Σαν παιδιά μεγαλώσαμε με το ψωμί και το τυρί. Στα οικογενειακά τραπέζια, οι γυναίκες πριν το κυρίως φαγητό ετοίμαζαν στους άντρες να πιουν «ένα ουζάκι» δηλαδή ένα ορεκτικό με τυράκι, ντοματούλα, σαρδελίτσες και ελιές. Η φέτα στο μεσημεριανό τραπέζι ήταν αναπόσπαστο συνοδευτικό για κάθε φαγητό, κυρίως δε για τα λαδερά και τα όσπρια. Η κλασική τυρόπιτα στα δρομάκια της Αθηνάς ήταν η λαχτάρα για κάθε πρωινή βόλτα στο κέντρο. Τα βράδια για δείπνο θα τρώγαμε τηγανητά αυγά με σαγανάκι ή τραχανόσουπα με Μυτιληνιό λαδοτύρι. Οι κυριακάτικες μακαρονάδες πασπαλίζονταν με μπόλικη μυζήθρα και τα ψητά της γιορτής σιγοψήνονταν στο φούρνο με πατατούλες και κομματάκια γραβιέρας.
Αργότερα στα νησιά, ούζο, τσίπουρα ή σούμες με φρέσκια μυρωδάτη ντομάτα και κοπανιστή –ο απόλυτος καλοκαιρινός μεζές-, μαστέλο στη σχάρα, κρητικοί ντάκοι και λαχταριστές χωριάτικες με μπόλικη φετούλα. Το χειμώνα ρακόμελα μαζί με φρέσκια μυζήθρα και μέλι, και Πάσχα στην Κρήτη με ρακή, ελιά, γραβιέρα και γλυκά σκαλτσούνια.
Όσο κι αν φαντάζει περίεργο όλα έχουν μια γεύση από ...τυρί. Ντομάτα, λάδι, ρίγανη, φέτα, ελιά και παξιμάδι. Ένα να αφήσεις έξω θα αφήσεις έξω την ίδια την Ελλάδα.
Το πρώτο μου ταξίδι στο εξωτερικό έλαχε να ‘ναι στη μακρινή Ασία. Για τους ανθρώπους εκεί το τυρί αποτελεί άγνωστη λέξη στο διατροφικό λεξικό τους. Όμοια το ελαιόλαδο ή το ψωμί, που έκανε να μοιάζει αυτή την εξωτική γαστριμαργική εμπειρία, κάπως φτωχή ή μάλλον απροσάρμοστη στα δικά μας γούστα. Χρόνια μετά διαβάζω ρεπορτάζ για το πρώτο ταϋλανδέζικο γκρουπ που επισκέφτηκε τη χώρα μας, να χαρακτηρίζει τη φετούλα μας -τη δεύτερη μας μάνα – επιεικώς ως μια ...αλμυρή αηδία. Όχι δεν συγχύστηκα καθόλου, αντίθετα μάλιστα ένιωσα δικαιωμένη που κανείς από την παρέα δεν κατάφερε -παρ' όλη την αγνότητα των προθέσεων- να εκτιμήσει τη δική τους -διεθνώς μάλιστα αναγνωρισμένη- κουζίνα. Κλείνω την παρένθεση με τη διαπίστωση ότι ούτε στη γειτονική Τουρκία, ούτε στην Αφρική ή τη Βορειοανατολική Ευρώπη –σε χώρες μάλιστα που παραδοσιακά κρατούν τα σκήπτρα της παγκόσμιας γαλακτοβιομηχανίας- καμιά γευστική μου ανάμνηση δεν περιέχει έστω μία «τυρένια» απόλαυση. Για την Αμερική δε και δη τις ΗΠΑ, η λέξη τυρί χωρά σχεδόν αποκλειστικά στο τυποποιημένο και πλαστικό cheeseburger.
