Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2014

Η Πολιτική της Περιφέρειας Πελοποννήσου στη Διαχείριση των Απορριμμάτων

Συνέντευξη του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου στα “Χημικά Χρονικά”
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου ως πρώτη προτεραιότητά της, έχει αναδείξει το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων ως μείζον θέμα, προκειμένου να καταστεί Ευρωπαϊκή Περιφέρεια της Αειφορίας. 
Πηγή:Περιφέρεια Πελοποννήσου 
Με την ανάληψη των καθηκόντων της η Περιφερειακή Αρχή προχώρησε κατά προτεραιότητα σύμφωνα με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της, σε διαβούλευση για το θέμα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου με ιδιαίτερη έμφαση σε 3 πυλώνες, τον διεθνή διαγωνισμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων, τον τερματισμό της λειτουργίας των δεκάτων ενεργών ΧΑΔΑ και την ανακύκλωση.
Διαπιστώνοντας την έλλειψη σχεδίου και οράματος από τους αρμόδιους φορείς και τον κίνδυνο να επιβληθούν σημαντικά πρόστιμα στους Δήμους από την Ε.Ε., η Περιφέρεια Πελοποννήσου διεκδίκησε και τελικά ανέλαβε την αρμοδιότητα για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου εκπόνησε ένα στρατηγικό σχέδιο για τους 3 παραπάνω πυλώνες με βασικούς στόχους την υψηλή προστασία του περιβάλλοντος, τη δημιουργία ανάπτυξης και νέων θέσεων εργασίας.
Το Δεκέμβριο του 2011 δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε. η προκήρυξη του Διεθνούς Διαγωνισμού του έργου «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΜΕ Σ.Δ.Ι.Τ.».
Το Φεβρουάριο του 2012 υπεβλήθησαν 7 προσφορές από υποψηφίους επενδυτές που συμπεριλαμβάνουν το σύνολο των μεγάλων εταιρειών της Ελλάδας με την υποστήριξη μεγάλων ομίλων του εξωτερικού.
Τον Μάιο του 2012 ολοκληρώθηκε η προεπιλογή των 5 υποψηφίων που συνέχισαν στην επόμενη φάση του διαγωνισμού, δηλαδή στη φάση του ανταγωνιστικού διαλόγου.
Ο ανταγωνιστικός διάλογος ο οποίος χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο για πρώτη φορά στη Χώρα ολοκληρώθηκε με επιτυχία εντός του Απριλίου του 2013 και ακολούθησαν οι δεσμευτικές προσφορές των προεπιλεγέντων. Ο προσωρινός ανάδοχος αναδείχθηκε εντός του Ιουλίου 2013 και μάλιστα σε χρόνο ρεκόρ για τα ελληνικά και τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Σήμερα έχουν κατατεθεί οι δύο εγγυητικές επιστολές της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που είναι η προσωρινή ανάδοχος εταιρεία και έχει υποβληθεί στο ΥΠΕΚΑ η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τις μονάδες διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Εφόσον εγκριθεί η ΜΠΕ τότε θα υπογραφεί η σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία, η οποία προβλέπεται να γίνει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2014. Ο ανάδοχος θα αναλάβει τη διαχείρηση των απορριμμάτων του συνόλου της Περιφέρειας Πελοποννήσου με τήρηση των αυστηρότερων Ευρωπαϊκών Οδηγιών και ελληνικών νόμων, ιδιαίτερα στα θέματα της
προστασίας του Περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα με σύγχρονες περιβαλλοντικές τεχνολογίες θα κληθεί να μειώσει σημαντικά την οικονομική επιβάρυνση των πολιτών, ενώ την ίδια στιγμή το Δημόσιο διασφαλίζεται απόλυτα αφού η αμοιβή στον ιδιώτη θα καταβάλλεται μόνο εφόσον τηρεί όλους της όρους της σύμβασης. 
Παράλληλα η Περιφέρεια Πελοποννήσου προχώρησε στην υποστήριξη των Δήμων στις μελέτες και στην εγκατάσταση των δεματοποιητών ως προσωρινή διαχείριση(σύμφωνα με τον εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) προκειμένου να κλείσουν όλοι οι ΧΑΔΑ.
Με την υποστήριξη της Περιφέρειας έχουν εγκατασταθεί 3 δεματοποιητές και έχουν υποβληθεί/υποβάλλονται οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για άλλους 6. Οι δεματοποιητές θα συνδυάζονται με εγκαταστάσεις ανακύκλωσης(ΚΔΑΥ) και κομποστοποίησης του οργανικού υπολείμματος προκειμένου να γίνεται μία άρτια τεχνικά και περιβαλλοντικά προσωρινή διαχείριση.
