Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2011

Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα – Η Λύση

Ομιλία Αλέξη Μανθεάκη, Προέδρου της IPSACI, στο Μουσείο της Ακρόπολης στις 10.12. 2010
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για την εξαιρετική τιμή που μου έκαναν να βρίσκομαι εδώ και να μπορέσω να σας μιλήσω για λογαριασμό της International Parthenon Sculptures Action Committee ( www.ipsaci.com ) που εκπροσωπώ.
Η IPSACI είναι μια ακτιβιστική πολιτιστική μη κερδοσκοπική οργάνωση με 192,121, εγγεγραμμένα μέλη, η μεγαλύτερη ομάδα στον κόσμο που υπηρετεί τον αγώνα της επανένωσης. Έχουμε μόνο δύο χρόνια ζωής, αλλά το μήνυμα μας για την άμεση επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, είχε συγκινητική αποδοχή. Επιλέξαμε ως έδρα την Νέα Ζηλανδία, μια χώρα πολύ φιλική πολιτικά στο θέμα των Γλυπτών και μάλιστα η βουλή τους ψήφισε ομόφωνα για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα.Η IPSACI έχει μόνιμη παρουσία σε όλες τις χώρες του κόσμου και κυρίως στην Ελλάδα, στην Αγγλία, στην Αυστραλία, και φυσικά στην Νέα Ζηλανδία. Το ΔΣ μας αποτελείται από Έλληνες και ξένους,
Έχουμε δύο απαραβίαστες αρχές :
Α – Τα γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα.
Β- Δεν εννοείται οποιαδήποτε μορφή δανεισμού γιατί όπως ξέρουν οι νομικοί, ο δανεισμός προϋποθέτει ότι ο δανειζόμενος αναγνωρίζει ότι η κυριότητα του αντικειμένου ανήκει στον δανειστή.
Μάλιστα δημιουργήσαμε την IPSACI έχοντας θορυβηθεί με την διαφαινόμενη κόπωση της Ελληνικής
πλευράς, όταν 3 υπουργοί αναφέρθηκαν σε μια πιθανή λύση με δανεισμό, κάτι που δεν είχε κάνει κανείς στα 2,500 χρόνια από την δημιουργία των Γλυπτών.
Έχουμε μιλήσει με βουλευτές μέσα στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, μέλη μας οργάνωσαν ειρηνικές διαμαρτυρίες με μεγάλα πανό στο προαύλιο του Βρετανικού Μουσείου – η τελευταία ήταν μάλιστα πριν από περίπου 5 εβδομάδες. Μοιράσαμε φει βολάν μέσα στο Βρετανικό Μουσείο, σε λεωφορεία και στο Μετρό στην Αγγλία, οργανώσαμε εκδηλώσεις εδώ στην Αθήνα, μιλήσαμε στα διεθνή ΜΜΕ και τις θέσεις μας τις προέβαλαν το CNN, η ΝΥ Timεs, το BBC, το Al Jazeera, Γερμανικά κανάλια και πολλά άλλα διεθνή μέσα. Οργανώσαμε καμπάνιες με επιστολές σε Βρετανικά υπουργεία και στις πρεσβείες τους. Αυτές η ενέργειες όμως είναι μόνο μέρος ενός σχεδιασμού που προέρχεται από μια προσεκτική ανάλυση του χαρακτήρα και της ιστορικής συμπεριφοράς της επίσημης Βρετανίας, όταν κατέχει αντικείμενα που δεν της ανήκουν, είτε ήταν αποικίες είτε λεηλατημένα πολιτιστικά αγαθά. Οι μελέτες μας εστίασαν και στο νομικό και πολιτικό καθεστώς που περιβάλλει το Βρετανικό Μουσείο.
Μετά την πολυμετωπική καμπάνια της μεγάλης Μελίνας που μίλησε στην Βουλή των Λόρδων, στο ΒΜ, σε βουλευτές στην Αγγλία, σε φορείς, στα ΜΜΕ και αλλού, η Βρετανική κυβέρνηση άρχισε να παραπέμπει τους ενδιαφερόμενους για την Επιστροφή στο ΒΜ, λέγοντας ότι αυτό χειριζόταν ως ανεξάρτητος φορέας τα Γλυπτά και ότι η κυβέρνηση δεν είχε λόγο στο θέμα ή στην λειτουργία του Μουσείου.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Το ΒΜ έχει ένα ΔΣ με 25 άτομα
15 διορίζονται από τον Πρωθυπουργό
4 από τον Υπουργό Εσωτερικών
5 από το ΔΣ (που έχει διοριστεί από τους άνω υπουργούς)
1 από την Βασίλισσα
Και λένε για διορισμένες διοικήσεις στην Ελλάδα!
