Τετάρτη 20 Μαρτίου 2024

είναι επίσημο: ήρθε η άνοιξη ξανά!


η Έλλη Βασιλάκη

Γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης με 9 υπέροχους πίνακες

Σήμερα, 20 Μαρτίου, στις 12:29 ώρα Ελλάδας, ο Ήλιος θα βρίσκεται ακριβώς πάνω τη γραμμή του ισημερινού. Το φαινόμενο ονομάζεται εαρινή ισημερία και για το βόρειο ημισφαίριο, σηματοδοτεί τον επίσημο ερχομό της άνοιξης. Τον γιορτάζουμε!
H εαρινή ισημερία είναι το αστρονομικό γεγονός, κατά το οποίο καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, λαμβάνει τέτοια θέση ώστε οι ακτίνες του άστρου μας να πέφτουν κάθετα στον ισημερινό. Για τη στιγμή αυτή, η μέρα είναι περίπου ίση με τη νύχτα, σε οποιοδήποτε σημείο της Γης.
Οι ισημερίες καθορίζουν την έναρξη της άνοιξης και του φθινοπώρου, ενώ τα ηλιοστάσια προσδιορίζουν την έναρξη του καλοκαιριού και του χειμώνα. Φυσικά, ονομασίες όπως εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία είναι σχετικές και αφορούν το βόρειο ημισφαίριο. Τις αντίστοιχες ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο οι εποχές είναι αντίθετες, ενώ στις δύο πολικές και την τροπική ζώνη δεν υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση εποχών.

Σε κάθε περίπτωση, στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται, προφανώς, στο βόρειο ημισφαίριο, η σημερινή εαρινή ισημερία σηματοδοτεί την πρώτη μέρα της άνοιξης. Μετά από αυτήν την ημέρα, η μέρα μεγαλώνει συνεχώς, σε βάρος της νύχτας, μέχρι το θερινό ηλιοστάσιο, όταν και θα έχουμε τη μεγαλύτερη μέρα του έτους.
Η άνοιξη ως εποχή κρύβει μέσα της κάτι δελεαστικό, ίσως γιατί με τον ερχομό της επιφυλάσσει πάντοτε μια ανανεωτική διάθεση εγκατάλειψης της μουντής και καταθλιπτικής ατμόσφαιρας του χειμώνα. Κάθε άνοιξη, ανθίζουν τα πιο μεγαλεπήβολα όνειρα και τα χρώματά της ζωντανεύουν την έμπνευση στα πινέλα πολλών ζωγράφων.
Για να φέρουμε πιο κοντά μας τη ζεστασιά της εποχής, ανατρέχουμε σε κάποιους από τους σπουδαιότερους πίνακες ζωγραφικής, οι οποίοι γεννούν την επιθυμία ακόμη και στους πιο πεισματικούς λάτρεις του χειμώνα, να χαθούν ανάμεσα σε ανθισμένα δέντρα και όνειρα με φόντο όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου.

Πιέρ Ογκίστ Κοντ - Άνοιξη

Εαρινή ισημερία: σήμερα, γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης
Ο Γάλλος εκπρόσωπος του Ακαδημαϊκού Κλασικισμού, Πιέρ Ογκίστ Κοντ, έφυγε από τη ζωή μόλις στα 46 του χρόνια, αλλά είχε προλάβει να αφήσει πίσω του σημαντικό έργο. Ο πίνακάς του, "Άνοιξη" (1873), ξεχωρίζει.

Κλοντ Μονέ - Γυναίκες στον Κήπο

Εαρινή ισημερία: σήμερα, γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης
Ο Γάλλος ζωγράφος και ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του ιμπρεσιονισμού, Κλοντ Μονέ, δημιούργησε τις “Γυναίκες στον Κήπο” το 1886. Ο πίνακας βρίσκεται, σήμερα, στο μουσείο Ορσέ στο Παρίσι.

Άλφονς Μούχα - Πνεύμα της Άνοιξης

Εαρινή ισημερία: σήμερα, γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης
Ο Τσέχος Άλφονς Μούχα, ο οποίος θεωρείται ένας από τους κύριους εκπροσώπους της art nouveau, στο "Πνεύμα της Άνοιξης" (1894), χρησιμοποιεί σαγηνευτικές παρουσίες με αέρινα ρούχα να περιβάλλονται από λουλούδια σε ένα ονειρικό φυσικό τοπίο.

