Τετάρτη 28 Ιανουαρίου 2015

Το φαινόμενο των παρηλίων




Του Γιάννη Λακούτση
 Τρεις  ήλιοι  έλαμψαν στο χειμωνιάτικο πρωινό της Μογγολίας. Η τοπική μετεωρολογική υπηρεσία, έκανε λόγο για το φαινόμενο του «αντιήλιου», φωτεινές κηλίδες που εμφανίζονται στον ουρανό λόγω της διάθλασης του φωτός από παγοκρυστάλλους. Ο πραγματικός  ήλιος  εμφανίζεται στο  κέντρο, ανάμεσα στις δυο φωτεινές κηλίδες. Τα δυο επιπλέον «άστρα» εμφανίζονται όταν οι ακτίνες του ήλιου συναντήσουν επίπεδους εξαγωνικούς κρυστάλλους. Λειτουργώντας ως πρίσματα, οι κρύσταλλοι αυτοί διαθλούν, η εκτρέπουν τις ακτίνες του φωτός και δημιουργούν έτσι την εντύπωση της τριπλής λιακάδας. Όταν οι παγοκρύσταλλοι έχουν τυχαία διάταξη στον αέρα, το φαινόμενο παίρνει τη μορφή ενός πλήρους κύκλου που περιβάλλει τον Ήλιο. Συχνά όμως οι κρύσταλλοι ευθυγραμμίζονται στον κατακόρυφο άξονα, οπότε δημιουργούν τις δύο κηλίδες στο ίδιο ύψος που βρίσκεται ο ήλιος. Το περιήλιο μπορεί να εμφανιστεί σε οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, οπουδήποτε στον κόσμο, λόγω παγοκρυστάλλων σε σύννεφα μεγάλου υψόμετρου. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε συνθήκες ψύχους, όταν υπάρχουν παγοκρύσταλλοι στο κατώτατο τμήμα της ατμόσφαιρας…(defencenet.gr).
Ένα παρόμοιο  φαινόμενο, των «παρηλίων», που συνέβη στον Βόσπορο, περιγράφει ο Αριστοτέλης στο βιβλίο του « Μετεωρολογικά» τομ.2, 372a-11. «Τα παρήλια και οι φωτεινές ακτίνες σχηματίζονται πάντα στις πλευρές του Ήλιου και όχι πάνω του, ούτε προς τη Γη, ούτε σε πλευρά αντίθετη προς τον Ήλιο. Δεν σχηματίζονται επίσης νύχτα, αλλά πάντα κοντά στον Ήλιο, όταν αυτός ανατέλλει η δύει και κυρίως προς τη δύση του. Όταν ο ήλιος μεσουρανεί, είναι σπάνιο να συμβεί κάποιο φαινόμενο σαν αυτό που έγινε κάποτε στο Βόσπορο: δυο παρήλια ανέβηκαν μαζί με τον Ήλιο, καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας, συμπορεύτηκαν μαζί του και παρέμειναν μέχρι τη δύση του. Ιδού, λοιπόν, τα όσα συμβαίνουν σχετικά με το κάθε ένα από τα φαινόμενα αυτά. Όσον αφορά την αιτία, είναι κοινή  για όλα, διότι είναι φαινόμενα ανάκλασης. Η διαφορά τους έγκειται στον τρόπο με τον οποίο γίνεται η ανάκλαση, στο σώμα από το οποίο προέρχεται και στο αν γίνεται προς τον Ήλιο, η προς κάποιο άλλο λαμπερό σώμα».