Της Μυρσίνης Σαμαρά
Η έκθεση Έλληνες Ναΐφ
Ζωγράφοι, που εγκαινιάστηκε τη Δευτέρα 11
Φεβρουαρίου στο Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή, Β. Σοφίας 79, στην Αθήνα, προσκαλεί τους επισκέπτες της σ’ ένα
ταξίδι στον κόσμο του αυθόρμητου. Αυτή τη σημασία έχει και ο όρος ναΐφ από τη λατ. λέξη nativus, του φυσικού, του εκ
γενετής.
Στους χώρους, όπου εκτίθενται τα
έργα, το ταξίδι περιέχει έργα με
θεματική ποικιλία από την καθημερινή αστική αλλά και φυσική ζωή, έντονα χρώματα,
αφέλεια, σχεδόν παιδικότητα στην απόδοση των προσώπων, χωρίς την απαραίτητη
προοπτική στα τοπία και στους άλλους χώρους. Είναι ένας κόσμος πιο ελεύθερος,
πιο κοντά στη βιαστική μας εντύπωση για την πραγματικότητα, που μπορεί να
πλησιάζει την ονειρική ατμόσφαιρα. Όλα, όμως, αποπνέουν τη χαρά της ζωής που
αφήνουμε και φεύγει γιατί τη νομίζουμε ασήμαντη, άπιαστη ούτε καν την
επιτρέπουμε ως νοσταλγία μέσα στον τεχνοκρατούμενο κόσμο μας. Γι’ αυτό ο
μεγάλος ζωγράφος Ανρί Ρουσώ προσέφυγε στις ζούγκλες και αυτές αποτύπωσε με
ασυνήθιστα ειρηνικό και αντιρρεαλιστικό τρόπο.
ασυνήθιστα ειρηνικό και αντιρρεαλιστικό τρόπο.
Ο έτερος μεγάλος Ισπανός ζωγράφος
Χουάν Μιρό, πιο γνωστός μας μάλλον, νομίζω πως έδωσε την πιο αυθόρμητη
απάντηση: «Χρειάστηκε να γεράσω για να μάθω να ζωγραφίζω σαν παιδί» και
εννοούσε πως παραδεχόταν να ταξινομηθεί στην τεχνοτροπία ναΐφ, όπως και άλλοι ζωγράφοι.
Το βράδυ των εγκαινίων βιώσαμε κι
εμείς κάτι πολύ σημαντικό και σύντομο μαζί σαν την άπιαστη ναΐφ αίσθηση. Χαρήκαμε που
βρεθήκαμε κοντά στην Ερμιονίτισσα ζωγράφο Ανθούλα Λαζαρίδου -Δουρούκου, η οποία
έχει δώσει απλόχερα το ταλέντο της για να αποτυπώσει έναν ολόκληρο κόσμο. Μέσα
σ’ αυτόν αισθανθήκαμε ότι τριγυρίζαμε, γνώριμοι
συμπατριώτες, με διακριτική υπερηφάνεια για το συνολικό καλλιτεχνικό
επίτευγμά της.
Μας υποδέχτηκε με τη γνωστή φιλική
διάθεσή της και με τον αυθορμητισμό που συναντούμε και στον τρόπο που
προσεγγίζει τα θέματά της. Μας τριγύρισε με την αγάπη της και μας υπενθύμισε με
τη σοφία των γηραιών της χρόνων πόσο σημαντική είναι η σχέση αγάπης – φιλίας
στη ζωή και στην εποχή μας με τον ίδιο τρόπο, όπως κάνει και μέσα στους θεματικούς κύκλους των έργων
της. Δουλεύει τη σινική μελάνη και
απλώνει τα χρώματα ζωηρά, φωτεινά, της χαράς, της ειρηνικής ζωής. Οι ανθρώπινες
φιγούρες είναι νεανικές, καλλίκορμες,
έτοιμες να ταξιδέψουν, να δράσουν, να γιορτάσουν. Έτοιμες να μιλήσουν, να
αφηγηθούν ιστορίες από τον τόπο τους, τη φύση, τις ανθρώπινες εργασίες, τα
έθιμά τους.
Εκεί μέσα είχα την αίσθηση πως μας έκλεισε καθώς μας
περίμενε δίπλα στον πίνακά της με θέμα τους «Σφουγγαράδες», τη δική της
ανθρωπογεωγραφία. Το ίδιο αφηγηματικό κι αυτό, γεμάτο κίνηση, μέσα σε
θεματικούς κύκλους με περίκλειστη όλη την ιστορία της ετοιμασίας των
σφουγγαράδων, των οικογενειών τους και της κοινωνίας της Ερμιόνης για το
μακρινό και πολύμηνο ταξίδι τους στα παράλια της Μπαρμπαριάς και το «καλό
κατευόδιο».
Ο φιλόσοφος Αριστοτέλης αναφέρει
στη Ρητορική του τρία στοιχεία που πρέπει να διακρίνουν τον ομιλητή και αυτά
είναι η σύνεση, η αρετή και η εύνοια. Χωρίς να είμαι κριτικός έργων ζωγραφικής,
προσπάθησα να προσεγγίσω την τέχνη της Ανθούλας Λαζαρίδου -Δουρούκου και να μεταδώσω και στους
απόντες την ευεργεσία που μου χάρισε. Την εύνοια, ευχαριστώ την αγαπητή κ.
Ανθούλα που μου την έδωσε με το παράδειγμά της, με το οποίο τιμά, υψώνει,
προτρέπει και κάνει υπερήφανη όλη την κοινωνία της Ερμιόνης.
Σε καλοτυχίζουμε, κ. Ανθούλα, για όσα δώρα ζωής έχεις
αξιωθεί να πάρεις.
Φωτ: "Ο κήπος με τις βάρκες", έργο της κας Ανθούλας.
