Τον
τελευταίο καιρό πολλοί προτιμούν στον δρόμο, στο αμάξι, στο τρένο να
ακούνε… βιβλία.
Τα γνωστά ως ηχοβιβλία ή ομιλούντα βιβλία (αγγλιστί
audiobooks) επανανακαλύφθηκαν και υπάρχουν στο διαδίκτυο σε μεγάλη
ποικιλία για δωρεάν κατέβασμα.
Αυτό
όμως, δεν είναι κάτι καινούργιο.
Η αξία των ηχοβιβλίων φάνηκε άμεσα στα
άτομα με προβλήματα όρασης. Η αρχή είχε γίνει ήδη από το 1958, όταν
ιδρύθηκε η βιβλιοθήκη ομιλούντων βιβλίων του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος,
με στόχο να βοηθήσει τυφλούς σπουδαστές.
Σήμερα, στη βιβλιοθήκη υπάρχουν
1.689 τίτλοι βιβλίων τόσο επιστημονικών (κυρίως θεωρητικής κατεύθυνσης)
όσο και λογοτεχνικών έργων.
Ίσως
οι πιο παλιοί να είχαν την τύχη να ακούσουν την αφήγηση του έργου του
Α. Τερζάκη «Η πριγκιπέσα Ιζαμπώ» στο ραδιόφωνο, τις βραδινές ώρες της
δεκαετίας του ’70, αλλά και οι πιο νέοι να είχαν λάβει για δώρο στα
παιδικά τους χρόνια κάποια κασέτα (ή και CD για τους ακόμα πιο νέους) με
αφηγήσεις παραμυθιών.
Σήμερα
όμως, γιατί στο λεωφορείο και στο αμάξι πολλοί ακούν ηχοβιβλία;
Διαφέρει η εμπειρία του να ακούς ένα έργο από να το διαβάζεις;
Σίγουρα.
Και μερικές οδηγίες για όποιον δεν το έχει δοκιμάσει:
Αρχικά,
μην προτιμήσεις να ακούσεις κάποιο επιστημονικό έργο.
Δεν μπορείς να
σημειώσεις και δεν είναι τόσο εύκολο να ακολουθήσεις τη συνοχή, αφού δεν
αντιλαμβάνεσαι τον διαχωρισμό των παραγράφων και σίγουρα είναι πιο απλό
να γυρίσεις τη σελίδα και να ξαναδιαβάσεις ένα σημείο, από το να
θυμηθείς το χρονικό λεπτό του ηχοβιβλίου για να πατήσεις backward. Έτσι
και η έννοια του ξεφυλλίσματος εδώ μεταφράζεται σε fast forward, που
όχι, δεν είναι για κανέναν λόγο καλή ιδέα.
Γενικότερα,
προτίμησε απλά δομημένα έργα, ίσως εκείνο το παραμύθι που ήθελες να
διαβάσεις ως παιδί και ποτέ δεν έτυχε ή εκείνο το μπεστ σέλερ για το
οποίο είσαι περίεργος αλλά δεν θέλεις να χάσεις τον χρόνο σου
διαβάζοντάς το.
Μη δοκιμάσεις να ακούσεις πολιτική ή φιλοσοφία σίγουρα…
Θα είναι σαν να προσπαθείς να κάνεις πατινάζ με τις τάπες των
ποδοσφαιρικών παπουτσιών.
Επίσης,
δεν θα είναι εύκολη επιλογή, τουλάχιστον για τους πρωτόπειρους, να
ακούσουν κάποιο λογοτεχνικό έργο με μεγάλους διαλόγους. Όσο και να
αλλάξει ο αφηγητής τον τόνο της φωνής του, αν δεν σου φανεί αστείο,
σίγουρα θα μπερδευτείς.
Όταν
πατήσεις για πρώτη φορά το play, να είσαι προετοιμασμένος.
Για να
φτάσεις κατευθείαν «στο ζουμί», θα πρέπει πρώτα να περάσεις την αφήγηση
του οπισθόφυλλου, όλες τις λεπτομέρειες της έκδοσης, ακόμα και το ΙSBN
του βιβλίου.
Για τα μεταφρασμένα έργα, θα σε εκπλήξει η προφορά των
κύριων ονομάτων από τους αφηγητές. Για εκείνο το γαλλικό γυναικείο
όνομα, θα μείνεις με την απορία για την ορθογραφία του.
Μπορείς πάντα,
φυσικά, να προτιμήσεις να ακούσεις ένα ηχοβιβλίο σε μία ξένη γλώσσα. Θα
είναι μια τρομερή εξάσκηση.
Τέλος,
να είσαι έτοιμος να αποδεχθείς το γεγονός ότι ένα έργο θα το συνδέσεις
με μια συγκεκριμένη φωνή. Μπορεί να φτάσεις στο σημείο να αγαπήσεις ή να
μισήσεις ένα λογοτεχνικό έργο μόνο και μόνο εξαιτίας της φωνής του
αφηγητή.
Πιθανόν,
λοιπόν, οι βιβλιόφιλοι να γελάσουν και ίσως οι λάτρεις της τεχνολογίας
να βρουν νέες εφαρμογές για να ακούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ένα
ηχοβιβλίο. Σίγουρα, όποιος είχε την τύχη να διαβάσει βιβλίο από χαρτί
αναγνωρίζει την αξεπέραστη αξία του και δεν το εγκαταλείπει, αλλά πάντα
οι νέες επιλογές δημιουργούν κα νέες συνήθειες.
Πρότεινε η Έλλη Βασιλάκη