Μετά τη διαπιστωμένη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος αδυναμία αρκετών Δήμων να υποβάλουν αιτήσεις στο ΕΠΠΕΡΑΑ για την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ, η Περιφέρεια Πελοποννήσου κλήθηκε να υποβάλει μία ενιαία πρόταση για όλη την περιφέρεια ώστε να κλείσουν και να αποκατασταθούν όλοι οι ΧΑΔΑ.
Στην πρόταση αυτή έχουν προβλεφθεί οι αναγκαίες μελέτες αποκατάστασης των ΧΑΔΑ, το έργο της αποκατάστασης του συνόλου των μη αποκαταστημένων ΧΑΔΑ, δράσεις συλλογής προδιαλεγμένου οργανικού και κομποστοποίησής του, ώστε να επιτυγχάνεται ο στόχος του ΠΕΣΔΑ για κομποστοποίηση του 20% του οργανικού (προδιαλεγμένου), και οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Το στρατηγικό σχέδιο της Περιφέρειας Πελοποννήσου για την ανακύκλωση που βασίζεται σε 6 άξονες:
  • θα πρέπει σταδιακά να εφαρμόζονται μέθοδοι εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών με Διαλογή στην Πηγή σε τουλάχιστον 4 χωριστά ρεύματα, δηλαδή χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ.
  • Θα πρέπει να συλλέγεται χωριστά το 20% του οργανικού που παράγεται με έμφαση στα απόβλητα «κουζίνας» μεγάλων παραγωγών (ξενοδοχεία, εστιατόρια, στρατόπεδα, κλπ). Η αποκομιδή πρέπει να οργανωθεί σε επίπεδο Δήμων ταυτόχρονα με τη χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων.
  • Τα προγράμματα ανακύκλωσης συσκευασιών που θα αναπτυχθούν στην Περιφέρεια Πελοποννήσου θα πρέπει να μην απαιτούν καμία επιβάρυνση, ούτε οικονομική ούτε σε ανθρώπινους πόρους, για τους Πολίτες.
  • Τα προγράμματα ανακύκλωσης που θα εφαρμοστούν θα πρέπει να αναπτυχθούν αμέσως σε όλες τις περιφερειακές ενότητες της Περιφέρειας.
  • Θα πρέπει να υπάρξει με τη συμμετοχή της Πελοπόννησος ΑΕ ένα εκτενές πρόγραμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών και μία συνεχής μέτρηση της επίτευξης των στόχων.
Ήδη έχουν ξεκινήσει πιλοτικά προγράμματα χωριστής συλλογής ρευμάτων αποβλήτων σε δύο Δήμους (Ευρώτα και Βέλου-Βόχας) και σύντομα τα προγράμματα αυτά θα επεκταθούν σε άλλους 6.
Στόχος είναι η αποκομιδή χωριστών ρευμάτων να είναι το κύριο σύστημα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου έως το 2014 κα μέσω αυτής να εκτρέπεται το 50% του συνόλου των αστικών στερεών αποβλήτων έως το 2020.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου έθεσε υπόψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το σύνολο του σχεδιασμού και των επιμέρους πολιτικών της και πέτυχε με την προσήλωσή της στους στόχους και τη σοβαρότητα στην αντιμετώπιση να αναγνωριστεί από τον αρμόδιο Επίτροπο κ. Γιοχάνες Χαν ως έργο απόλυτης προτεραιότητας που ανταποκρίνεται πλήρως στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες.
Η εξέλιξη αυτή, πέρα από τα προφανή οφέλη σε επίπεδο βοήθειας προς την Περιφέρεια από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ταυτόχρονα αποκαθιστά το κύρος της Περιφέρειας Πελοποννήσου, αλλά και της Χώρας μας συνολικά.
Ένα αποτέλεσμα εξαιρετικά κρίσιμο που πέτυχε η Περιφέρεια Πελοποννήσου είναι όχι μόνο να καταστεί συνείδηση στους πολίτες η προστασία του περιβάλλοντος και να θεωρείται ως απαραίτητη η επιτυχής κατάληξη του διαγωνισμού, αλλά και να θέσει τέλος στη μαύρη οικονομία των σκουπιδιών. Είναι σαφές ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό, δεν αφορά μόνο τη δημόσια υγεία, αλλά και έχει και πολύ σοβαρές οικονομικές προεκτάσεις. Όλα αυτά τα χρόνια κατασπαταλήθηκαν τεράστια χρηματικά ποσά, χωρίς ποτέ να δοθεί κάποια λύση και με το περιβάλλον να υφίσταται τεράστιες και ανεπανόρθωτες βλάβες, όταν μάλιστα όλα τα προεκλογικά προγράμματα των Δημοτικών αρχών «υπόσχονταν λύση».
