατή από όλη την Βόρεια Αφρική, το μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης και την Κεντρική Ασία. Η μέγιστη φάση της έκλειψης είναι στις 10:23 ώρα Ελλάδος και θα την δούμε όλοι εφόσον ο ουρανός δεν έχει σύννεφα. Σχεδόν 12 ώρες νωρίτερα οι Γη θα βρίσκεται στο περιήλιο της, δηλαδή στην πλησιέστερη απόσταση της από τον Ήλιο (147.105.721χλμ). Επειδή η Σελήνη θα καλύψει τον Ήλιο κατά τα δυο τρίτα το φως θα περιοριστεί αισθητά, αλλά δεν θα σκοτεινιάσει πλήρως.
Μέσα στο 2011 θα πραγματοποιηθούν άλλες 3 εκλείψεις Ήλιου, όλες μερικές, την 1η  Ιουνίου, την 1η Ιουλίου και την 25η Νοεμβρίου. Καμιά δεν θα είναι ορατή από την Ελλάδα.
Έκλειψη Ήλιου είναι το φαινόμενο, κατά το όποιο η Σελήνη παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη, με αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές της Γης να δέχονται λιγότερο φως απ`ότι συνήθως. Η έκλειψη μπορεί να είναι μερική ή ολική. Στην ολική το μέγεθος της Σελήνης είναι τέτοιο, που καλύπτει πλήρως το δίσκο του Ήλιου. Στην μερική βλέπουμε ένα κομμάτι του Ήλιου ΄΄φαγωμένο΄΄ από την Σελήνη. Επιστημονικά υπάρχει και ο όρος Δακτυλιοειδής έκλειψη όπου βλέπουμε ένα Ηλιακό δακτυλίδι γύρω από το σώμα της Σελήνης. Η ολική έκλειψη θεωρητικά μπορεί να διαρκέσει εως 7 λεπτά και 30 δευτερόλεπτα.
Στην ιστορία ως πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά ολικής έκλειψης έρχεται από την Κίνα το 2136 ή 2159 π.Χ. όπου ο Αυτοκράτορας θανάτωσε τους υπηρέτες του Χο και Χι επειδή δεν κατάφεραν να την προβλέψουν. Άλλες αναφορές φέρονται το1178 π.Χ. στην Οδύσσεια του Ομήρου και το 648 π.Χ. από τον Αρχίλοχο. Το 585 π.Χ. έχουμε την πρώτη πιθανή πρόβλεψη Ηλιακής έκλειψης από τον Θαλή τον Μιλήσιο όπως την καταγράφει ο Ηρόδοτος και το γεγονός αυτό έγινε αφορμή για την παύση των εχθροπραξιών ανάμεσα στους Μηδείους και τους Ληδείους. Μετέπειτα έχουν καταγραφεί αναφορές Ηλιακών εκλείψεων από Έλληνες, Ρωμαίους και Κινέζους. Στην αρχαιότητα η έκλειψη εθεωρείτο κακός οιωνός. Η Ινδική αστρολογία αποδίδει μεγάλη σημασία στο συνολικό αριθμό εκλείψεων που καταγράφονται κάθε χρόνο. Έχει παρατηρηθεί ότι οι χρονιές με πάνω από 4 εκλείψεις έχουν σημαδευτεί από γεγονότα παγκοσμίου ενδιαφέροντος, με κρίσεις, ακραία φυσικά φαινόμενα και πολέμους. Ενδεικτικά το 1917 χρονιά που ξέσπασε η Οκτωβριανή επανάσταση στην Ρωσία έγιναν επτά εκλείψεις. Το 1922 (Μικρασιατική καταστροφή) πέντε και το 1933 (άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία) έξι. Το 2009 είχαμε έξι εκλείψεις και βιώσαμε την αρχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Στις μέρες μας θεωρείται η αφρόκρεμα των ουράνιων φαινομένων και πολλοί ταξιδεύουν στην άκρη του κόσμου για να ζήσουν τέτοια εμπειρία.
Η μεγαλύτερη ολική έκλειψη του αιώνα έγινε στις 22 Ιουλίου 2009 με διάρκεια έξι λεπτά και τριάντα εννέα δευτέρα και παρατηρήθηκε κυρίως στη Σαγκάη με τον Ήλιο τελείως σκοτεινό και στην Ινδία. Παρόμοια έκλειψη στην ιδία περιοχή είχε ξανασυμβεί στις 22 Ιουλίου του 1990. Η τελευταία ολική έκλειψη Ηλίου ορατή στην Ελλάδα έγινε στις 29 Μαρτίου 2006. Το Καστελόριζο ήταν το μοναδικό Ελληνικό έδαφος που η ολικότητα έφτασε το 80% . Οι δυο προηγούμενες ολικές εκλείψεις που ήταν ορατές στην Ελλάδα έγιναν το 1870 και το 1936. Η επομένη ορατή στην χώρα μας θα γίνει στις 22 Απριλίου 2088.
Ας ευχηθούμε αύριο ο ουρανός να είναι καθαρός για να απολαύσουμε αυτό το υπέροχο και συνταρακτικό φαινόμενο έστω και μερικώς γιατί το 2088 είναι πάρα πολύ μακριά.
Καλή Χρονιά 
Γιώργος Φασιλής Αντιπτέραρχος Ιπτάμενος εα
Πηγή Διαδίκτιο.