Ο Φύλακας των Βιβλίων
του Χόρχε Λουις Μπόρχες
Εδώ είν’ οι κήποι, οι ναοί και η αιτία που υπάρχουν οι ναοί•
η μουσική που πρέπει, τα λόγια τα σωστά•
τα εξηντατέσσερα εξάγραμμα•
τελετουργίες – η μοναδική σοφία
που το Στερέωμα παραχωρεί στους ανθρώπους•
η εξουσία εκείνου του αυτοκράτορα
που αντανακλούσε τη γαλήνη του στον κόσμο – τον καθρέφτη του,
έτσι που να καρπίσουν τα χωράφια
και να μην ξεχειλίσουν τα ποτάμια από τις όχθες τους,
ο πληγωμένος μονόκερος, που ξαναγύρισε για να σημάνει το τέλος,
οι μυστικοί αιώνιοι νόμοι,
η αρμονία του κόσμου•
όλα αυτά ή η ανάμνησή τους, βρίσκονται εδώ
μες τα βιβλία που φιλάω σ’ αυτόν τον πύργο.
η μουσική που πρέπει, τα λόγια τα σωστά•
τα εξηντατέσσερα εξάγραμμα•
τελετουργίες – η μοναδική σοφία
που το Στερέωμα παραχωρεί στους ανθρώπους•
η εξουσία εκείνου του αυτοκράτορα
που αντανακλούσε τη γαλήνη του στον κόσμο – τον καθρέφτη του,
έτσι που να καρπίσουν τα χωράφια
και να μην ξεχειλίσουν τα ποτάμια από τις όχθες τους,
ο πληγωμένος μονόκερος, που ξαναγύρισε για να σημάνει το τέλος,
οι μυστικοί αιώνιοι νόμοι,
η αρμονία του κόσμου•
όλα αυτά ή η ανάμνησή τους, βρίσκονται εδώ
μες τα βιβλία που φιλάω σ’ αυτόν τον πύργο.
Κατέβηκαν οι Τάταροι απ’ τα Βορινά
με τα μαλλιαρά μικρόσωμα αλογάκια
σαρώνοντας τα στρατεύματα
που έστειλε ο Γιος του Ουρανού να τιμωρήσουν την ασέβειά τους,
έστησαν πυραμίδες τις φωτιές, κόψαν κεφάλια,
σκότωσαν και τον δίκαιο και τον άδικο,
τον αλυσοδεμένο σκλάβο εκεί που φύλαγε την πύλη
πέρασαν τις γυναίκες κι ύστερα τις ξέχασαν
και τράβηξαν στα νότια
αθώοι σαν θηρία αρπαχτικά
σκληροί σαν τα μαχαίρια.
Καθώς ξημέρωνε δισταχτικά,
ο πατέρας του πατέρα μου έσωσε τα βιβλία.
Κι είναι εδώ, στον πύργο αυτό που κείτομαι
κι όλο σκαλίζω στα παλιά, σε μακρινούς καιρούς
που ζούσαν άλλοι.
με τα μαλλιαρά μικρόσωμα αλογάκια
σαρώνοντας τα στρατεύματα
που έστειλε ο Γιος του Ουρανού να τιμωρήσουν την ασέβειά τους,
έστησαν πυραμίδες τις φωτιές, κόψαν κεφάλια,
σκότωσαν και τον δίκαιο και τον άδικο,
τον αλυσοδεμένο σκλάβο εκεί που φύλαγε την πύλη
πέρασαν τις γυναίκες κι ύστερα τις ξέχασαν
και τράβηξαν στα νότια
αθώοι σαν θηρία αρπαχτικά
σκληροί σαν τα μαχαίρια.
Καθώς ξημέρωνε δισταχτικά,
ο πατέρας του πατέρα μου έσωσε τα βιβλία.
Κι είναι εδώ, στον πύργο αυτό που κείτομαι
κι όλο σκαλίζω στα παλιά, σε μακρινούς καιρούς
που ζούσαν άλλοι.
Τα μάτια μου δεν έχουνε πια φως. Τα ράφια
είναι εκεί ψηλά και στα χρόνια μου δεν τα φτάνω.
Λεύγες η σκόνη και ο ύπνος που τυλίγουνε τον πύργο.
Γιατί να ξεγελάω τον εαυτό μου;
Στην πραγματικότητα ποτέ δεν έμαθα να διαβάζω,
παρηγοριέμαι όμως με την σκέψη
πως η φαντασία και το παρελθόν είναι πια το ίδιο
για κάποιον που κοντεύει να τελειώσει
και που αγναντεύει ό,τι απόμεινε απ’ την πόλη
που τώρα πάει να γίνει έρημος ξανά.
Τι μ’ εμποδίζει να ονειρεύομαι πως κάποτε
είχα αποκρυπτογραφήσει τη σοφία
και με χέρι υπομονετικό σχεδίαζα τα σύμβολα;
Με λένε Χσιάνγκ. Φυλάω τα βιβλία,
που ίσως είναι και τα τελευταία,
γιατί ούτε για την Αυτοκρατορία ξέρουμε πια τίποτα
ούτε και για τον Γιο του Ουρανού.
Εδώ είναι, στα ράφια ψηλά,
την ίδια ώρα μακρινά και κοντινά,
κρυφά και φανερά, όπως τα άστρα.
Εδώ είναι οι κήποι, οι ναοί.
είναι εκεί ψηλά και στα χρόνια μου δεν τα φτάνω.
Λεύγες η σκόνη και ο ύπνος που τυλίγουνε τον πύργο.
Γιατί να ξεγελάω τον εαυτό μου;
Στην πραγματικότητα ποτέ δεν έμαθα να διαβάζω,
παρηγοριέμαι όμως με την σκέψη
πως η φαντασία και το παρελθόν είναι πια το ίδιο
για κάποιον που κοντεύει να τελειώσει
και που αγναντεύει ό,τι απόμεινε απ’ την πόλη
που τώρα πάει να γίνει έρημος ξανά.
Τι μ’ εμποδίζει να ονειρεύομαι πως κάποτε
είχα αποκρυπτογραφήσει τη σοφία
και με χέρι υπομονετικό σχεδίαζα τα σύμβολα;
Με λένε Χσιάνγκ. Φυλάω τα βιβλία,
που ίσως είναι και τα τελευταία,
γιατί ούτε για την Αυτοκρατορία ξέρουμε πια τίποτα
ούτε και για τον Γιο του Ουρανού.
Εδώ είναι, στα ράφια ψηλά,
την ίδια ώρα μακρινά και κοντινά,
κρυφά και φανερά, όπως τα άστρα.
Εδώ είναι οι κήποι, οι ναοί.
Ιωάννης Λακούτσης