Είναι κοινή παραδοχή ότι το σχέδιό μας διαθέτει πλέον ευρύτατη συναίνεση, από την κεντρική πολιτική ηγεσία μέχρι τους Δήμους της Πελοποννήσου και, το κυριότερο, από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι βλέπουν επιτέλους να εφαρμόζεται με συνέπεια και με απόλυτο σεβασμό στη νομιμότητα και την προστασία του περιβάλλοντος μια αξιόπιστη πολιτική διαχείρισης απορριμμάτων. Γι’ αυτές τις δεσμεύσεις και τις προτάσεις πολιτικής άλλωστε μας εμπιστεύτηκαν το τιμόνι της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
Το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το προσεγγίσαμε μονοδιάστατα. Όπως αναφέρθηκε πρωτύτερα ο τομέας αυτός συνιστά τομέα οικονομίας, ή μάλλον συνιστούσε τομέα «παραοικονομίας» μέχρι σήμερα και το σχέδιό μας τον μετατρέπει σε υγιή οικονομία με νέα δεδομένα για τους Δήμους.
Στο πλαίσιο αυτό εξασφαλίσαμε 68,5 εκατομμύρια ευρώ από τους Ευρωπαϊκούς πόρους, προκειμένου το τελικό κόστος διαχείρισης, καθώς και αυτό που φτάνει στον πολίτη να είναι το χαμηλότερο δυνατό σε συνδυασμό με τα καλύτερα περιβαλλοντικά αποτελέσματα. Το σχέδιό μας επίσης δεδομένων των καινοτομιών που έχει να επιδείξει, θα χρηματοδοτηθεί και κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο από Ευρωπαϊκούς πόρους, το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης, όπως έχει δεσμευτεί με πρωτοβουλία του ο Ευρωπαίους Επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής κ. Γιοχάνες Χαν. Εντάσσεται δηλαδή στο πνεύμα της καινοτομίας και της έξυπνης εξειδίκευσης, που θα αποτελέσουν τις βασικές αρχές του ΣΕΣ, και τις οποίες είχαμε την πρόνοια να ενσωματώσουμε στο σχέδιό μας.
Η επιτυχής ολοκλήρωση του σχεδίου μας για την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων αποτελεί, κατά παραδοχή κορυφαίων Υπουργών, εθνικό στοίχημα για δύο άμεσους λόγους κυρίως. Πρώτον, γιατί η χώρα απειλείται με δυσβάστακτα πρόστιμα για τις περιβαλλοντικές πληγές που έχουν προκληθεί από τη λειτουργία των ΧΑΔΑ για δεκαετίες και επείγει να δοθεί ένα μήνυμα ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι θεωρία, αλλά πράξη συγκεκριμένη, με αποτελέσματα συγκεκριμένα. Δεύτερον, από 1/1/2014 η χώρα μας αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν είναι δυνατόν να συνεχίσει αυτή η απαράδεκτη εικόνα των ΧΑΔΑ.
Μπορεί κανείς εύκολα να αναλογιστεί την αντίφαση, το δυσκολότερο και πιο κοστοβόρο πρόβλημα της Περιφέρειας Πελοποννήσου, το λύνουμε στη διάρκεια της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών. Το έργο αυτό αναμφισβήτητα είναι καύχημα για την Πελοπόννησο και για τους πολίτες της. Κατέδειξε τι μπορεί να επιτευχθεί, όταν υπάρχει κοινωνική και πολιτική συναίνεση. Καθ’ όλη τη διάρκεια της εξέλιξής του ποτέ δεν αμφισβητήθηκε, αντιθέτως οι αποφάσεις που λήφθηκαν έτυχαν ευρείας αποδοχής.
Η επιτυχία του έργου της Περιφέρειας Πελοποννήσου θα αποτελέσει Εθνική επιτυχία που θα κάνει αίσθηση στο σύνολο των χωρών και των πολιτών της Ε.Ε. Είναι χρέος όλων των υγιών δυνάμεων που μάχονται για την έξοδο από την κρίση να στηρίξουν αυτή την Εθνική υπόθεση.
Ελπίδα για τον τόπο δεν θα φέρει κανένας μεσσίας, αλλά οι ίδιοι οι πολίτες, οι εθελοντές πολίτες.