Τζούλιαν Όντερντονγκ - Η άνοιξη του Τέξας


Blue Bonnet Field, Early Morning, San Antonio Texas (1914)
Blue Bonnet Field, Early Morning, San Antonio Texas (1914)


Dawn in the Hills (1922)
Dawn in the Hills (1922)

Ο διάσημος Αμερικανός Ιμπρεσιονιστής, Τζούλιαν Όντερντονγκ, εμπνεόταν από την ομορφιά της φύσης του νότου των ΗΠΑ, αποκτώντας τον χαρακτηρισμό "ο πατέρας της ζωγραφικής στο Τέξας". Στα παραπάνω έργα του, έμπνευση αποτέλεσε ο ερχομός της άνοιξης και τα μπλε άνθη του λούπινου.

Φρανθίσκο Γκόγια - Οι ανθοπώλες της Άνοιξης

Εαρινή ισημερία: σήμερα, γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης
Ο Ισπανός ζωγράφος και χαράκτης, Φρανθίσκο Γκόγια, είναι ο δημιουργός του πίνακα “Οι ανθοπώλες της Άνοιξης” (1786-1787), ο οποίος, με έντονα τα στοιχεία του ρομαντισμού, περιγράφει με εξαιρετικό τρόπο το μεγαλείο της φύσης αυτήν την εποχή.

Βίνσεντ βαν Γκογκ - Ψάρεμα την Άνοιξη

Εαρινή ισημερία: σήμερα, γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης
Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ λάτρευε να περικλείει στα έργα του το θέμα της άνοιξης. Ένας από τους πιο όμορφους σχετικούς του πίνακες θεωρείται το “Ψάρεμα την Άνοιξη” (1887). 

Ζαν Φρανσουά Μιλέ - Άνοιξη, Δάφνις και Χλόη

Εαρινή ισημερία: σήμερα, γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης
Ο πίνακας που έχει δημιουργηθεί από τον Ζαν Φρανσουά Μιλέ, “Άνοιξη, Δάφνις και Χλόη” (1865), παρουσιάζει την πλευρά των στοιχείων της φύσης που καλεί σε παιχνίδι δύο παιδικές μορφές. Ο Δάφνις και η Χλόη ήταν το θέμα και ενός έργου του Γάλλου ζωγράφου, Ραφαέλ Κολέν, το 1906:
Εαρινή ισημερία: σήμερα, γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης

Αυτό το ξέρατε;

Στο βόρειο ημισφαίριο, το καλοκαίρι μεγαλώνει συνεχώς σε βάρος της άνοιξης και το φθινόπωρο σε βάρος του χειμώνα.. Η διάρκεια της άνοιξης μειώνεται περίπου ένα λεπτό της ώρας κάθε χρόνο, ενώ ο χειμώνας μειώνεται σχεδόν κατά μισό λεπτό ετησίως. Αντίστροφα, αυτά τα λεπτά κερδίζει το καλοκαίρι (το χαμένο λεπτό της άνοιξης) και το φθινόπωρο (το μισό λεπτό που χάνει ο χειμώνας). 
Ο ρυθμός, φυσικά, είναι πολύ μικρός για να γίνεται αισθητός. Με βάση τα παραπάνω, υπολογίζεται ότι το έτος 3000 το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο θα διαρκεί 93,92 μέρες, η άνοιξη 91,97 μέρες, το φθινόπωρο 90,61 μέρες και ο χειμώνας 88,74. Σήμερα, ο χειμώνας διαρκεί περίπου 89 ημέρες, η άνοιξη 93, το καλοκαίρι 93 και το φθινόπωρο σχεδόν 90. 
Ο βασικός λόγος που η άνοιξη γίνεται μικρότερη διαχρονικά είναι η μετάπτωση των ισημεριών.
  • Κεντρική φωτογραφία: Πίνακας Biblis (1884) του Ουιλιάμ-Αντόλφ Μπουγκερώ