Τα έσοδα του ΒΜ.
Συντηρείται σχεδόν ολοκληρωτικά από το Υπουργείο Αθλητισμού και Πολιτισμού της Βρετανίας.
Είναι λοιπόν φανερό ότι το ΒΜ είναι απολύτως εξαρτώμενο οικονομικά και διοικητικά από την εκάστοτε πολιτική εξουσία.
ΛΑΘΟΣ ΦΟΡΕΑΣ
Για αρκετές δεκαετίας καλοπροαίρετοι Έλληνες, υπουργοί, αρχαιολόγοι, βουλευτές μέλη επιτροπών, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών επισκέφθηκαν τους διευθυντές του ΒΜ με την ελπίδα ότι θα συμφωνούσαν να επιστραφούν τα Γλυπτά στην Αθήνα.
Το πρόβλημα είναι ότι μιλούσαμε για 40 χρόνια σε λάθος φορέα, γιατί ο νόμος των Μουσείων της Βρετανίας του 1963 απαγορεύει στο Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει τα Γλυπτά. Και να θέλει να το κάνει, δεν έχει καμία αρμοδιότητα! Ο ρόλος του Β. Μουσείου είναι αυτός του φύλακα.
Επιστροφή χωρίς νομοθετική ρύθμιση δεν γίνεται και νόμος μπορεί να γίνει μόνο από την Βρετανική κυβέρνηση. Εκεί είναι το κλειδί τις υπόθεσης και εκεί θα πρέπει να εστιάσουμε.
Προτείνουμε λοιπόν να σταματήσει κάθε επαφή με το ΒΜ σε σχέση με τα ΓΛΥΠΤΑ, λόγω αναρμοδιότητάς του.
Γιατί να υπάρχει λύση τώρα.
Έχει ωριμάσει ιστορικά η ιδέα της επιστροφής – αφέλεια θα ήταν όμως να πιστεύουμε ότι θα συγκινηθεί η Βρετανία και θα μας τα επιστρέψει σε μια κρίση συνείδησης. Ιστορικά η Βρετανία δεν έχει επιστρέψει τίποτε χωρίς πίεση.
Πρακτική Λύση
Σε 18 μήνες θα γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Λονδίνο. Είναι η πιο κατάλληλη εποχή, και μια μοναδική ευκαιρία για την Ελληνική κυβέρνηση, αλλά και για όλους μας να αξιώσουμε την επιστροφή. ‘Όποια χώρα φιλοξενεί Ολυμπιακούς Αγώνες είναι ιδιαίτερα «ευαίσθητη»- ας το πούμε έτσι – σε οικονομικές και πολιτικές πιέσεις. Το ζήσαμε το 2004 με το έντονο ενδιαφέρον της Βρετανίας και της Αμερικής για εμάς τότε…Αυτά είναι όμως θέματα κυβερνητικά και της υψηλής διπλωματίας. Πρέπει όμως να μην χαθεί αυτή η μοναδική ευκαιρία, γιατί μετά τους Ολυμπιακούς το όλο θέμα θα κινδυνεύει να χαθεί από το προσκήνιο.
Η Λύση που προτείνουμε είναι πολιτική, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Χρειάζεται μια νομοθετική ρύθμιση από την Αγγλική Βουλή – ένας νέος νόμος, ΤΩΡΑ. Χωρίς αυτόν, ουδέποτε θα υπάρξει επιστροφή.
Έφτασε η ώρα
Οι Βρετανοί έχουν δώσει πίσω πολύ μεγαλύτερα πράγματα στο πρόσφατο παρελθόν.
Το μήνυμα μας, είναι:
“Gentlemen, if you could give back India you can certainly empty one room in the British Museum”
ΑΛΕΞΗΣ ΜΑΝΘΕΑΚΗΣ